Rozporządzenie Nr 1223/2009

Głównym instrumentem prawnym definiującym wiele terminów i pojęć jest Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1223/2009. Widnieją tam wszelakie zapisy dotyczące tego, jak od A do Z mają wyglądać  etapy dotyczące sprzedaży danego produktu kosmetycznego na rynek.

Czym jest kosmetyk?

Należałoby zatem zacząć od tego, że Rozporządzenie szczegółowo definiuje pojęcie kosmetyku. Określa go jako: „każdą substancję lub mieszaninę przeznaczoną do kontaktu z zewnętrznymi częściami ciała ludzkiego (naskórkiem, owłosieniem, paznokciami, wargami oraz zewnętrznymi narządami płciowymi) lub z zębami oraz błonami śluzowymi jamy ustnej, którego wyłącznym lub głównym celem jest utrzymywanie ich w czystości, perfumowanie, zmiana ich wyglądu, ochrona, utrzymywanie w dobrej kondycji lub korygowanie zapachu ciała”. Rozporządzenie mówi też o tym, iż pomimo tego, każdy produkt kosmetyczny jest traktowany indywidualnie i oceniany według składu i przeznaczenia tak, aby kosmetykiem nie nazywał się produkt, który może wywierać działanie ogólnoustrojowe.

Czystość mikrobiologiczna

Kolejną kwestią, która ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa używania kosmetyku przez konsumenta, jest identyfikacja możliwych zagrożeń, głównie mikrobiologicznych, bo te stanowią największe zagrożenie dla organizmu człowieka. W kosmetykach, głównie tych, które w składzie mają wodę, mogą rozwijać się bakterie, wirusy, pleśnie i grzyby. Ponadto kosmetyk zawierający składniki odżywcze, którymi są peptydy, cukry, tłuszcze, białka, stanowi dodatkową pożywkę dla mikroorganizmów. W związku z tym ustawa nakazuje przeprowadzenie badań polegających na jakościowym i ilościowym wykrywaniu określonych mikroorganizmów w kosmetyku. Dodatkowo, przed wprowadzeniem kosmetyku do obrotu, należy przeprowadzić testy, które potwierdzają skuteczność określonego składnika konserwującego w danej formulacji i które muszą być załącznikiem do oceny bezpieczeństwa kosmetyku.  

Ważność kosmetyku

Kolejną procedurą obecną w rozporządzeniu, która również stanowi zabezpieczenie dla konsumenta, jest konieczność umieszczenia daty ważności kosmetyku, natomiast w przypadku produktów, których data zużycia nie przekracza 30 miesięcy (dla takich kosmetyków nie ma konieczności podawania daty ważności na etykiecie), należy podać PAO, czyli datę zużycia kosmetyku po otwarciu, która gwarantuje bezpieczeństwo stosowania.

Czystość chemiczna i brak zanieczyszczeń w kosmetyku

Zagrożenie zanieczyszczeń mechanicznych eliminuje zastosowanie się do wytycznych GMP, które zakład produkcyjny określa według swojej specyfiki pracy i lokalizacji poszczególnych pomieszczeń. Kolejne zagrożenie stanowi możliwość zanieczyszczenia chemicznego, które odbiega od dokładnych stężeń składników receptury. Jeśli chodzi o dobór składowych na etapie opracowywania receptury kosmetyku, Rozporządzenie określa listę składników, które są zabronione do stosowania w kosmetykach (Załącznik 1) oraz są dozwolone do stosowania w kosmetykach z pewnymi ograniczeniami (Załącznik 2). Kolejne załączniki opisują składniki, które ze względu na swoje przeznaczenie i możliwe działania niepożądane, podlegają pewnym restrykcjom. Jeden z załączników określa także substancje sklasyfikowane jako rakotwórcze, mutagenne i działające szkodliwie na rozrodczość. Ponadto istnieje obowiązek zgłaszania obecności nanomateriałów i ich ewentualnego działania niepożądanego na skórę, a także umieszczania na opakowaniu kosmetyku wszelkich informacji dotyczących zagrożenia wynikającego ze stosowania preparatu. Wszystkie te wymogi muszą być spełnione przez producentów kosmetyków, a ich poprawność kontroluje Główny Inspektorat Sanitarny.