– Humanizacja medycyny to wielkie wyzwanie XXI w., z którym powinniśmy się odważnie zmierzyć. Ta inicjatywa ma za zadanie przede wszystkim postawić pacjenta w centrum zainteresowania systemu ochrony zdrowia oraz samego procesu leczenia. Sam, nie będąc lekarzem, ale jako pacjent widziałem jak wygląda leczenie, gdy personel medyczny nie jest skoncentrowany na pacjencie, a wykonywane są procedury – podkreśla Minister Zdrowia Adam Niedzielski. 

W ramach przyjętej deklaracji Agencja Badań Medycznych na zlecenie Ministra Zdrowia przeprowadzi m.in. badanie naukowe, mające na celu dokonanie oceny stopnia humanizacji medycyny w zakresie wykonywanych zawodów medycznych, w zespołach terapeutycznych, ze szczególnym uwzględnieniem relacji pacjent-lekarz, jak również oceny wpływu stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii związanego z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 na te relacje. W badaniu szczególna uwaga skierowana zostanie także na uczestników badań klinicznych. Źródłem finansowania badania będą środki udzielone przez Ministra Zdrowia.

Wprowadzanie do nauk medycznych humanizacji medycyny, zagwarantowanie zaplecza etycznego, jak również zapewnienie odpowiedniego poziomu gwarancji praw pacjenta ma istotny wpływ na powodzenie procesu leczenia i komunikacji. Jednym z najbardziej istotnych aspektów pozamedycznych podnoszenia jakości i wydłużania życia pacjentów z wykorzystaniem dorobku nauk medycznych jest podnoszenie świadomości pacjentów odnośnie do wykorzystywania nowych możliwości diagnostyki i terapii, do których zalicza się m.in. badania kliniczne. – Nowe technologie czy nowoczesne leki to nieodzowne elementy postępu w naukach medycznych. Nie wolno nam jednak zapomnieć, że w centrum wszystkich naszych działań leczniczych znajduje się pacjent. Ten pacjent właśnie i jego dobro muszą być wartością nadrzędną dla wszystkich osób biorących udział w procesie terapii – komentuje Prezes Agencji Badań Medycznych Radosław Sierpiński.

Wszyscy uczestnicy porozumienia jednocześnie podkreślają ponadto, że zapewnienie uczestników badań klinicznych o zagwarantowaniu prawa do poszanowania godności powinno zajmować kluczową pozycję w procesie rozwijania humanizacji w dyscyplinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu. – Nie możemy pozwolić, żeby pacjent przestał być podmiotem leczenia, a jedynie kolejnym numerem, kodem czy procesem. Szczególnie w dobie pandemii powinniśmy pamiętać o człowieczeństwie, współczuciu, przy jednoczesnym zachowaniu profesjonalizmu. To nie jest proste, ale powinniśmy o tym pamiętać, z jednej strony będąc uczestnikami systemu ochrony zdrowia, a z drugiej mogąc w każdej chwili stać się pacjentem – dodaje Minister Zdrowia.

Relacja pomiędzy lekarzem i pacjentem nie powinna ograniczać się jedynie do postawienia odpowiedniej diagnozy i wyboru właściwej metody leczenia. W momencie, w którym pacjent zgłasza się do specjalisty z określonym problemem, powinna towarzyszyć temu efektywna komunikacja, która nie pozostaje obojętna wobec przebiegu terapii. – Mój mistrz i mentor prof. Franciszek Walczak zwykł mówić, że najważniejszą rolą lekarza nie jest wyleczenie pacjenta, ale towarzyszenie mu w chorobie. Te słowa są szczególnie ważne w czasie, gdy walczymy z epidemią koronawirusa. Cieszę się, że dzięki podjęciu tej współpracy Agencji Badań Medycznych z Uniwersytetem Warszawskiem z inicjatywy Pana Ministra Niedzielskiego będziemy mogli wspólnie kreować ideę humanizacji medycyny, tak potrzebnej w XXI w. – podsumowuje Prezes Agencji Badań Medycznych.

Idea humanizacji medycyny została zapoczątkowana przez Polską Akademię Medycyny i Światową Akademię Medycyny im. Alberta Schweitzera założoną i kierowaną przez prof. Kazimierza Imielińskiego. Obecnie idea kontynuowana jest przez prof. Zbigniewa Izdebskiego. W celu upowszechnienia efektów zleconego przez Ministra Zdrowia badania planowana jest także organizacja konferencji nt. humanizacji medycyny XXI w. ze szczególnym uwzględnieniem aspektów etycznych podnoszenia jakości i wydłużania życia pacjenta w procesie terapeutycznym prowadzonym z wykorzystaniem dorobku innowacyjności i badań klinicznych, z udziałem prof. Izdebskiego.