W dwóch ośrodkach - z których jeden powstanie we współpracy z Uniwersytetem Gdańskim, a drugi - z Warszawskim - prowadzone będą prace nad nowymi technologiami kwantowymi. Natomiast w jednostce, jaka zostanie powołana na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym, prowadzone będą badania nad nowotworami. O projektach poinformowała w środę Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.

Pracami tych placówek kierować będą wybitni badacze, o uznanym na świecie dorobku naukowym. Finansowanie zostało przyznane w trzecim otwartym konkursie w programie MAB.

We współpracy z Uniwersytetem Gdańskim powstanie Międzynarodowe Centrum Teorii Technologii Kwantowych. Założycielem i dyrektorem tego ośrodka będzie prof. Marek Żukowski, a współzałożycielem i liderem jednej z grup naukowych – prof. Paweł Horodecki. Prace badawcze (na które przyznano prawie 35 mln zł na okres 5 lat) będą dotyczyć praktycznych zastosowań technologii kwantowych. W ośrodku będą prowadzone m.in. prace koncepcyjne dotyczące komputerów kwantowych.

‒ Polska ma ogromny potencjał naukowy w dziedzinie mechaniki kwantowej. Potrzebujmy jednak nowych placówek badawczych, skupiających się na technologiach kwantowych, dysponujących odpowiednimi funduszami i zdolnych zatrudnić najlepszych międzynarodowych specjalistów. Taką właśnie placówką będzie nasze centrum ‒ stwierdza prof. Marek Żukowski.

Partnerem zagranicznym ośrodka będzie Instytut Optyki Kwantowej i Informatyki Kwantowej (IQOQI) Austriackiej Akademii Nauk w Wiedniu. Otrzymane w programie MAB środki pozwolą na sfinansowanie prac sześciu grup badawczych.

Kolejny nowy MAB powstanie w Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z Uniwersytetem w Oksfordzie. Nowe centrum badawcze będzie się koncentrowało na pracach dotyczących kwantowych technologii optycznych.

‒ Naszą intencją jest kompleksowe badanie układów optycznych na poziomie kwantowym w celu opracowania zupełnie nowych sposobów komunikacji, detekcji, metrologii, obrazowania i innych praktycznych zastosowań – mówi autor projektu, prof. Konrad Banaszek. W tworzonym ośrodku ma działać sześć grup badawczych. Projekt uzyskał finansowanie wysokości prawie 35 mln zł na pięć lat.

Trzeci z nowych MAB-ów powstać ma na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym. Na realizację projektu przyznano ponad 39 mln zł. Ten nowy ośrodek naukowy ma się specjalizować w badaniach nad anomaliami genetycznymi nabytymi w ciągu życia - jako czynnikami ryzyka nowotworów i innych chorób. Ośrodkiem kierować będą prof. Jan Dumański z Uniwersytetu w Uppsali (Szwecja) oraz dr hab. Arkadiusz Piotrowski, prof. GUMed.

Naukowcy ci chcą opracować charakterystykę mutacji w normalnych komórkach w wyniku procesu starzenia. Spróbują wykorzystać te wyniki w przedklinicznej diagnostyce chorób nowotworowych - w momencie, zanim pojawią się pierwsze oznaki raka (lub nim można go stwierdzić radiologicznie).

‒ Ponieważ w ogromnej większości przypadków wczesna diagnoza nowotworu decyduje o szansach na wyleczenie, nasze badania mogą mieć duży wpływ na zmniejszenie śmiertelności wśród pacjentów onkologicznych ‒ mówi prof. Jan Dumański. Prace będą prowadzone przez pięć grup badawczych. Strategicznym partnerem zagranicznym będzie Uniwersytet w Uppsali.

Program Międzynarodowe Agendy Badawcze (MAB) jest realizowany przez FNP od listopada 2015 r. ze środków pochodzących z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR). Program ma umożliwić powstanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków naukowych, prowadzących konkurencyjne w skali światowej badania naukowe.

W rozstrzygniętych dotąd konkursach (łącznie z bieżącą edycją) finansowanie w wysokości 262 mln zł przyznano siedmiu projektom badawczym: cztery z nich realizowane są w Warszawie, a trzy w Gdańsku.

Nabory do kolejnych konkursów w programie MAB zostaną ogłoszone w styczniu (dla projektów realizowanych poza województwem mazowieckim) i w kwietniu br. (standardowy konkurs).

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl