Odmiany i występowanie bursztynu

Bursztyn określany jest jako ciało organicznego pochodzenia, niejednorodne chemicznie, obdarzone swoistymi właściwościami fizykochemicznymi. Jest to jedyny kamień szlachetny pochodzenia roślinnego. Bursztyn ma barwę jasnożółtą do brunatnej, ale można spotkać okazy mlecznobiale, niebieskie, zielonkawe, bezbarwne, czerwone i czarne. Jantary różnią się także przeźroczystością.  Bursztyny występują najczęściej w postaci nieregularnych bryłek. Znanych jest około 60 odmian bursztynów. Największe złoża bursztynów (ok. 90% całych zasobów świata) znajdują się w Rosji w obwodzie kaliningradzkim. W Polsce są 4 złoża, których łączna zasobność bursztynu wynosi ponad 1000 ton. Rocznie skupuje się ok. 4-6 ton bursztynu pozyskanego z plaż Bałtyku. Obecność zatopionych fragmentów roślin lub owadów - inkluzji - dostarcza bezcennej wiedzy dla naukowców badających historię życia na Ziemi.

Skład chemiczny

Pod względem budowy jest to mieszanina kilkudziesięciu różnych związków, o średniej zawartości węgla na poziomie 67-81% i ok. 1% siarki. Resztę stanowi tlen i wodór. Skład ten zależny jest w dużym stopniu od miejsca pochodzenia i wieku. W warunkach normalnych jest nierozpuszczalny w wodzie, w niewielkim stopniu rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych takich jak etanol, eter naftowy czy benzen. W nierozpuszczalnej sieci polimeru znajdują się związki, które można wyekstrahować przy użyciu odpowiednich rozpuszczalników. Jednym z głównych składników bursztynu jest kwas bursztynowy.

Zastosowanie

Jantar najbardziej ceniony jest w jubilerstwie. Jest przedmiotem handlu. Największe międzynarodowe targi bursztynu na świecie Amberif odbywają się w Gdańsku.

Doniesienia medycyny ludowej mówią, że dym bursztynowych kadzidełek zabijał zarazki. Noszone na szyi korale zapobiegają bólom gardła, głowy oraz wzmacniają tarczycę. Utłuczony proszek zażywano jak tabakę, co miało na celu oczyszczenie zatok i pozbycie się kataru. Współcześnie stosuje się nalewkę z bursztynu w leczeniu chorób tarczycy, gardła i reumatyzmie.

Bursztyn w kosmetyce

Początki zastosowania bursztynu w kosmetyce to wiek XIX kiedy to składy aptekarskie zaopatrzone w różne jantarowe balsamy, maści i nalewki służące do celów leczniczych jak i kosmetycznych.

Obecny w bursztynie kwas bursztynowy działa jak biostymulator pobudzając system nerwowy. Reguluje pracę nerek, jelit. Jest środkiem przeciwzapalnym. Kremy i maści z kwasem bursztynowym stosuje się na dolegliwości reumatyczne, astmatyczne, owrzodzenia i podrażnienia skóry. Kwas i olej uzyskany z bursztynu mają właściwości dezynfekujące. Łagodzą skutki oparzeń i ukąszeń owadów. W bursztynie obecne są także mikroelementy: krzem, magnez, żelazo, wapń, potas, związki organiczne połączone z jodem. Bursztyn surowy ma właściwości antybakteryjne, ułatwia gojenie, a także obniża ciśnienie tętnicze, wzmaga wydzielanie żółci, uspokaja, aktywizuje organizm do walki z chorobami i do regeneracji.

Kosmetologia wykorzystuje energetyzujące, bakteriobójcze i antyoksydacyjne właściwości bursztynu. Wprowadzone na rynek produkty kosmetyczne przeznaczone są dla cer dojrzałych, suchych, zmęczonych, wymagających rewitalizacji i zasilenia energetycznego. Poprawiają one nawilżenie, odżywienie i natłuszczenie skóry, powodują wzrost jej jędrności i elastyczności. Wyraźnie zmniejsza szorstkość skóry i głębokość zmarszczek. Bursztyn pobudza metabolizm, zapobiega tworzeniu się wolnych rodników. Jest także naturalnym filtrem słonecznym i sprzyja regeneracji komórek. Stosowany w szamponach, odżywkach i maseczkach wzmacnia włosy i regeneruje ich cebulki. Jantar jest także składnikiem soli do kąpieli, dzięki którym ciało jest dobrze nawilżone, oczyszczone i gładkie w dotyku. Dobre rezultaty kosmetyczne uzyskuje się także stosując delikatny masaż gładkimi kamykami oraz niezbyt gorącą kąpiel w wodzie z wrzuconymi minerałami.