Toksykolog w świetle wymagań stawianych przez Ustawę Europejską z jednej strony chroni producenta, gdyż jest ostatnim ogniwem w ochronie i obronie prawnej produktu, a z drugiej dba o konsumenta, ponieważ jest niezależną jednostką wyznaczoną przez prawo Europejskie. Taki specjalista odpowiada za przestrzeganie prawa, jest prawnie odpowiedzialny za raport z oceny bezpieczeństwa produktu.

Zgodnie z przepisami prawa Europejskiego ocenę wpływu kosmetyku na bezpieczeństwo zdrowia ludzi przeprowadza się z uwzględnieniem m.in. charakterystyki toksykologicznej, fizykochemicznej, stabilności mikrobiologicznej składników i produktu gotowego. Biorąc pod uwagę przede wszystkim drogę kontaktu czyli ekspozycję skóry, układu pokarmowego i oddechowego na dany produkt dokonuje się oceny toksykologicznej gotowego kosmetyku.

Dokonując oceny bezpieczeństwa produktu kosmetycznego szczególną uwagę należy zwrócić na:

• toksyczność lokalną (działanie drażniące na skórę i oczy)
• działanie uczulające skórę
• fototoksyczność
• wielkość cząsteczek, w tym nanomateriałów
• zanieczyszczenia w zastosowanych substancjach i surowcach, które mogą powstawać w procesie produkcji i/lub przechowywania, np. N-nitrozoaminy
• interakcje substancji

Większość informacji na temat ocenianego produktu, na których opiera się toksykolog, pochodzi od producenta lub osoby odpowiadającej za produkt. Toksykolog korzysta dodatkowo z danych chemicznych, toksykologicznych, medycznych nt. surowców i mieszanin. Bierze się również pod uwagę wyniki badań naukowych opublikowanych m.in w Contact Dermatisis, International Jurnal of Toxicology lub innych źródłach. Należy pamiętać, że raport powinien być aktualizowany w przypadku wprowadzenia poprawki do ustawy a także zmiany składu, funkcji, opakowania i innych informacji o produkcie.

Wymagane badania toksykologiczne dla surowców kosmetycznych

• Toksyczność ostra (LD50, drogą pokarmową, skórną, inhalacyjną)
• Absorpcja przez skórę
• Działanie drażniące / żrące na skórę i oczy
• Działanie uczulające
• Toksyczność dawki powtarzanej: podostra (28-, 90-dniowa), ewentualnie przewlekła (> 12 m-cy)
• Mutagenność / genotoksyczność
• Fototoksyczność
• Rakotwórczość
• Toksykokinetyka
• Działanie szkodliwe na rozrodczość
• Dane dotyczące ludzi

Profil toksykologiczny substancji określa się poprzez identyfikację zagrożeń i charakterystykę dawki/stężenia. - Należy rozważyć wszystkie istotne toksykologiczne drogi wchłaniania, a także działanie ogólnoustrojowe. W oparciu o wartość NOAEL (no observed adverse effect level) obliczyć margines bezpieczeństwa (MoS). Nieuwzględnienie tych czynników należy właściwie uzasadnić – wyjaśnia Kamila Pawłowska safety asesor. NOAEL to najwyższe stężenie związku, wyznaczone w badaniach na zwierzętach, które nie powoduje widocznych szkodliwych zmian morfologicznych, funkcjonalnych, wzrostu, rozwoju i czasu życia użytych do badań zwierząt. Dawka ta służy do wyznaczenia marginesu bezpieczeństwa dla danej substancji. Safety asesor podkreśla, że należy odpowiednio zidentyfikować źródło informacji.

Źródłem informacji o danych toksykologicznych są dane od producentów substancji, istniejące opinie SCCS, ale także wytyczne innych uznanych komitetów naukowych, bazy danych toksykologicznych, klasyfikacja wg rozporządzenia 1272/2008 (CLP) oraz raporty bezpieczeństwa chemicznego, zgodnie z REACH.