Nowe technologie wymierzone w chorobę Alzheimera

Choroba Alzheimera to jedna z najpoważniejszych chorób neurologicznych, której objawy pogłębiają się stopniowo. Zaczyna się od lekkiego pogorszenia funkcji poznawczych, a kończy na całkowitej utracie pamięci i zdolności do wykonywania codziennych czynności. Z powodu braku metody szybkiego, skutecznego leczenia konieczne staje się korzystanie z długoterminowych form opieki. Życie pacjentom i ich bliskim mogą ułatwić nowe technologie, które aktywnie uczestniczą w rynku medycznym. Jednym z najbardziej obiecujących obszarów z nimi związanych są badania genetyczne. Naukowcy prowadzą intensywne prace nad identyfikacją genów związanych z chorobą Alzheimera, co może pomóc we wczesnym wykrywaniu choroby i opracowaniu bardziej skutecznych leków. Innym ważnym obszarem jest rozwój metod obrazowania mózgu, takich jak pozytonowa tomografia emisyjna (PET) i rezonans magnetyczny (MRI), pozwalających na wczesną diagnozę choroby Alzheimera i dokładniejsze monitorowanie jej postępów. Nowe technologie obrazowania mózgu, takie jak tomografia emisyjna pojedynczych fotonów (SPECT), również oferują obiecujące perspektywy w badaniu choroby Alzheimera i mogą przyczynić się do opracowania nowych metod leczenia.

Ostatnio przeprowadzono badania prewencyjne w celu określenia skuteczności obrazowania PET amyloidu jako narzędzia diagnostycznego i zapobiegawczego dla choroby Alzheimera. Badanie składało się z dwóch mniejszych projektów klinicznych: Prognostic and Natural History Study oraz Diagnostic and Patient Management Study (DPMS). Wyniki DPMS wykazały, że wizualna ocena PET amyloidu na wczesnym etapie diagnostyki znacznie zwiększa pewność diagnozy. Ponadto zespół AMYPAD przeprowadził analizę dotyczącą metody kwantyfikacji Centiloid i jej skuteczności w wykrywaniu wczesnej patologii Aβ. To jedna z dwóch charakterystycznych patologii, których wykrycie jest niezbędne do trafnego zdiagnozowania choroby Alzheimera. Prace doprowadziły do wydania opinii kwalifikacyjnej biomarkerów dla miary Centiloid, która jest obecnie oceniana przez Europejską Agencję Leków.

Kolejnym obszarem, w którym nowe technologie mogą przynieść wiele korzyści w walce z chorobą Alzheimera, jest terapia genowa. Przy użyciu nowoczesnych technologii genetycznych naukowcy badają możliwość modyfikacji genów, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera, z nadzieją na zredukowanie ich chorobotwórczej wydajności. Inne technologie, takie jak urządzenia noszone na ciele, aplikacje mobilne i inteligentne domy, również oferują obiecujące rozwiązania dla osób z chorobą Alzheimera i ich opiekunów. Np. urządzenia do noszenia na ciele mogą pomóc w monitorowaniu aktywności fizycznej i ruchów pacjenta. Choć wiele z tych pomysłów nadal jest w fazie eksperymentalnej lub wczesnej fazie rozwoju, progres tej dziedziny badań wnosi nadzieję na opracowanie skuteczniejszych terapii i leków, które mogą pomóc pacjentom z chorobą Alzheimera. Warto jednak pamiętać, że nowe technologie nigdy nie powinny zastąpić opieki i wsparcia, które oferują tradycyjni opiekunowie i specjaliści medyczni. Dlatego ważne jest, aby nowych rozwiązań używać wyłącznie w charakterze uzupełnienia, a nie zastępstwa dla innych form opieki nad pacjentami.

