Woda w skórze występuje w dwóch stanach:

• woda ulegająca migracji: obejmuje wodę zlokalizowaną w warstwie rogowej naskórka oraz wodę słabo związaną w głębszych warstwach. Woda ta krąży między różnymi warstwami naskórka.
• woda nie ulegająca migracji: woda związana z cząsteczkami biologicznymi, np. z kwasem hialuronowym.

Woda niezwiązana przez proteoglikany ulega dyfuzji do warstwy rogowej naskórka. Z powierzchni skóry ulega odparowaniu. W ten sposób skóra traci 5g wody/m²/h. Jeśli zostaje zaburzona równowaga między wyparowywaniem wody, a jej przepływem, skóra ulega wysuszeniu. Aby temu zapobiec ważne jest picie dużych ilości płynów i spożywanie  Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych (NNKT), które umożliwiają utrzymanie prawidłowej ilości lipidów naskórkowych.

Przeznaskórkowej utracie wody sprzyjają takie czynniki jak:

• zimno, które zmniejsza wydzielanie łoju
• wentylacja
• środki powierzchniowo czynne, które usuwają płaszcz wolnolipidowy i niszczą cement międzykomórkowy, co powoduje zwiększoną ucieczkę wody przez skórę
• choroby skóry, takie jak łuszczyca i atopowe zapalenie skóry
• dieta uboga w tłuszcze.

Zlokalizowany w warstwie rogowej naskórka Naturalny Czynnik Nawilżający (NMF) będący mieszaniną substancji higroskopijnych pozwala wiązać wodę przechodzącą przez warstwy komórek naskórka podczas dyfuzji.

W produkcji preparatów kosmetycznych woda wykorzystywana jest do przygotowywania płynów, emulsji, zawiesin i roztworów:

• woda destylowana powinna być użyta bezpośrednio po destylacji lub sterylizowana.
• woda demineralizowana powstaje w wyniku przepuszczenia wody przez kolumny wypełnione jonitami. Kationity i anionity selektywnie absorbują jony dodatnie lub ujemne obecne w wodzie.
• woda oczyszczona metodą odwróconej osmozy powstaje na skutek przepuszczenia wody przez półprzepuszczalną membranę zatrzymującą 96-99% rozpuszczonych w wodzie związków nieorganicznych i organicznych, w tym również wirusy i bakterie.

Do celów kosmetycznych stosuje się głównie wody oligoceńskie oraz termalne. Woda oligoceńska stanowi część hydrosfery i zlokalizowana jest głównie w wolnych przestrzeniach między skałami, do głębokości kilku kilometrów. Ma około 15-30 tysięcy lat i dzięki temu, że nie miała kontaktu ze współczesną cywilizacją, charakteryzuje się wyjątkową czystością i naturalnym składem. Uwagę zwraca obecność krzemionki, magnezu, wapnia, fluoru, żelaza, miedzi i selenu. Wody mineralne, w tym woda oligoceńska i wody z okresu jurajskiego wykorzystywane są do produkcji preparatów tj. kremy, balsamy, maseczki.

Wody termalne stanowią bijące z głębi ziemi gorące źródła o właściwościach leczniczych, czyste mikrobiologicznie i bogate w mikroelementy. Poza tym, na skutek wysokich temperatur w wodzie zachodzą reakcje prowadzące do powstawania nowych, cennych substancji. Czystość wód termalnych to ich główna zaleta. Dzięki niej stanowią bazę hipoalergiczną dla kosmetyków. Balsamy i kremy na bazie wód termalnych należy stosować na czystą skórę. Twarz spryskaną wodą w sprayu można po kilku minutach wytrzeć chusteczką higieniczną lub pozostawić do wyschnięcia.

