mgr Mirella Batory

e-mail: mirella.batory@umed.lodz.pl

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Wydział Farmaceutyczny

Oddział Kosmetologii

Katedra Kosmetologii

Zakład Kosmetologii

ul. Lindleya 6

90-131 Łódź

Politechnika Łódzka

Wydział Mechaniczny

Instytut Inżynierii Materiałowej

Zakład Inżynierii Biomedycznej

ul. Stefanowskiego 1/15

90-924 Łódź

DEFINICJA TELEANGIEKTAZJI I WENEKTAZJI

• Zmiany naczyniowe określane jako „pajączki” lub „popękane” naczynia krwionośne są trwale rozszerzonymi naczyniami włosowatymi splotu podbrodawkowego, które przeświecają przez naskórek w postaci czerwonych „nitek”.
• Pierwszym jego objawem jest zaczerwienienie tzw. rumień. Początkowo rumień mija, ale z biegiem czasu utrwala się i pozostaje na stałe.
• Jest to wykwit niewyczuwalny przy dotyku, różniący się od skóry otaczającej wyłącznie zabarwieniem. W skrajnych przypadkach mogą one ściśle przylegać do siebie tak, że dają obraz jednorodnego zaczerwienienia
• Prawidłowe określenie tego stanu to:
  • teleangiektazje – rosacea, cuperosa (występują na środku twarzy, skrzydełkach nosa i policzkach)
  • wenektazje (występują na kończynach dolnych – na udach).
• Towarzyszą schorzeniom skóry i zaburzeniom ogólnoustrojowym.
• Mogą być liczne – tworzą sieć dając zaczerwienienie całej skóry, lub pojedyncze – plamy.
• Są jedną z najczęściej występujących zmian w układzie naczyniowym skóry.
• Występują głównie u kobiet, ponieważ hormony estrogenowe działają rozluźniająco na mięśnie naczyń, co prowadzi do zwiększenia ich skłonności do poszerzania się.

PODZIAŁ TELEANGIEKTAZJI I WENEKTAZJI

1. Wyróżnia się dwa rodzaje teleangiektazji:

    a. Pierwotne (samoistne)

    b. Wtórne (nabyte)

- W przebiegu schorzeń:

                        - Skóry

                        - Ogólnoustrojowych

- Po ekspozycji na czynniki zewnętrzne (atmosferyczne)

- Jatrogenne (po leczeniu)

2. Wenektazje (rozszerzenia żylakowate) – jest to odmiana teleangiektazji występująca na kończynach dolnych – uda, okolica podkolanowa, podudzia i okolica kostki przyśrodkowej. Są to rozszerzenia żylne.

PRZYCZYNY POWSTAWANIA TELEANGIEKTAZJI I WENEKTAZJI

• predyspozycje rodzinne (genetyczne),
• zaburzenia hormonalne (okres dojrzewania, menopauza),
• schorzenia skórne i ogólnoustrojowe,
• osłabienie ściany naczynia i schorzenia naczyń krwionośnych,
• nadciśnienie tętnicze,
• niewydolność krążenia,
• zaburzenia krzepnięcia krwi,
• niedokwaśność żołądka,
• schorzenia wątroby,
• częste zaparcia,
• przewlekłe zatrucia,
• wrodzona wrażliwość skóry, cienki naskórek, jasna karnacja,
• towarzyszy starzeniu się skóry,
• częste depilacje gorącym woskiem,
• długotrwałe leczenie np.: preparatami sterydowymi,
• naświetlania promieniami RTG,
• czynniki emocjonalne,
• używanie zbyt ostrych gąbek, szczotek do mycia ciała, które powodują przekrwienie,
• ciąża,
• stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych,
• otyłość,
• niska aktywność ruchowa,
• długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej (obrzęki),
• noszenie nieodpowiedniego obuwia (wysokie obcasy, wąski czubek buta),
• nadmierna ekspozycja na promienie UV (zarówno słońce jak i solarium),
• wysoka i niska temperaturę,
• wahania temperatury,
• wiatr,
• duża wilgotność,
• choroby skóry – teleangiektazje występują najczęściej w trądziku różowatym, łojotokowym zapaleniu skóry, twardzinie, toczniu rumieniowatym, skórze barwnikowej i pergaminowej i innych.

MECHANIZM POWSTAWANIA TELEANGIEKTAZJI I WENEKTAZJI

• Cera z problemami naczyniowymi to efekt upośledzonego krążenia skórnego.
• Prawidłowo naczynia krwionośne rozszerzają się i kurczą w zależności od zmieniających się warunków.
• Gwałtowny wzrost temperatury ciała np: wysiłek fizyczny, gorączka to sygnał do rozszerzenia się naczyń, natomiast wychłodzenie organizmu, a więc potrzeba zachowania ciepła, kurczy naczynia.
• Gdy ten naturalny mechanizm zostanie zaburzony z różnych przyczyn, naczynia zaczynają rozszerzać się, tworząc teleangiektazje lub wenektazje, natomiast kurczą się bardzo opornie albo wcale.

