Kosmetykiem nazywamy każdą substancję, która przeznaczona jest do zewnętrznego kontaktu z ciałem człowieka tj. skórą, włosami, wargami, paznokciami, zewnętrznymi narządami płciowymi, zębami i błonami śluzowymi jamy ustnej, których wyłącznym lub podstawowym celem jest utrzymanie ich w czystości, pielęgnowanie, ochrona, perfumowanie, zmiana wyglądu ciała lub ulepszenie jego zapachu. Jak testowane są kosmetyki i czy objęte jest to przepisami prawnymi?

Przepisy prawne nakładają obowiązek przeprowadzenia przez producenta odpowiednich testów wyrobów gotowych. Podstawowym celem jest wykazanie ich bezpieczeństwa stosowania oraz deklaracji marketingowych. Ustawodawca nie określił skrupulatnie jakie testy powinny zostać wykonane. Producent ma dowolność w podjęciu decyzji co do testu, który powinny zostać wykonany. Ważne jest to by producenci wybierali właściwe testy i był uczciwy wobec odbiorców.

W związku z powyższym przygotowano różne testy, które podzielone zostały na trzy grupy:

• Testy zgodności- potwierdzają bezpieczeństwo stosowania kosmetyku
• Testy akceptacji- stwierdzają spełnienie oczekiwań w stosunku do wyrobu
• Testy z użyciem aparatury- służą do udowodnienia deklaracji marketingowych w sposób obiektywny 

Testy zgodności dzielimy na: z zastosowaniem testów in vitro lub z udziałem ochotników.

Do testów in vitro gotowego produktu kosmetycznego możemy zastosować:

• Test BCOP - Bovine Cornea Opacity & Permeability Test
• Test FLT - Fluorescein Leakage Test
• Test RBCT - Red Blood Cell Test
• Test TEA - Tissue Equivalent Assay Test
• oraz testy na zrekonstruowanej skórze ludzkiej lub skórze świńskiej

Badania na ochotnikach obejmują:

• test z jednokrotnym użyciem płatków
• test z powtarzalnym użyciem płatków
• test z przerywaną ekspozycją
• test z ciągłą ekspozycją
• test maksymalizacji

W dzisiejszych czasach dysponujemy wieloma możliwościami do wykonania testów potwierdzających bezpieczeństwo naszego produktu kosmetycznego. Znane od dawna testy akceptacji obejmują wyniki subiektywnych odczuć osób badanych. Producent sam wybiera odpowiednią dla danego produktu grupę ochotników, która zostaje poddana badaniu. Badanie to opiera się o przygotowaną przez producenta odpowiednio opracowaną ankietą, którą ochotnicy stosując kosmetyk zgodnie z zaleceniem producenta wypełniają. Wyniki takich badań są podstawą do deklaracji marketingowych.

Jeżeli jednak producent zdecyduje się na badania niezależne od subiektywnych odczuć ochotników to ma do dyspozycji szereg metod z użyciem odpowiedniej aparatury.

Obecnie na rynek wprowadzono cała gamę aparatów, które są w stanie kontrolować i udowadniać działania, a w tym działanie:

• przeciwzmarszczkowe - czyli profilometry
• stopnia nawilżenia to TEWL z otwartą lub zamkniętą sondą lub korneometry

Do badań głębszych warstw skóry służą:

Lasser Doppler Flowmetry

Spektroskopia UV

Ultradźwięki

Confocal Laserscanning Microscopy

Fringe Projection

Wszystkie te metody są nieinwazyjne, bardzo bezpieczne dla ochotników. Mimo tego zawsze znajda się przeciwnicy i zwolennicy tych metod. Przeciwnicy argumentują, iż nie można ustandaryzować skóry ludzkiej oraz brak możliwości kalibracji aparatury. Po stronie zwolenników pozostają argumenty, iż wyroby kosmetyczne to nie leki, wobec tego tak dokładnych badań nie potrzeba, błąd pomiaru mieści się w błędzie populacji.

Na szczęście dla producentów wyrobów kosmetycznych prawo nie determinuje obligatoryjnego wykonania konkretnego testu, wybór należy do producenta i jego zasobności portfela

Źródło: Materiały szkoleniowe Bio-Tech Consulting

Opracowała Magdalena Jóźwicka