Wody termalne stosowane w kosmetykach:

• Iwonicz- Zdrój z uzdrowiska w Karpatach Zachodnich jest bazą kosmetyków Iwostin. Jest bogata w krzemionkę, która wpływa na odporność i elastyczność naskórka oraz jony wapnia i kwasu metaborowego, które działają ściągająco i przeciwzapalnie. Ma wyjątkowe właściwości kojące i łagodzące świąd. Poprawia zdolności obronne skóry i stanowi doskonały środek tonizujący oraz oczyszczający.
• La Roche Posay pochodzi z regionu Poitou- Charentes we Francji. Zawiera selen, który neutralizuje wolne rodniki, a tym samym opóźnia procesy starzenia się skóry. Chroni przed szkodliwym wpływem promieniowania UV. Działa przeciwzapalnie, szybko łagodzi podrażnioną i wrażliwą skórę, zmiękcza i odblokowuje pory. Polecana osobom z łuszczycą i trądzikiem.
• Avene pochodzi ze źródła Saint Odile, które zlokalizowane jest na południu Francji. Woda przyspiesza procesy gojenia się ran. Obecność krzemu wzmacnia naczynia krwionośne. Dzięki zawartości miedzi przyspiesza przemiany metaboliczne w skórze i działa antybakteryjnie. Mangan łagodzi objawy alergii, a siarka zmiany trądzikowe. Woda polecana jest osobom z AZS, trądzikiem oraz bliznami i poparzeniami.
• Vichy czerpana jest głównie ze źródła Lucas w środkowej Francji. Znana jest ze swoich kojących właściwości. Osłabia czynniki zapalenia neurogennego oraz wydzielanie mediatorów prozapalnych. Stosowanie wody termalnej Vichy powoduje wzrost aktywności katalazy- enzymu neutralizującego wolne rodniki. Skutecznie przeciwdziała podrażnieniem, poprzez wytworzenie ochronnej bariery na skórze.
• Evaux pochodzi ze źródła Evaux les Bains. Jest miękka i delikatna dzięki śladowym ilościom wapnia i magnezu, w związku z  czym nie powoduje podrażnień skóry. Zawiera liczne oligoelementy, m.in. stront i lit. Lit koi podrażnienia, działa antybakteryjnie i ściągająco. Przeciwdziała „stresowi skórnemu” przyspieszając procesy regeneracji naskórka. Woda polecana jest osobom cierpiącym na AZS oraz trądzik zwykły i różowaty.

Odkryciem ostatnich lat jest NANOwoda, której metodę pozyskiwania opracowali naukowcy z NANOlaboratorium kosmetycznego NANTES. Udowodnili tym samym, że woda wcale nie musi wrzeć w temperaturze 100^oC i zamarzać przy ujemnych temperaturach. Duże skupiska cząsteczek wody zostały rozbite do małych, uporządkowanych struktur, tzw. nano klasterów. Pojedyncza cząsteczka wody ma średnicę zaledwie 1 nm, stąd nazwa NANOwody. Ma również odmienne właściwości. Nie wrze w temperaturze 100^oC, lecz błyskawicznie wyparowuje przy 160^oC. W temperaturze – 60^oC nie zamarza, lecz po wstrząśnięciu ulega krystalizacji. Olej wlany do NANOwody zaczyna się w niej rozpuszczać.

Takie właściwości mają nieocenione znaczenie w kosmetologii. NANOwoda jest doskonałym rozpuszczalnikiem dla substancji aktywnych. Niewielkie rozmiary cząsteczek ułatwiają transport substancji odżywczych w głąb skóry. Dzięki temu kosmetyki na bazie NANOwody są skuteczniejsze, a skóra odmłodzona.

Wykorzystywanie surowców jakie oferuje nam natura w bardziej innowacyjny sposób jest krokiem naprzód w kosmetologii. Obecnie na rynku jest wiele ciekawych produktów wykorzystujących nowoczesne technologie. Warto przyjrzeć się im bliżej. Również tym, które wykorzystują to, co najcenniejsze dla człowieka- wodę.

Wioleta Cieplik

Źródła:

1. http://kosmetologia101.blogspot.com/2011/07/nawilzanie-skory-czesc-i-woda-w-skorze.html, 26.02.2013
2. http://www.poradnikzdrowie.pl/uroda/cialo-higiena/Kosmetyki-z-woda-termalna-korzystnie-wplywaja-na-skore-wrazliwa_34484.html, 26.02.2013
3. http://www.kosmetyki-porady.pl/index.php?strona=13&id=2195, 26.02.2013