OBJAWY WYSTĘPUJĄCE W TELEANGIEKTAZJACH I WENEKTAZJACH

• Teleangiektazje mają kolor czerwony, wiśniowy.
• Wenektazje mają kolor sinawy, sinogranatowy, granatowy, niebieskawy.

Ze względu na wygląd dzielą się na:

• liniowe, drobne, pojedyncze,
• grupowe – wachlarzowate,
• miotełkowate,
• groniaste,
• siatkowate,
• drzewkowate,
• pajączkowate (promieniste),
• guzkowe
• rozsiane

CERA Z PROBLEMAMI NACZYNIOWYMI

• Rozszerzone naczynia mogą powstać przy każdym typie cery, ale szczególnie narażona jest skóra delikatna, cienka, wrażliwa.

Cera wrażliwa:

• ten typ cery występuje zarówno u młodych, jak i starszych osób,
• charakterystyczna cienka skóra, z tendencją do rozszerzania naczyń i rumieńców na policzkach,
• bywa sucha lub normalna – produkuje mało łoju, miejscami wcale, ale może być również tłusta lub mieszana,
• ochronny płaszcz hydrolipidowy (wodno-tłuszczowy) nie funkcjonuje,
• raczej bez wyprysków, lecz często bywa zaczerwieniona lub pokryta plamami, w dotyku gorąca,
• bardzo szybko reaguje obrzękiem, swędzeniem lub pieczeniem w wypadku zewnętrznego lub wewnętrznego kontaktu z alergenem (kosmetyki, używki),
• wymaga pieczołowitej pielęgnacji i ochrony przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi – wiatrem i chłodem.

SUBSTANCJE AKTYWNE STOSOWANE W KOSMETYKACH PRZEZNACZONYCH DO PIELĘGNACJI CERY NACZYNIOWEJ

Substancje aktywne:

• Glikozydy flawonowe (Flawonoidy)
  • Flawony
    • Rytyna
    • Kwercetyna
    • Izokwercetyna
    • Kemferol
  • Heterozydy flawonowe
    • Rutozyd
    • Heperozyd
  • Kelina (wisamina)
• Antocyjany
• Alkaloidy – efedryna
• Białka roślinne
• Escyna
• Garbniki
• Saponiny
• Składniki mineralne (potas)
• Triterpeny
• Witamina C
• Witamina P
• Związki krzemu, Krzemionka

Działanie:

• Zmniejszają ciśnienie krwi
• Hamują drobne krwawienia
• Poprawiają ukrwienie skóry
• Regulują przepuszczalność kapilar (drobnych naczyń krwionośnych – naczyń włosowatych)
• Uszczelniają, wzmacniają, uelastyczniają naczynia włosowate
• Poprawiają, utrzymują prawidłowy stan naczyń włosowatych, krwionośnych
• Przeciwdziałają pękaniu naczyń krwionośnych
• Zwężają rozszerzone naczynia krwionośne
• Obniżają nadmierną przepuszczalność naczyń krwionośnych
• Zwiększają odporność, sprężystość, obkurczają, uszczelniają, uelastyczniają, ściągają, chronią, wzmacniają, pielęgnują naczynia krwionośne

Aktinidia chińska, Kiwi (Actinidia chinensis), Aminek egipski (Visnaga vera), Arnika górska, Kupalnik górski (Arnica montana L.), Aronia ciemnoowocowa , czarna (Aronia melanocarpa), Bez czarny (Sambucus nigra L.), Bieluń dziędzierzawa (Datura strmonium), Bluszcz pospolity (Hedera helix L.), Bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata), Borówka czarna, Czernica (Vaccinum myrtillus), Bratek polny, Fiołek lekarski, Fiołek trójbarwny (Viola tricolor L.), Dąb szypułkowy (Quercus robur), Drzewo kiełbaskowe (Kigelia pinnata, Kigelia africana), Dziewanna wielkokwiatowa (Verbascum thapsiforme), Grejpfrut (Citrus paradisi), Gryka zwyczajna (Polygonum fagopyrum), Iglica włoska (Ruscus acuelatus), Jasnota biała, Głucha pokrzywa (Lamium album), Kalina koralowa (Viburnum opulus L.), Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanus L.), Kminek zwyczajny (Carum carvi), Kokoryczka wielokwiatowa (Polygonatum multiflorum), Kokoryczka wonna (Polygonatum officinale), Kozieradka pospolita (Trigonellafoenum-graecum), Lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.), Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra L.), Malpigia granatolistna (Malpighia punicifolia), Magnolia zaostrzona, Magnolia drzewiasta (Magnolia acuminata L.), Mango, Posmacz indyjski (Mangifera indica), Miechunka rozdęta (Physalis alkekengi), Miłorząb japoński (Ginkgo biloba L.), Mimoza meksykańska, Drzewo skórzane (Mimosa tenuiflora), Mirt zwyczajny (Myrtus communis L.), Miszpelnik japoński (Eriobotrya Japonia), Morwa biała (Morus alba, Morus bombycis), Nawłoć pospolita (Solidago virga-aurea L.), Nostrzyk żółty (Melilotus officinalis L.), Oczar wirginijski, Orzech czarnoksięski (Hamamelis virginiana), Ogórecznik lekarski (Borago officinalis L.), Ostrokrzew paragwajski (Ilex paraquayensis), Perz właściwy (Agropyron repens L.), Pierwiosnek lekarski (Primula officinalis, Primula veris), Pięciornik kurze ziele (Potentilla erceta), Podagrycznik pospolity (Aegopodium podagraria), Porzeczka czarna (Ribes nigrum L.), Przelot pospolity (Anthylis vulneraria), Przęśl dwukłosowa (Ephedra distachya), Rdest ostrogorzki (Polygonum hydropiper L.), Róża alpejska (Rosa pendulina), Róża damasceńska (Rosa damascena), Róża dzika, psia (Rosa canina L.), Ruta zwyczajna (Ruta graveolens L.), Szakłak pospolity (Rhamnus purshiana), Szałwia lekarska (Salvia officinalis L.), Szczwół plamisty (Conium maculatum), Szupin japoński, Perełkowiec japoński, Sofora japońska (Sophora japonica L.), Śliwa tarnina (Prunus spinosa L.), Tarczyca pospolita (Scutellaria galericulata), Tatarak zwyczajny (Acorus calamus), Wierzba biała (Salix alba L.), Winorośl właściwa (Vitis vinifera), Żurawina błotna (Oxycoccus quadripetalus).

