Marta Cipińska: Jakich działań ze strony Rządu oczekuje Koalicja Na Rzecz Biopaliw w 2012 r.?

Adam Stępień: Jeszcze w grudniu Krajowa Izba Biopaliw, kończąc swoje przewodnictwo na 2011 rok w Koalicji Na Rzecz Biopaliw, zainicjowała wystąpienie Koalicji do Wicepremiera i Ministra Gospodarki Waldemara Pawlaka, w którym przedstawione zostały najistotniejsze z punktu widzenia branży biopaliwowej oczekiwania wobec niedawno rozpoczętej kadencji parlamentarnej i nowego (starego) Rządu RP na 2012 rok.

Polskie rolnictwo, zgodnie z różnymi szacunkami, jest jednym z najważniejszych w Unii Europejskiej pod względem potencjału produkcji zarówno na cele żywnościowe jak i surowców energetycznych. Ogromne inwestycje poczynione w ciągu ostatnich lat w rozwój sektora wytwórczego biokomponentów sprawiły, że jako kraj jesteśmy w stanie równie efektywnie oddziaływać i w tej dziedzinie. Niestety, z uwagi na szerokie spektrum problemów, z jakimi borykają się obecnie polskie przedsiębiorstwa operujące na rynku odnawialnych paliw transportowych, trudno nazwać aktualną sytuację za optymalną, co ma bezpośrednie przełożenie na ekonomikę wytwarzania biokomponentów i spadające zainteresowanie kolejnymi inwestycjami. Wśród najważniejszych czynników bezpośrednio determinujących skalę trudności, z jakimi borykają się krajowi wytwórcy wymienić w szczególności należy napływ tanich, niezrównoważonych biopaliw do Unii Europejskiej z krajów trzecich, brak systemowych rozwiązań krajowych służących rozwojowi produkcji i praktycznego wykorzystania  biokomponentów i biopaliw ciekłych, jak również politykę handlową i cenową podmiotów paliwowych zobowiązanych do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego.

Kluczowymi elementami mogącymi odwrócić tę niekorzystną tendencję będzie implementacja do prawodawstwa krajowego przepisów Dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Praktycznym aspektem jej wdrożenia będzie ustanowienie krajowego systemu certyfikacji biopaliw mającego na celu potwierdzenie spełnienia przez wprowadzane do obrotu biopaliwa tzw. kryteriów zrównoważonego rozwoju. W opinii Koalicji na Rzecz Biopaliw jest to jeden z kluczowych elementów mogących w sposób bezpośredni wpłynąć na podaż biokomponentów z rynków pozaeuropejskich, a tym samym wzmocnić konkurencyjność polskiego sektora wytwórczego.

Kolejnym niezwykle oczekiwanym rozwiązaniem jest zmiana definicji benzyny silnikowej poprzez zwiększenie dopuszczalnego udziału bioetanolu z 5 do 10%. Uważamy, że odpowiednie dopasowanie struktury podaży paliw do poziomu Narodowego Celu Wskaźnikowego stanowi kluczowe zagadnienie w zakresie tzw. racjonalizacji ekonomicznej wprowadzania na rynek biopaliw w ramach realizacji NCW. Wychodząc naprzeciw argumentom wstrzymującym wprowadzenie niniejszego rozwiązania w 2011 roku związanym z brakiem europejskiej normy jakościowej, Krajowa Izba Biopaliw wspólnie z Polską Organizacją Przemysłu i Handlu Naftowego zleciła Instytutowi Nafty i Gazu realizację opracowania pt. „Weryfikacja precyzji metod badań parametrów jakościowych benzyny silnikowej zawierającej 10% bioetanolu”, które następnie przekazane zostało do resortu gospodarki. W opinii Koalicji niniejszy dokument stanowi odpowiedni materiał wyjściowy do opracowania w ramach prac Polskiego Komitetu Normalizacyjnego krajowej normy jakościowej dla paliwa E10.

Mając jednocześnie na uwadze trwające w resorcie gospodarki prace nad projektem rozporządzenia określającego szczegółowe warunki, sposoby i tryb przyznawania dofinasowania ze środków przeznaczonych na promocję i rozwój rynku biokomponentów i biopaliw ciekłych, Koalicja na Rzecz Biopaliw oczekuje sprawnej finalizacji dokumentu i jak najszybsze wejście w życie, co pozwoli na efektywne wykorzystanie środków finansowych dedykowanych na rozwój sektora biokomponentów w roku 2012.


