Otrzymywanie olejków eterycznych
Olejki eteryczne pozyskuje się na drodze destylacji z parą wodną. Jest to najbardziej znana i tradycyjna metoda ekstrakcji olejków, które są słabo rozpuszczalne w wodzie i których cenne składniki nie są lotne z parą wodną. Aparatura i jej obsługa nie są skomplikowane.
Właściwości fizykochemiczne
Olejki eteryczne opisywane są różnymi wartościami właściwości fizykochemicznych. Należą do nich m.in.: barwa, zapach, gęstość, skręcalność optyczna, współczynnik załamania światła. Każdy olejek eteryczny ma także ściśle określone warunki przechowywania. Zazwyczaj ma to być chłodne, suche pomieszczenie. Zaleca się także unikania nadmiernej ekspozycji na światło, a także przechowywania produktu w wysokiej temperaturze. Podczas przechowywania należy unikać dostępu powietrza oraz kontaktu z silnymi utleniaczami, stężonymi kwasami i zasadami. Generalnie należy unikać warunków katalizujących procesy utleniania. Olejki eteryczne należy przechowywać w temperaturze 5-350C w suchych i dobrze wentylowanych pomieszczeniach.
Olejki eteryczne wykazuję wiele wspólnych cech. Wszystkie są lotne z parą wodną, mają lipofilowy charakter. Posiadają płynną, oleistą strukturę, odznaczają się charakterystycznym zapachem. Niektóre z nich przy dłuższym przechowywaniu zestalają się i jest to normalna cecha. Gęstość olejków eterycznych jest zazwyczaj mniejsza niż 1. Charakteryzują się szerokim zakresem temperatur wrzenia. Skręcalność optyczna olejku jest wypadkową skręcalności występujących w olejku związków czynnych optycznie.
Zdolność parowania olejków eterycznych bardzo silnie wpływa na intensywność zapachu. Dla olejków eterycznych często także podaje się zależności gęstości od temperatury oraz współczynnik załamania światła, co może być pomocne w określeniu stopnia oddziaływania międzycząsteczkowego, a zarazem ich właściwości i zastosowań.
Współczynnik załamania światła mierzony jest za pomocą refraktometru. Badanie współczynnika załamania światła to metoda należąca do działu chemii analitycznej, w której wiązka światła przechodzi przez cienką warstwę próbki umieszczonej pomiędzy dwoma pryzmatami. Zostaje zmierzony stopień załamania światła, a wynik zostaje porównany z wartością dla wzorcowego olejku eterycznego. Każdy olejek eteryczny posiada inną wartość współczynnika załamania światła, ze względu na swój unikalny skład chemiczny. W związku z tym zmierzona wartość załamania światła wskazuje nie tylko tożsamość substancji, ale również pokazuje jej czystość. Można zatem łatwo sprawdzić, czy olejek nie był rozcieńczony.
Badanie tożsamości i czystości
Sprawdzenie, z jakich składników składa się olejek eteryczny oraz stopni jego czystości prowadzi się za pomocą: określenia gęstości względnej, współczynnika załamania światła, skręcalności właściwej, temperatury krzepnięcia, absorbancji w świetle UV i innych parametrów np. barwy, liczby kwasowej, pozostałości po odparowaniu. Jednak podstawowe znaczenie w identyfikacji i wykrywaniu zafałszowań olejków mają obecnie metody chromatograficzne – cienkowarstwowa (TLC) i gazowa (GC), które pozwalają na identyfikację składników olejku oraz określenie ich procentowego udziału w całości (GC). Dzięki tym metodom jesteśmy w stanie określić, z jakich składników budulcowych składa się badany olejek eteryczny i łatwo nam określić, jakie będzie miał działanie i zastosowanie.
Różne zastosowania
Ze względu na różnice w składzie chemicznym olejków eterycznych, różnią się one między sobą działaniem i zastosowaniem. Stosowane zewnętrznie używane są jako preparaty przeciwzapalne, dezynfekujące, a wewnętrznie – jako preparaty wykrztuśne, spazmolityczne, żółciopędne, żółciotwórcze, moczopędne. Olejki eteryczne są także stosowane w przemyśle perfumeryjnym, kosmetycznym i spożywczym.
KOMENTARZE