Czym właściwie są etoksylowane alkohole tłuszczowe?

Strukturalnie związki tej grupy chemicznej wywodzą się z wysokocząsteczkowych alkoholi, takich jak alkohol izodecylowy (izo-C13). Wiele z nich ma pochodzenie naturalne i można je wyekstrahować z roślin i warzyw. Pod względem chemicznym zaliczane są do substancji powierzchniowo czynnych, a spora ich część to surfaktanty niejonowe. Wiele z nich znajduje się w spisie Międzynarodowego Nazewnictwa Składników Kosmetycznych (International Nomenclature of Cosmetic Ingredients, INCI).

Właściwości fizykochemiczne

Pomimo bardzo dużej ilości związków oraz ich zróżnicowania, substancje będące etoksylowanymi alkoholami tłuszczowymi posiadają wiele wspólnych właściwości. W warunkach pokojowych na ogół stanowią mętne ciecze lub miękkie ciała stałe o konsystencji wosku. Ich fizyczny wygląd jest wynikiem m.in. stosunkowo wysokich temperatur krzepnięcia (ok. 10-40^oC). Posiadają charakterystyczny dla surfaktantów punkt zmętnienia, w którym roztwór środka powierzchniowo czynnego zaczyna aglomerować na poziomie molekularnym, tworząc koloidalny, mętny wygląd fizyczny.

Zalety etoksylowanych alkoholi tłuszczowych:

• wysokie właściwości emulgujące i dyspergujące,
• aktywność powierzchniowa,
• w większości biodegradowalność,
• zdolność do wytwarzania i stabilizacji piany,
• aktywność w różnorodnych warunkach,
• kompatybilność z surfaktantami anionowymi, kationowymi i niejonowymi.

Wiele zalet jest zbieżnych dla całej grupy, jednak każda substancja posiada je w zróżnicowanym stopniu. Dla przykładu Ceteareth-18 ma współczynnik równowagi hydrofilowo-lipofilowej na poziomie 16,3, co czyni go emulgatorem stabilizującym emulsje typu olej w wodzie (O/W), jest podatny na biodegradację tlenową, wykazuje umiarkowaną pianotwórczość, a jego aktywność jest wysoka w warunkach twardej wody oraz w obecności dodatku elektrolitów. Inna substancja – C12-15 Pareth-3 – również stabilizuje emulsje typu O/W, ale jego HLB=7,8, a więc posiada o wiele mniej części hydrofilowych, w porównaniu do Ceteareth-18. Przekłada się to również na gorszą rozpuszczalność  substancji w wodzie. Jej pianotwórczość jest za to o wiele wyższa, a dodatkowo C12-15 Pareth-3 wykazuje bardzo silne właściwości zwilżalne.

Zastosowanie etoksylowanych alkoholi tłuszczowych:

• środki czyszczące użytku domowego oraz instytucjonalnego (surfaktanty), np. C12-15 Pareth-7,
• usuwanie plam olejowych i tłuszczowych z powierzchni metalowych i włókien (emulgatory, dyspergatory), np. Isodeceth-3,
• płynne herbicydy (zwilżacze, emulgatory), np. Isotrideceth-6,
• żele, szampony, odżywki do włosów (detergenty, emulgatory), np. C12-15 Pareth-11,
• kremy, mleczka, balsamy (emulgatory), np. C12-16 Laureth-7,
• kosmetyki kolorowe, farby do włosów (zwilżacze, emulgatory), np. Ceteareth-18,
• budownictwo – produkcja betonu i zapraw cementowych (zwilżacze), np. Isotrideceth-10,
• produkcja polimerów metodą polimeryzacji emulsyjnej (emulgatory), np. Isotrideceth-20.