W jaki sposób możemy lepiej wykorzystać potencjał Polski w kwestii produkcji i przetwarzania surowców energetycznych?

Adam Stępień: Przede wszystkim ograniczając udział importowanych z innych regionów świata takich jak Azja czy obie Ameryki w realizacji krajowych założeń postawionych przed biopaliwami, co ma miejsce poprzez Narodowy Cel Wskaźnikowy. Specjalnie zawężam tę kwestię do biopaliw, ponieważ to ten sektor energii odnawialnej przyświeca działaniom Koalicji.  

Z jakimi problemami najczęściej spotykają się firmy działające na rynku biopaliw?

Adam Stępień: Dotychczas import niezrównoważonych biokomponentów produkowanych tysiące kilometrów od granic Unii Europejskiej był największą bolączką wytwórców operujących na starym kontynencie. Trudno o uczciwą konkurencję z produktem wytworzonym w zupełnie innych realiach ekonomicznych. Problematyczność tego aspektu dodatkowo pogłębiały inne czynniki takie jak wykorzystywanie luk w przepisach celnych, dzięki czemu biokomponenty na cele paliwowe trafiają na rynek europejski pod innymi niż właściwe kodami nomenklatury scalonej skutecznie omijając wyższe stawki cła za ich przywóz. W przypadku rynku bioetanolu niezwykle trudna sytuacja związana była także z systemem subsydiowania w Stanach Zjednoczonych, gdzie rząd do końca ubiegłego roku dopłacał zarówno do produkcji jak i eksportu. A przypomnijmy, że USA to największy producent tego biokomponentu, co w połączeniu skali z pomocą finansową skutecznie destabilizowało sytuację producentów etanolu w Unii Europejskiej. Brak wdrożenia systemu certyfikacji w Polsce potwierdzającego spełnienie kryteriów zrównoważoności powodował, że dotychczas producenci paliw nie byli w jakikolwiek sposób zobowiązani do przestrzegania jakichkolwiek reguł w tym zakresie. Brak transpozycji Dyrektywy 2009/30/WE powodował jednocześnie, że struktura paliw płynnych nie jest dostosowana do krajowej polityki biopaliwowej, co budzi niechęć rafinerii w stosunku do alternatyw dla ropy naftowej.

Jakie są prognozy dla rynku biokomponentów na rok 2012 r?

Adam Stępień: Biorąc pod uwagę ostatnie zmiany prawne, jakie nastąpiły w 2011 roku i ich pełne wejście w życie w bieżącym roku należy stwierdzić, że po raz pierwszy od kilku ostatnich lat istnieje szansa na odwrócenie niekorzystnych tendencji, jakie charakteryzowały ten rynek. Sektor biopaliwowy, podobnie jak pozostałe działy szeroko rozumianej energetyki, to sektor uregulowany i bez dobrego, kompleksowego prawa, trudno tutaj o jakiś cud. Liczymy przede wszystkim na zwiększenie udziału krajowej produkcji w realizacji NCW, co przyniesie wymierną korzyść nie tylko całemu łańcuchowi wytwórczemu biokomponentów od rolników zaczynając, ale także budżetowi krajowemu.

Jakie są szanse przedsiębiorstw na realizację NCW w nowym roku?

Adam Stępień: Myślę, że duże. Ostatnia nowelizacja ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych przeprowadzona przy okazji zmiany ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw wprowadziła możliwość zastosowania mechanizmu redukcyjnego NCW w przypadku tych podmiotów paliwowych, które wykorzystają do tego celu co najmniej 70% biokomponentów wyprodukowanych z surowców rolniczych jasno określonego pochodzenia. Na rok 2012 Narodowy Cel Wskaźnikowy ustalony został stosownym rozporządzeniem na poziomie 6,65%, a przy zastosowaniu współczynnika redukcyjnego w indywidualnych przypadkach, wartość jego spada do 5,65%, a więc poniżej poziomu z 2010 roku. Dodatkowo, wejście na stacje paliwa B7 (tj. oleju napędowego ze zwiększonym z 5 do 7% udziałem estrów metylowych) spowoduje większą racjonalność ekonomiczną realizacji NCW.

Bardzo dziękuję za wywiad.

Red. Marta Cipińska