Literatura:

[1] S. Jurkowska: „Tezaurus. Substancje czynne wykorzystywane w kosmetykach”; Wydawnictwo Oficyna Wydawnicza MIRIAM, Ośrodek Informatyczno-Badawczy „Ekoprzem” Sp. z o.o.; Dąbrowa Górnicza 2001, Wydanie I

[2] R. Glinka: „Receptura kosmetyczna”; Wydawnictwo Oficyna Wydawnicza MA, Łódź 2003, Wydanie I

[3] R. Glinka, M. Glinka: „Receptura kosmetyczna z elementami kosmetologii. Tom I”; Wydawnictwo Oficyna Wydawnicza MA, Łódź 2008, Wydanie II rozszerzone

[4] M.-C. Martini, wyd. pol. W. Placek: „Kosmetologia i farmakologia skóry”; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007, Wydanie I

[5] Red. M. Noszczyk: „Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska”; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010, Wydanie I

[6] B. Jaroszewska: „Kosmetologia”; Wydawnictwo ATENA, Warszawa 2001

[7] S. Jabłońska, T. Chorzelski: „Choroby skóry. Dla studentów i lekarzy”; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997, Wydanie IV unowocześnione

[8] I. B. Peters, wyd. pol. J. Arct, K. Pytkowska: „Kosmetyka. Podręcznik do nauki zawodu. Poradnik”; Wydawnictwo REA, Warszawa 2002

[9] W. S. Gumułka, W. Rewerski: „Encyklopedia zdrowia”; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004, Wydanie IX

[10] Red. Z. D. Draelos, red. serii J. S. Dover, M. Alam, red. wyd. I pol. A. Ignaciuk: „Dermatologia Kosmetyczna. Kosmeceutyki”; Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2006, 2007, Wydanie I polskie

[11] A. du Vivier, wyd. pol. S. Majewski: „Atlas Dermatologii Klinicznej”; Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2005, Wydanie I,

[12] P. H. McKee, wyd. pol. Anastazy Omulecki: „Atlas patologii skóry”; Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2003, Wydanie I

[13] W. S. Brud, R. Glinka: „Technologia kosmetyków”; Wydawnictwo Oficyna Wydawnicza MA, Łódź 2001, Wydanie I

[14] Kwartalnik „Polish Journal of Cosmetology”; Wydawnictwo Oficyna Wydawnicza MA, Łódź, ISSN 1731-0083

[15] B. Jaroszewska: „Kosmetyka dawniej i dziś”; Wydawnictwo ATENA, Warszawa 2005

[16] S. Jurkowska: „Produkty kosmetyczne”; Wydawnictwo Ośrodek Informatyczno-Badawczy „Ekoprzem” Sp. z o.o., Dąbrowa Górnicza 2003, Wydanie II poprawione i rozszerzone

[17] P. Begoun: „Biblia urody”; Wydawnictwo MADA, Warszawa 1998

[18] E. Lamer-Zarawska, A. Noculak-Palczewska: „Kosmetyki naturalne. Przewodnik dla zielarzy, farmaceutów i zakładów kosmetycznych.”; Wydawnictwo ASTRUM, Wrocław 1994, Wydanie I

[19] A. Ożarowski, W. Jaroniewski: „Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie”; Wydawnictwo Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987

[21] K. Sullivan: „Witaminy i minerały. Ilustrowany przewodnik”; Wydawnictwo KÖNEMANN, Warszawa 2001

[24] J. Dylewska-Grzelakowska: „Kosmetyka stosowana”; Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna, Warszawa 1999