Woski dzielą się na:

• woski zwierzęce: wosk pszczeli, lanolina, spermacet;

• woski roślinne: wosk Carnauba, wosk Candelilla, jojoba;

• woski mineralne: ozokeryt, parafina, cerezyna, wazelina;

• woski syntetyczne: polietylen, carbowax, acrawax, stearone.

Wosk pszczeli - jest woskiem oczyszczonym z plastra miodu pszczoły Apis Mellifera. Na każde osiem funtów miodu produkowanego przez pszczoły, produkowany jest jeden funt wosku. Istnieją dwa rodzaje wosku pszczelego: żółty (naturalny) i bielony. Podstawowym elementem budującym  wosk pszczeli są estry (więcej niż 70%). Pozostałe 30% to wolne kwasy woskowe i węglowodory. Wosk pszczeli jest zwykle biały o słabym zapachu miodu. Jest rozpuszczalny w olejach i ciepłym alkoholu, ale nierozpuszczalny w wodzie i alkoholu na zimno. Wosk pszczeli stosowany jest głównie jako zagęszczacz i zmiękczacz skóry, ale również ma właściwości emulgujące. Stosowany jest w wielu różnych produktach kosmetycznych, takich jak kremy, pomady, mleczka, balsamy, maści, pomadki do ust, tusze do rzęs, podkłady lub cienie do oczu.

Fot.1. Wosk pszczeli

Wosk Carnauba - pochodzi z liści brazylijskiej palmy Coperniciacerifera. Do tej pory jest najtwardszym poznanym naturalnym woskiem o temperaturze topnienia powyżej 80^oC. Te właściwości sprawiają, że wosk Carnauba jest często stosowany w różnych dziedzinach życia. Wosk Carnauba zawiera więcej estrów (około 85%), ale mniej kwasów woskowych (2-3%) w stosunku do wosku pszczelego. Jak inne naturalne woski, wosk Carnauba dobrze łączy się z olejami, tłuszczami i innymi woskami podnosząc tym samym ich temperaturę topnienia oraz ich twardość. Dlatego jest ważnym składnikiem wykorzystywanym w kosmetyce przy produkcji pomadek do ust, aby zapobiec ich topieniu się w wyższych temperaturach (np. po ekspozycji na słońce).

Fot.2. Wosk Carnauba

Wosk Candelilla - jest pozyskiwany z łodyg meksykańskiej trawy Euphorbiacerifera. Wosk Candelillaskłada się tylko z 35% estrów, ale z większej ilości węglowodorów (więcej niż 50%). Jest więc mniej twardy niż wosk Carnauba, ale i tak może podnieść temperaturę topnienia pomadek do ust. Wosk ten daje im również ładny połysk.

Fot.3. Wosk Candelilla

Wosk jojoba - jest często nazywany olejemjojoba, ponieważ jest cieczą. Jest to wyciąg z pustynnych krzewów Buxus Chinensis, rosnących w południowo-zachodniej Ameryce Północnej.Olej jojoba można poddać uwodornieniu, aby stał się twardym, białym woskiem o temperaturze topnienia  powyżej 70^oC. Jednakże w formie płynnej jest zdecydowanie częściej wykorzystywany w kosmetyce. Wosk jojoba ma doskonałe właściwości nawilżające (zapobiega utracie wody) i zmiękczające. Z racji tego, że nie tworzy filmu na powierzchni skóry, lecz w nią wnika, jest również wykorzystywany jako składnik przeciwzmarszczkowy. Wosk jojoba częściowo chroni przed promieniowaniem UV (SPF 4).

Fot.4. Wosk jojoba

Tab. 1. Rozpuszczalności i temperatury topnienia niektórych wosków.

Opracowała: mgr inż. Dominika Andrys

Bibliografia:

1. Arct J., Pytkowska K. „Leksykon surowców kosmetycznych”. Warszawa 2010.

2. Barel A.O., Paye M., Maibach H.I. „Handbook of Cosmetic Science and Technology”, 2001.

3. Glinka R., Glinka M. „Receptura kosmetyczna z elementami kosmetologii” tom I, Łódź 2008.