Na początku zastanówmy się w jakim celu stosuje się odżywki do włosów? Używane są w celu wywołania przekrwienia skóry, spowodowanie lepszego odżywienia opuszek włosów oraz wprowadzenie środków działających leczniczo.

Podczas stosowania preparatów do włosów ważne jest, by stosować się do sposobu aplikacji umieszczonego na etykiecie. Należy pamiętać by nie aplikować zbyt dużej ilości kosmetyku, aby nie obciążać włosów, uważać by odżywka nie dotykała skóry twarzy. Istotne jest, żeby dobrać odpowiedni preparat do swoich włosów. I tak np. do włosów farbowanych warto stosować odżywki chroniące kolor i odbudowujące włosy, natomiast do przesuszonych – intensywnie nawilżające i wzmacniające strukturę włosa.

Często już szampony w swoim składzie zawierają substancje kondycjonujące – kationowe czwartorzędowe zasady amoniowe, kompleksy kationowo – silikonowe lub celulozowe. Związki te powodują, iż włos po umyciu łatwo się rozczesywuje na mokro i sucho, nadają połysk, a także zapobiegają elektryzowaniu się. Po farbowaniu włosy często ulegają zniszczeniu, wówczas stosowane są odżywki o działaniu regeneracyjnym. Mogą one być spłukiwane po 5-30 minutach lub pozostawione na włosach. Uzależnione jest to od stopnia uszkodzenia. Występują w postaci półpłynnych emulsji O/W lub pianki  w opakowaniu aerozolowym.

W odżywkach do włosów stosowane są następujące surowce:

• Emulgatory – związki niejonowe, będące stabilne w środowisku kwaśnym pH 4-4,5. Jako przykład można podać mono-dwustearynian gliceryny.
• Oleje – mające działanie zmiękczające, np. mirystynian izopropylu, olej słonecznikowy, olej z kiełków pszenicy, olej parafinowy
• Czwartorzędowe zasady amoniowe – polimery silikinowo – kationowe, polimery celulozowo – kationowe
• Kwas cytrynowy lub mlekowy – stosowane w celu regulacji pH
• Substancje czynne:
  • Hydrolizaty keratyny – wykazują działanie na zasadzie „cementu”, uzupełniają ubytki struktury włosa na zewnątrz oraz wewnątrz, przez co następuje wzmocnienie włosa oraz poprawa jego wyglądu. Keratyna jest głównym składnikiem włosa, powstaje w procesie keratynizacji w mieszku włosowym, stąd jej hydrolizaty pojawiają się w składzie preparatów do pielęgnacji.
  • D-pantenol – to naturalny składnik spoiwa międzyfikrylarnego wypełniającego wnętrze włosa, reguluje jego nawilżenie
  • Substancje proteinowe – wpływają na strukturę oraz elastyczność włosa oraz nawilżenie. Jako przykład można podać hydrolizowane proteiny jedwabiu czy pszenicy.

Zatrzymajmy się na troszkę dłużej przy silikonach. W preparatach, gdzie są one stosowane duże zastosowanie mają związki krzemu, które przyczyniają się do tego, iż kosmetyk staje się mniej tłusty i nie zawiera oleju. Silikony są syntetycznymi polimerami, w których atomy krzemu są połączone przez atom tlenu tworząc makrocząsteczki. Jeżeli chodzi o ich działanie, to może być ono wielorakie:

• ułatwiają rozprowadzanie płynów oraz kremów na skórze w postaci cienkiego filmu
• wywołują wrażenie delikatności na skórze bez uczucia tłustości czy oleistości
• współdziałają z aktywnymi składnikami preparatu, dzięki czemu umożliwiają ich równomierne wymieszanie z całą masą preparatu.

W środkach do pielęgnacji włosów mogą być stosowane pochodne silikonowe, które w szamponach ułatwiają rozczesywanie, układanie i nadają jedwabistości, w odżywkach przyczyniają się do zmiękczania, poślizgu, a także zwilżają. Stosowanie kosmetyków zawierających w swoim składzie omawiane związki zwiększa wchłanianie, zmniejsza lepkość preparatów oraz nie zatyka porów skóry zarówno owłosionej jak i nieowłosionej.

Przykładowe receptury:

Emulsyjna odżywka do włosów typu O/W

Fazę wodną ogrzać, następnie wlewać cienkim strumieniem stopioną fazę olejowa, ciągle mieszając, Temperatura obu faz ma być taka sama (najczęstsza temp. ok. 70 C). Powstałą emulsję miesza się, aż do ostygnięcia. Należy przy tym być ostrożnym, by nie powstały zawirowania, które wciągają pęcherzyki powietrza, a przez to emulsja może być nietrwała i mieć nieestetyczny wygląd.

Odżywka do włosów w formie pianki aerozolowej

Fazę 1 oraz 2 ogrzać oddzielnie do temp. 65 - 70°C, dodać fazę 2 do 1, mieszać. Następnie przy temperaturze 40-45°C dodać alkohol etylowy i fazę 4. Wymieszać wszystko, na końcu dodać fazę 5.

Opracowała: mgr Monika Nowek