Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
Prawa człowieka wobec rozwoju biotechnologii - nowa książka poznańskich naukowców
02.07.2013 , Tagi: , bioetyka

Czy laborant powinien mieć na półce egzemplarz Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka? Czy genetyk swoje odkrycia winien konsultować z treścią zapisów Powszechnej Deklaracji ws Genomu Ludzkiego i Praw Człowieka? Czy embriolog przed zastosowaniem innowacyjnej metody program in vitro powinien przekartkować choćby Europejską Konwencję Bioetyczną sprawdzając czy nie idzie o krok za daleko? Choć pytania te w pierwszej chwili wydawać się mogą praktykom jako ideologiczne zawracanie głowy to w istocie jednak coraz częściej się pojawiają, czego doskonałym przykładem jest ostatnie orzeczenie Sądu Najwyższego USA dotyczące możliwości patentowych ludzkich genów. Wydarzenie zza oceanu jest, wydaje się najlepszym przykładem, że dynamiczny rozwój biotechnologii odbywa się ze stałą refleksją prawników, którzy analizują czy naukowe osiągnięcia nadal są błogosławieństwem. Grupy te ponadto starają się wraz z biologicznymi ekspertami tworzyć normy, które pozwolą naukowcom wykonywać swoje działania w sposób (prawnie) bezpieczny dla siebie, a co istotniejsze bezpieczny dla konkretnego człowieka oraz społeczeństwa.


Podobnym tematom poświęcona została najnowsza książka prawników skupionych wokół poznańskiego Centrum Praw Człowieka PAN.

Już na wstępie warto zaznaczyć, że publikacja ta ma dwóch redaktorów naukowych: Lenę Kondratiewę-Bryzik oraz Katarzynę Sękowską-Kozłowską. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego gdyby nie fakt, że w przypadku pierwszej z ww. autorek możemy mówić, iż mamy do czynienia z książką wydaną pośmiertnie.

Jak zaznaczył we wstępie do książki szef Centrum prof. Roman Wieruszewski to właśnie dr Bryzik była inicjatorką zorganizowania pod koniec 2011 r. konferencji poruszającej temat relacji istniejącej pomiędzy standardami poszanowania praw człowieka, a rozwojem biotechnologii. To także wspomniana badaczka podjęła starania by po konferencji powstała unikalna publikacja, nad którą prac nie zdołała zakończyć. Autorka ta była bowiem jedną z osób, które tragicznie zginęły w największej polskiej katastrofie kolejowej w marcu 2012 r. pod Szczekocinami. Prof. Wieruszewski, będący członkiem Komitetu ds Bioetyki przy Prezydium PAN zauważa, że to właśnie przywołana młoda prawniczka w istocie wprowadziła do ośrodka PAN temat etyczno-prawnych wyzwań biotechnologii.

Zatrzymując się nad tytułem wspomnianej książki widać jej unikalność. Do tej pory na polskim rynku wydawniczym nie pojawiła się książka w sposób zwarty podejmująca temat stosunku prawników do rozwoju biotechnologii. Niespełna dziesięć lat temu ukazała się co prawda książka Bioetyka i prawa człowieka autorstwa o. prof. Wojciecha Boloza z UKSW. Studium to interesująco wprowadzając w temat wspomnianych zagadnień nie porusza jednak tematu nowoczesnej genetyki, pogłębiając głównie tematykę aborcji oraz eutanazji. Publikacja poznańskiego ośrodka może być tym samym cennym uzupełnieniem dzieła ww. warszawskiego bioetyka. Wyrażona powyżej nadzieja znajduje podstawy już na etapie czytania spisu treści omawianej tu książki.

Na publikacje składa się bowiem dziesięć tekstów poświęconych takim tematom, jak: międzynarodowe standardy dotyczące bioetyki i biotechnologii, relacja pomiędzy ochroną praw pacjenta, a rozwojem nowoczesnych technik biomedycznych, zagadnienie eksperymentu medycznego z perspektywy zapisów polskiej konstytucji czy też problem dostępu do procedur medycznych w świetle ochrony patentowej.

Już także na tym etapie widać, iż dużym atutem publikacji jest skład autorów, których zaproszono do udziału w prezentowanym projekcie renomowanego wydawnictwa Walters Kluwer. Jako przykład może posłużyć tutaj postać prof. Janusza Symonidesa, który komentując międzynarodowe przepisy odnoszące się do tematu biologii i medycyny korzystał zapewne z doświadczeń zdobytych w wieloletniej pracy w strukturach ONZ. Interesujące jest także włączenie do monografii tekstów napisanych przez prawników reprezentujących zarówno liberalne, jak i konserwatywne podejście do bioetyki. Stąd też unikalne może być zapoznanie się z artykułem odwołującej się do feminizmu prof. Moniki Płatek oraz reprezentującym środowisko konserwatywnych prawników prof. Oktawiana Nawrota.

Zapoznając się z propozycją wydawniczą dziwić może brak głosu biotechnologów lub genetyków. Podobną bowiem koncepcję przyjął ks. prof. Paweł Bortkiewicz, który również przy udziale Polskiej Akademii Nauk, w listopadzie ub.r. zorganizował konferencję pt. Dwugłos nauki, podejmującą temat początku ludzkiego życia z perspektywy biotechnologów oraz bioetyków. Z drugiej jednak strony być może konieczne są publikacje, które w sposób zwarty skupiają się na jednym elemencie z całą pewnością skomplikowanych zagadnień biotechnologicznych, tym niemniej książka dr Bryzik oraz dr Kozłowskiej z całą pewnością stanowić może jedno ze źródeł, do których warto odwołać się próbując odpowiedzieć na złożone problemy oraz pytania.

Błażej Kmieciak
Portal. Biotechnologia.pl

Źródło

1. http://www.profinfo.pl/p,prawa-czowieka-wobec-rozwoju-biotechnologii,171563.html

2.http://biotechnologia.pl/biotechnologia- 

portal/info/bioetyka/30_aktualnosci/369060,dwugos_w_poznaniu__propozycja_ciekaweg

_spotkania_bioetycznego.html

(zdjecia: http://www.sxc.hu/ )

KOMENTARZE
news

<Sierpień 2024>

pnwtśrczptsbnd
29
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
Newsletter