Fot. Prof. Carsten Carlberg podczas swojego wykładu inaugurującego pracę w Instytucie, źródło: PAN Olsztyn

Projekt badawczy w ramach grantu ERA Chair WELCOME2, którym pokieruje prof. Carsten Carlberg, wybitny biochemik, specjalista od witaminy D, rozpoczyna się w Instytucie Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie. Celem projektu będzie stworzenie Centrum Doskonałości zajmującego się nutrigenomiką i pomoc w walce z chorobami dietozależnymi. Prof. Carsten Carlberg został wybrany na stanowisko ERA Chair holder, wygrywając międzynarodowy konkurs, w którym kandydatów oceniało grono naukowców z Polski, Francji, Niemiec i Grecji. – O jakości naszego życia decydują dwa komponenty – w 20% geny, które otrzymaliśmy po rodzicach i z którymi niewiele możemy zrobić oraz aż w 80% czynniki epigenetyczne, na które mamy wpływ. To od nas samych zależy, jaka będzie jakość naszego życia – mówił na wykładzie otwierającym swoją pracę w Instytucie prof. Carlberg.

Jednym z najważniejszych celów prac Centrum będzie opracowanie tzw. „cyfrowych bliźniaków”, czyli wirtualnych modeli prawdziwych osób, na których będą „testowane” interwencje związane z doborem diety, aktywności fizycznej i stosowanych leków. Będzie to jeden z elementów medycyny spersonalizowanej, którą uważa się za przyszłość opieki medycznej. Ze względu na konieczność przeprowadzania licznych symulacji komputerowych, prof. Carlberg poszukuje do swojego zespołu nie tylko biologów i lekarzy, ale także informatyków. – Sto lat temu ludzie tworzyli prototypy samolotów, ale działali trochę na oślep. Niektóre z nich latały, inne spadały zaraz po starcie. Metodą prób i błędów w końcu wymyślili, jak powinien wyglądać samolot i tak jest do dzisiaj. Obecnie takie działania są nie do pomyślenia. Teraz inżynierowie tworzą cyfrowo każdy element samolotu, zanim go wyprodukują. „Cyfrowy bliźniak” ma pełnić taką samą funkcję – wirtualnego modelu do testowania diet i leków – wyjaśnił prof. Carlberg.

Prof. Carlberg będzie kontynuować w Olsztynie swoją trwającą już ponad 30 lat pracę związaną z witaminą D. Jakiś czas temu odkrył, że ludzi można zakwalifikować do trzech grup: słabo, średnio i silnie reagujących na ekspozycję na witaminę D. To dlatego każdy z nas potrzebuje nieco innej, ściśle spersonalizowanej dawki – w tym przypadku nie ma czegoś takiego jak „złoty standard”. – Każdy z nas ma inne potrzeby, inne predyspozycje. Suplementacja witaminy D u każdego powinna wyglądać nieco inaczej. Dzięki specjalistycznym badaniom, możemy dowiedzieć się, jaka dawka jest odpowiednia dla nas. Jeżeli nie chcemy tego robić, rekomenduję przyjmowanie niskiej dawki witaminy D, która według moich badań i tak wynosi pięć razy więcej niż sugestie farmaceutów. Nie zaszkodzimy sobie tym, a zaspokoimy zapotrzebowanie naszego organizmu na ten związek – zachęcał prof. Carlberg.

Europejski grant ERA Chairs H2020 o wartości 2,5 mln euro pt. „Powołanie Centrum Doskonałości w obszarze nutrigenomiki dla poprawy zdrowia i jakości życia” (WELCOME2) został przyznany Instytutowi Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w 2020 r. Instytut jest jednym z siedmiu laureatów ERA Chairs w Polsce w dotychczasowej historii programu. Jego realizacja pozwoli na stworzenie w Instytucie międzynarodowego zespołu badawczego pod kierownictwem światowej klasy naukowca i przeprowadzenie zmian strukturalnych prowadzących do zagwarantowania w Instytucie warunków pracy badawczej, odpowiadających standardom Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Więcej o projekcie ERA Chair WELCOME2 znajduje się tutaj.  

Autorka: Agnieszka Libudzka (PAP)