Od elektronicznych bransoletek po asystentów głosowych

E-terapia to forma kuracji online, która pozwala pacjentom na zdalne uczestnictwo w sesjach terapeutycznych, za pomocą komputera lub tabletu. Za pośrednictwem e-terapii pacjenci mogą uczestniczyć w spotkaniach z dowolnego miejsca, co jest szczególnie wygodne dla ludzi o ograniczonej mobilności, mających problemy z poruszaniem się, w tym z opuszczeniem domu. Ponadto e-terapia umożliwia prowadzenie leczenia w bardziej kontrolowanej i bezpiecznej dla pacjenta przestrzeni, co pozwala uniknąć niepotrzebnego stresu. Wśród innych technologicznych pomocników znajdują się elektroniczne bransoletki, asystenci głosowi, czujniki ruchu i wiele innych. Jednym z najbardziej przydatnych rozwiązań dla opiekunów osób z chorobą Alzheimera są elektroniczne bransoletki z GPS. Te urządzenia umożliwiają monitorowanie położenia pacjenta w czasie rzeczywistym. Oprócz tego niektóre elektroniczne bransoletki są wyposażone w funkcje takie jak alarmy i powiadomienia. Kolejnym przykładem przydatnych rozwiązań są asystenci głosowi, jak Amazon Echo lub Google Home. Asystenci głosowi mogą być programowani do odpowiadania na pytania i dostarczania konkretnych informacji. Natomiast czujniki ruchu umożliwiają opiekunom stałe monitorowanie aktywności chorego. Dostarczają wiadomości o manierach pacjenta, co pomaga w identyfikacji odstępstw od wzorców zachowań.

Istnieje wiele aplikacji mobilnych, które mogą ułatwić życie osobom z chorobą Alzheimera. Te aplikacje oferują wiele funkcji, takich jak przypominanie o lekach, notowanie informacji, ćwiczenia pamięci bądź gry. To np. MindMate, Lumosity, Elevate, Medisafe czy MemoAssist. MindMate oprócz wspomnianych funkcji umożliwia kontakt z lekarzem i opiekunem, co sprzyja szybkiemu rozwiązywaniu problemów zdrowotnych. Na Lumosity składają się gry do ćwiczeń pamięci, które pomagają w pobudzeniu mózgu i zapamiętywaniu informacji. Aplikacja umożliwia również monitorowanie postępów i porównywanie wyników z innymi użytkownikami. Podobnie działa Elevate, umożliwiająca monitorowanie postępów i dostosowywanie treningów do indywidualnych potrzeb. Medisafe pozwala ustawić przypomnienia o lekach, sprawdzać interakcje między preparatami i monitorować postępy kuracji. Z kolei za pomocą MemoAssist możemy notować ważne daty, adresy i numery telefonów. Aplikacja jest wyposażona też w funkcję przypominania o ważnych zadaniach i wydarzeniach.

Zamiast sięgać wyłącznie po zaawansowane narzędzia, do walki z chorobą Alzheimera możemy wykorzystać także dobrze znane gry, jak szachy bądź scrabble. Szachy wymagają sporego wysiłku myślowego, planowania i analizowania, dlatego pobudzają mózg i pełnią rolę prewencyjną w relacji do schorzeń neurodegeneracyjnych. Pomagają również w poprawie koncentracji i umiejętności poznawczych; rozwijają kontakty międzyludzkie. Innym przykładem gry planszowej, która może pomóc w zapobieganiu chorobie Alzheimera, są scrabble. Pobudzają mózg, poprawiają umiejętności językowe i poszerzają funkcję zapamiętywania. W zapobieganiu chorobie Alzheimera bądź redukowaniu jej skutków na wczesnym etapie tak samo pomocne będą np. sudoku i krzyżówki. 

Inteligentne domy dla osób z chorobą Alzheimera

Inteligentne domy to budynki wyposażone w zaawansowane technologie, pozwalające na zdalne sterowanie urządzeniami i monitorowanie aktywności pacjentów. Dzięki czujnikom i kamerom inteligentny dom potrafi monitorować ruch chorego i informować opiekunów o stanie zdrowia pacjenta. Systemy monitorowania ruchu mogą informować opiekunów, gdy pacjent zaczyna opuszczać pomieszczenie. Szybka interwencja pozwoli zapobiec zaginięciu lub wypadkowi. Systemy monitorowania senności z kolei powiadomią, gdy pacjent zacznie zasypiać w nieodpowiednim miejscu. W tym przypadku też może być to sposób na uniknięcie sytuacji skutkujących urazem. Kolejną korzyścią inteligentnych domów jest możliwość zdalnego sterowania oświetleniem, ogrzewaniem i klimatyzacją. Dzięki temu opiekunowie mogą kontrolować środowisko domowe tak, by stale zapewnić komfort pacjentowi. Jeśli pacjent czuje, że jest mu za gorąco, są w stanie zdalnie zmienić temperaturę w pomieszczeniu. W ten sposób nie tylko dbają o wygodę chorego, ale również oszczędzają energię. Ponadto systemy bezpieczeństwa są dostosowane do powiadamiania służb ratunkowych w przypadku włamania, pożaru czy awarii, co zapewnia szybką pomoc techniczno-medyczną.