NOWE kompleksY wanadu w leczeniu i zapobieganiu CHORÓB CYWILIZACYJNYCH

 (PROJEKT NR P-166)

Choroby cywilizacyjne to powszechne i globalnie występujące choroby, dotykające nie tylko ludzi starszych czy dorosłych, ale także młodzież, a nawet dzieci. Leczenie większości z nich jest trudne, długotrwałe i kosztowne. Do chorób cywilizacyjnych zalicza się: choroby układu krążenia, układu oddechowego, przewodu pokarmowego, alergiczne, zakaźne, cukrzycę, otyłość, nowotwory i problemy psychiczne. Szacuje się, że są one przyczyną ponad 80% wszystkich zgonów (wg World Health Organization). Każde zachorowanie na jedną z chorób cywilizacyjnych znacznie podnosi ryzyko zachorowania na następną. Dlatego tak ważna jest polityka prozdrowotna, promocja prawidłowego stylu życia oraz odpowiednia farmakoterapia.

Niestety stosowane obecnie środki farmakologiczne obarczone są licznymi wadami, z których wynika konieczność ciągłego poszukiwania leków o większej skuteczności i korzystniejszym profilu bezpieczeństwa. Jedną ze strategii ukierunkowanych na powstanie innowacyjnych terapii jest identyfikacja substancji hamujących aktywności fosfataz, enzymów odpowiedzialnych za przebieg wielu reakcji wewnątrz organizmu.

Fosfatazy hamują aktywność licznych białek komórkowych, co stanowi jeden z podstawowych mechanizmów regulacyjnych komórek. Wpływają na regulację licznych szlaków przekazywania sygnałów, które warunkują przebieg podstawowych funkcji komórek, m.in. metabolizm, zdolność podziałów i ich śmierć na drodze apoptozy. Mechanizmy te są odpowiedzialne za powstawanie, rozwój oraz przebieg wielu zaburzeń i chorób. Tym samym modulowanie ich aktywności może być skuteczną strategią prewencyjną i terapeutyczną.

Przedmiotem oferty są nowe kompleksy wanadu (III, IV i V) z hydrazydohydrazonami i ich kompozycje z ligandami, znajdujące potencjalne zastosowanie w zapobieganiu i leczeniu licznych chorób. Prezentowane związki hamują aktywność różnych fosfataz, co w konsekwencji prowadzi do szeregu zmian w funkcjonowaniu mechanizmów regulacyjnych w komórkach. Odpowiednia modyfikacja tych procesów daje nadzieje na wprowadzenie nowych terapii chorób nowotworowych, układu krążenia, układu nerwowego oraz cukrzycy.

Do podstawowych zalet oferowanych kompleksów należą:

• wysoka wydajność metody syntezy kompleksów, która może być prowadzona zarówno w warunkach beztlenowych, jak i w atmosferze powietrza;
• możliwość zastosowania w zapobieganiu i leczeniu wielu zaburzeń i chorób;
• szerokie spektrum potencjalnych dróg podania – drogą doustną, iniekcyjną, podskórną i wziewną.

Oferowane kompleksy wanadu z hydrazydohydrazonami stanowią przedmiot zgłoszenia patentowego. Dalsze prace nad ich rozwojem są prowadzone na Wydziale Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego, a Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu poszukuje podmiotów zainteresowanych współpracą w tym zakresie oraz komercyjnym wykorzystaniem wynalazku.

Dalsze informacje:

dr inż. Gabriela Konopka-Cupiał                             

e-mail: gabriela.konopka-cupial@uj.edu.pl

CITTRU, Uniwersytet Jagielloński