Retinoidy znane są ze swych właściwości od lat 70. XX w. zarówno w walce z upływającym czasem, jak i trądzikiem oraz ogólnym stanem skóry. Niestety stosowanie ich wiąże się z różnymi barierami. Ze względu na to, iż silnie złuszczają skórę, powodują przesuszenie i podrażnienie, a używanie ich zalecane jest poza okresem wiosenno-letnim. W trakcie kuracji należy pamiętać o ochronie przeciwsłonecznej. Dodatkowo retinoidy nie mogą być stosowane przez kobiety w ciąży i karmiące piersią. Posiadaczki skór suchych i wrażliwych również nie będą stosowały kosmetyków z retinolem w sposób komfortowy dla skóry. Obecnie znany jest kolejny jego zamiennik – ekstrakt z rambutan.
Rambutan (Nephelium lappaceum L.) jest to drzewo blisko spokrewnione z liczi. Występuje w tropikalnych regionach Azji Południowo-Wschodniej. Uprawia się je w wilgotnych regionach zwrotnikowych. Drzewa te poprawiają żyzność gleby. Nazwa „rambutan” pochodzi z malajskiego „rambut”, co oznacza „włos”. Owoce rambutan są wykorzystywane w przemyśle spożywczym, są także jadane samodzielnie. Poza tym stosowane są w celach leczniczych. Wywar z korzenia używa się w leczeniu gorączki, liście natomiast jako okład na ból głowy. Poza tym roślina ta znana jest jako lekarstwo na biegunki, świerzb, świąd, pleśniawki. Obecność związków fenolowych, takich jak antocyjany, flawonole, flawonony, flawony, flawany i inne, sprawia, iż owoce rambutan mogą być wykorzystywane w leczeniu chorób przewlekłych, m.in. cukrzycy czy nowotworów. Owoce tropikalne generalnie mają bogate i dobrze udokumentowane działanie antyoksydacyjne. Dużą zawartość związków o działaniu przeciwutleniającym wykryto chociażby w marakui, afrykańskim mango czy guawie.
Jak się okazuje, w przemyśle spożywczym skórki i nasiona rambutanu to odpady, które z powodzeniem mogą być wykorzystane w przemyśle kosmetycznym. W skórce zawarte są związki, takie jak geranina, kwas elagowy, kwercetyna, rutyna, antocyjany, prowitamina A, której zawartość jest dużo wyższa podczas suszenia skórki. Nasiona bogate są w kwasy tłuszczowe (oleinowy, arachidowy, stearynowy, palmitynowy, linolowy), wykazano także obecność saponin, garbników, szczawianów. Wysoka zawartość kwasu arachidowego sprawia, że olej z nasion rambutan ma wysoką temperaturę topnienia i występuje w postaci półstałej w temperaturze pokojowej. Nasiona bogate są też we flawonoidy, np. kemferol, dzięki czemu ekstrakt z nasion może wykazywać właściwości przeciwdrobnoustrojowe i przeciwstarzeniowe. Miazga owoców bogata jest w cukry (sacharozę, fruktozę, glukozę), kwasy organiczne (cytrynowy, mlekowy, askorbinowy, jabłkowy, winowy) i witaminy (kwas askorbinowy, niacynę, ryboflawinę, tiaminę).
Ekstrakt ze skórki rambutan działa antyoksydacyjnie i przeciwstarzeniowo ze względu na wysoką zawartość związków fenolowych. Badania wykazały, iż wyższą aktywność antyoksydacyjną wykazuje skórka niż nasiona i liście. Poza tym zastosowany do produkcji ekstraktu rozpuszczalnik również wpływa na efektywność antyoksydacyjną. Wodny ekstrakt z liści drzewa rambutan wspomaga produkcję kolagenu, zaś ekstrakty ze skórki i owoców pobudzają cebulki włosów do wzrostu oraz działają silnie nawilżająco. Ekstrakt ze skórki działa przeciwdrobnoustrojowo, hamując wzrost Staphylococcus aureus, a także drożdży Candida sp. Ekstrakt ze skórki i miąższu wykazuje działanie przeciwstarzeniowe poprzez hamowanie apoptozy i tyrozynazy, wzrost poziomu kwasu hialuronowego i hydroksyproliny w skórze oraz obniżenie cytokin prozapalnych. Dzięki temu zwiększa elastyczność skóry i zmniejsza widoczność zmarszczek. Wysoka zawartość witaminy C rozświetla skórę oraz rozjaśnia widoczne przebarwienia. Zwiększenie poziomu kwasu hialuronowego w skórze sprawia, iż ta jest bardziej nawilżona, napięta, gładka i opóźnia się proces jej starzenia się.
Kurację z zastosowaniem ekstraktu z owoców rambutan należy rozpocząć od wykonania testu na skórze, który wskaże, czy stosowanie go nie spowoduje podrażnień. Następnie zaleca się wdrożenie jej kilka razy w tygodniu wieczorem. Jeśli skóra już się przyzwyczai i nie ma widocznych działań niepożądanych, można stosować kosmetyk z ekstraktem rambutan nawet dwa razy dziennie. Każdy składnik może wykazywać działania niepożądane, do których należą: suchość, łuszczenie, zaczerwienienia i podrażnienia, szczególnie w przypadku skóry wrażliwej, zatem zalecana jest dokładna obserwacja reakcji skóry. Kurację należy połączyć z aplikacją kremu z filtrem oraz produktu nawilżającego. Należy mieć na uwadze, że żadnego ze składników naturalnych nie powinno się porównywać jeden do jednego z działaniem retinolu. Każdy powinien być dogłębnie zbadany, a na to potrzeba czasu i badań na probantach.
KOMENTARZE