Kwas hialuronowy – właściwości oraz zastosowanie

Kwas hialuronowy ma taką samą budowę chemiczną zarówno u człowieka, jak i u innych kręgowców oraz bakterii. Z chemicznego punktu widzenia jest polisacharydem i wbrew swojej nazwie – nie ma nic wspólnego z popularnymi kwasami stosowanymi w kosmetykach. Najwięcej kwasu hialuronowego, bo ponad 50%, występuje w skórze pod postacią hialuronianu sodu. Kwas hialuronowy wykazuje wiele właściwości, w licznych zastosowaniach. Jedną z nich jest zdolność wiązania dużych ilości wody. Cząsteczki kwasu hialuronowego to jedne z najbardziej hydrofilowych cząsteczek występujących w przyrodzie, a każda może związać aż 250 cząsteczek wody – to właśnie dzięki temu skóra jest cały czas odpowiednio nawilżona. HA wspiera tworzenie włókien kolagenowych, które odpowiadają za jędrność skóry oraz wykorzystywany jest bardzo często w medycynie estetycznej w celu upiększania. Kwas hialuronowy stosowany jest także w różnych dziedzinach medycyny oraz farmacji. Jednym z głównych zastosowań kwasu hialuronowego jest jego użycie w chirurgii ortopedycznej.

Występowanie kwasu hialuronowego

HA izolowany jest z różnych części organizmów zwierzęcych: gałek ocznych kręgowców, skóry rekina, a największą jego zawartość, 7500 µg/ ml, stwierdzono w grzebieniach kogucich. W celu otrzymania substancji jako materiał wykorzystuje się również ludzką pępowinę. Kwas hialuronowy w największej ilości występuje w organizmie ludzkim w tkance łącznej, m.in. w macierzy zewnątrzkomórkowej, skórze i naskórku, gdzie jego zawartość wynosi odpowiednio od 200 do 500 µg/ml oraz 100 µg/ml, chrząstce, maziówce stawów, ścianie naczyń, ciele szklistym oka, krążkach międzykręgowych kręgosłupa, galarecie Whartona otaczającej naczynia pępowinowe, płucach, nerkach, mózgu i tkance mięśniowej.

Metody otrzymywania

Obecnie pozyskiwanie tak cennego surowca opiera się głównie na bezpiecznych metodach biotechnologicznych, dzięki czemu kwas hialuronowy może być stosowany w kosmetykach wegańskich. Wegański kwas hialuronowy jest w 100% bezpieczny i również spełnia swoje funkcje. Współczesne metody otrzymywania i oczyszczania HA wykorzystują różne szczepy bakterii, np. Streptococcus. Metoda oparta na fermentacji bakteryjnej zaliczana jest do najbardziej bezpiecznych i wydajnych. Najczęściej wykorzystywanymi szczepami do produkcji HA są naturalne szczepy S. equi i S. equi subsp. zooepidemicus. W warunkach tlenowych, w temperaturze hodowli w zakresie 36-40°C oraz przy pH obojętnym, ilość wytwarzanego HA wahała się w granicach 3-6 g/l. Wydajność ta zależy od uzyskanej masy cząsteczkowej kwasu. Tak otrzymany surowiec nie wykazuje działania uczulającego, w porównaniu z metodami pozyskiwania owego kwasu ze źródeł zwierzęcych.