Czym są egzosomy?

Egzosomy to małe pęcherzyki (średnica 30-200 nanometrów), zewnątrzkomórkowe nanopęcherzyki uwalniane przez komórki (m.in. komórki macierzyste), które krążą w krwiobiegu i zawierają cenne substancje o różnych właściwościach, w tym białka, lipidy i materiał genetyczny, taki jak mRNA i miRNA. Egzosomy wykazują właściwości przeciwzapalne i immunomodulujące, co czyni je atrakcyjnym rozwiązaniem do stosowania w rekonstrukcji skóry. Ostatnio w branży kosmetycznej można zaobserwować rosnące zainteresowanie egzosomami, które coraz częściej dodaje się do kremu, serum i maski, ponieważ mają szereg korzyści terapeutycznych i przeciwstarzeniowych.

Właściwości egzosomów

Badania wykazały, że egzosomy to cenne składniki w pielęgnacji skóry, ponieważ zawierają białka, lipidy i inne cząsteczki, które mogą wspomagać regenerację i nawilżenie, stymulować produkcję kolagenu oraz niwelowanie zmarszczek, zmniejszyć stan zapalny i chronić skórę przed stresorami środowiskowymi, w tym promieniowaniem UV. Inną właściwością egzosomów jest ich zdolność do podnoszenia skuteczności działania innych składników aktywnych, takich jak kwas hialuronowy, peptydy i przeciwutleniacze. Ponadto egzosomy mogą pomóc w naprawie uszkodzeń skóry, takich jak uszkodzenia słoneczne i blizny potrądzikowe. Z kolei składniki egzosomów, takie jak cytokiny, kwasy nukleinowe, białka i inne związki bioaktywne, mogą zmniejszyć widoczność ciemnych plam i przebarwień – wykazują zdolności do poprawy kolorytu, tekstury i ogólnej kondycji skóry.

Zastosowanie egzosomów w dermatologii i kosmetologii

Działanie terapeutyczne egzosomów polega na ich zdolności do modulowania mikrośrodowiska komórek, regulowania ekspresji genów i indukowania różnicowania komórek, co może mieć pozytywny wpływ na zdrowie skóry. W kosmetyce egzosomy stosuje się w celu redukcji zmarszczek, poprawy tekstury i nawilżenia skóry oraz zwiększenia jej elastyczności. Egzosomy mają zdolność do redukcji stanów zapalnych i uszkodzeń spowodowanych promieniowaniem UV. Ponadto wykorzystuje się je do wspomagania regeneracji tkanek w ranach skóry i leczenia chorób dermatologicznych, takich jak toczeń rumieniowaty układowy, łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, twardzina układowa czy bielactwo nabyte. Dokładny mechanizm, dzięki któremu egzosomy przyczyniają się do leczenia łuszczycy, nie jest jednak w pełni poznany. Badania sugerują, że egzosomy można wykorzystać do modulowania układu odpornościowego w celu zmniejszenia stanu zapalnego i poprawy stanu skóry. Wykazano, że egzosomy pochodzące z komórek T regulatorowych hamują stan zapalny u myszy z chorobami skóry podobnymi do łuszczycy. Egzosomy można również wykorzystać do dostarczania środków terapeutycznych bezpośrednio do dotkniętych obszarów. Trwają także badania nad zastosowaniem egzosomów w terapii atopowego zapalenia skóry. Badania wykazały, że potencjalnie mogą zmniejszać stany zapalne dzięki ich modulacji i wspomagać odbudowę bariery skórnej poprzez zwiększenie produkcji ceramidów i dihydroceramidów.

Egzosomy mają także zastosowanie w dermatologii w kontekście gojenia się ran, w tym oparzeń. Podczas urazu komórki uwalniają egzosomy, które wspomagają procesy regeneracyjne. Zawierają m.in. białka prozapalne, które stymulują uwalnianie cytokin i chemokin, które to inicjują rekrutację komórek odpornościowych do rany i aktywują procesy jej gojenia się. Ponadto egzosomy zawierają czynniki wzrostu, które stymulują wzrost fibroblastów. Wykazano, że komórki macierzyste pochodzące z tkanki tłuszczowej i ich egzosomy odgrywają terapeutyczną rolę w leczeniu schorzeń skóry, w tym ran, trądziku i łysienia, ponieważ zmniejszają stan zapalny i zwiększają produkcję czynników wzrostu, co skutkuje poprawą jakości skóry i gojenia się. Naukowcy badają również potencjał terapii egzosomowej w usuwaniu blizn – badania polegają na dostarczaniu środków terapeutycznych bezpośrednio do dotkniętego obszaru, ponieważ egzosomy zawierają cytokiny i czynniki wzrostu, które stymulują produkcję nowego kolagenu i elastyny, co symuluje redukcję blizn. Terapię egzosomową można stosować miejscowo lub wstrzykiwać bezpośrednio w tkankę bliznowatą. Zastrzyki są często wybierane w leczeniu głębszych blizn, ponieważ mogą skutecznie przenikać do skóry właściwej, w której znajduje się tkanka bliznowata. W badaniach klinicznych stwierdzono, że terapia egzosomami jest bezpieczna i skuteczna, może zmniejszyć widoczność blizn, poprawić nawilżenie i elastyczność skóry oraz zmniejszyć stany zapalne, jak również pomóc we wzmocnieniu naturalnych mechanizmów obronnych skóry przed infekcjami.

Egzosomy są także stosowane do procedur odmładzania twarzy. Komórki macierzyste i ich egzosomy są wstrzykiwane w skórę twarzy, w celu stymulacji naturalnych procesów regeneracyjnych organizmu. Zabieg może pomóc w redukcji zmarszczek, cieni pod oczami i plam starczych, wpływa również na poprawę kolorytu i teksturę skóry. Egzosomy odgrywają znaczącą rolę w procesach odmładzających skórę i niwelujących jej defekty, a także gojeniu się ran i rekonstrukcji płatów skórnych. Trwają również badania nad ich zastosowaniem w leczeniu tocznia rumieniowatego, łuszczycy, atopowego zapalenia skóry, twardziny układowej, usuwania blizn, regulacji pigmentacji, bielactwa nabytego i porostu włosów. – Zastosowanie egzosomów w medycynie estetycznej można nazwać przełomem w dziedzinie regeneracji skóry i odmładzania, ponieważ są one niezwykle obiecującym narzędziem terapeutycznym. Ich zdolność dostarczania substancji odżywczych sprawia, że doskonale sprawdzają się w poprawie elastyczności, kolorytu i ogólnej kondycji skóry. Dodatkowo ich naturalne pochodzenie minimalizuje ryzyko wystąpienia skutków ubocznych czy reakcji alergicznych, co w dziedzinie medycyny estetycznej jest niezwykle ważne. Jednym z najbardziej fascynujących aspektów stosowania egzosomów jest ich zdolność do stymulowania regeneracji tkanek, co może przyspieszyć procesy gojenia się ran czy skutecznie wpłynąć na bardziej estetyczny wygląd blizn. Stanowią również potencjalne nowe składniki kosmetyków, które mogą zapewnić istotne korzyści dla skóry w zależności od jej potrzeb – mówi mgr kosmetologii Barbara Łukasik.