W pozytonowej emisyjnej tomografii komputerowej (ang. positron emission tomography, PET)  pacjentowi podaje się substancję promieniotwórczą zawierającą izotopy o krótkim czasie połowicznego rozpadu.  Dzięki temu większość promieniowania powstaje w samym momencie badania i minimalizuje uszkodzenie tkanek promieniowaniem. Technika ta umożliwia wczesne wykrycie nowotworu, tym samym zwiększając szanse pacjenta na wyleczenie.

Modyfikacją tomografii emisyjnej jest połączenie jej z obrazowaniem typu CT (PET-CT). Pozwala to na dokładniejsze zdiagnozowanie guza. Stosowana jest również w chirurgii, gdzie obrazuje obszar interwencji chirurga.

Nowoczesna pracownia PET-CT   działa od grudnia 2013 r. na terenie Regionalnego Ośrodka Onkologicznego w Łodzi. Obiekt wymagał znacznego przebudowania, bowiem ściany muszą mieć 2 m grubości. Wszystko po to aby zabezpieczyć otoczenie przez wydostaniem się radioaktywnych substancji.

- Cyklotron, oprócz fluoru, produkuje bardzo duże ilości promieniowania jonizującego. Żeby się przed nim uchronić trzeba źródło promieniowania odizolować od otoczenia – podkreśla Sławomir Szewczyk,  st. tech. med. pracowni PET-CT  w łódzkim ośrodku. - Praktycznie nie istnieje ryzyko skażenia środowiska. Oprócz 2-metrowych ścian, ołowianych drzwi mamy mnóstwo czujników promieniowania.

Do tej pory w nowoczesnej pracowni przebadano prawie 800 pacjentów. W Łodzi mają możliwość zdiagnozowania wielu nowotworów i to w bardzo wczesnych stadium rozwoju.

– Wprowadzany przez nas preparat, fluorodeoksyglukoza znakowana fluorem 18F, przenika do wnętrza komórek. Cukier ten stanowi pożywkę dla nowotworu  – wyjaśnia Sławomir Szewczyk. –  Im większe zapotrzebowanie energetyczne komórki tym więcej cukru konsumuje, a komórki guza z racji ich szybkiego rozrostu mają duże zapotrzebowanie energetyczne. Z kolei, im więcej pochłoniętego, znakowanego fluorem cukru tym większa emisja promieniowania i lepsze obrazowanie. Samo wytwarzanie tegoż fluoru ma miejsce w cyklotronie. Następnie przesyłany jest do tzw. modułów syntezy, gdzie następuje scalanie go z cząsteczką cukru, która w efekcie zostanie podana pacjentowi.

- Zasada działania cyklotronu polega na przyspieszaniu cząstek naładowanych - uzupełnia Teresa Jakubowska, fizyk medyczny z Zakładu Medycznych Technik Obrazowania, UMED Łódź. - Przyspieszone cząstki poruszają się po torze kołowym, a działa na nie zarówno pole magnetyczne, które zakrzywia tor ruchu jak i pole elektryczne przyspieszające cząstki. Wraz ze wzrostem promienia toru, cząstka zyskuje coraz większą energię. W momencie gdy osiągnie optymalną energię, wydostaje się na zewnątrz i uderza w obszar targetowy  ̶  izotop tlenu 18O wywołując reakcję jądrową. Rezultatem jest powstanie właśnie 18F, czyli β-promieniotwórczego radioizotopu

Ile wynosi czas oczekiwania na badanie? - Ponieważ jest to dość kosztowny proces, na badanie musimy zebrać przynajmniej sześciu pacjentów w jednym terminie. Jesteśmy w stanie przebadać około 190 pacjentów w ciągu miesiąca. Wyniki badania powinny być gotowe do odbioru do 7 dni roboczych od daty wykonania badania  – odpowiada Sławomir Szewczyk.

Jak wygląda badanie metodą PET? - Pacjent po zakwalifikowaniu się na badanie zgłasza się do pracowni na czczo. Nie może w dzień poprzedzający badanie spożywać alkoholu, powinien unikać wysiłku fizycznego. W dniu badania może pić jedynie wodę niegazowaną. Pacjent po podaniu radiofarmaceutyku przechodzi do pokoju oczekiwania i w pozycji leżącej godzinę czeka na badanie. Nie może mieć kontaktu z otoczeniem. W tym czasie powinien się zrelaksować. Następnie skierowany zostaje do pomieszczenia, w którym znajduje się skaner PET i tam odbywa się właściwe badanie  – tłumaczy nasz rozmówca.

Jak wygląda procedura kwalifikacji na badanie?

Skierowanie od lekarza specjalisty wraz z dokumentacją medyczną pacjenta należy złożyć w Pracowni PET-CT. Po zakwalifikowaniu się na badanie pacjent zostaje powiadomiony o wyznaczonym terminie badania.

Więcej informacji można uzyskać w rejestracji Pracowni PET pod numerem telefonu 42 689 57 60, bądź osobiście w Regionalnym Ośrodku Onkologicznym Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M. Kopernika w Łodzi.