Na początku warto sobie uświadomić, że nie istnieją media „niezależne”. Każde medium tworzą i zarządzają nim ludzie, a więc obserwatorzy i komentatorzy, którzy przeważnie mają zdanie własne, a nie wspólne - ciężko zatem o obiektywizm. Czy jednak wiodące media naukowe, prowadzące codzienne serwisy informacyjne, przedstawiają problem w pełnym świetle? Czy opowiadają się wprost za lub przeciw pro-imigracyjnej polityce Unii Europejskiej? Oto przegląd prasy z ostatnich dwóch miesięcy.
„New Scientist” to czasopismo o zasięgu ogólnoświatowym, poświęcające szczególną uwagę dokonaniom nauki europejskiej. W minionym czasie na łamach portalu ukazały się co najmniej cztery artykuły opisujące problem imigrantów z Bliskiego Wschodu. Tytuł pierwszego z nich dostatecznie zapoznaje nas z opinią tygodnika: „Why welcoming more refugees makes economic sense for Europe”. We wstępie do artykułu czytamy nie tylko o przewidywanym dodatnim bilansie ekonomicznym, ale również o słuszności sprawy. Cytując wypowiedzi ekspertów ds. migracji, autor zapewnia, że napływ ludności z Bliskiego Wschodu nie będzie się potęgował, oraz że większość imigrantów chce wrócić do domu, nie licząc na korzyści materialne w krajach Unii. Kolejny tekst odwołuje się do zdjęcia 3-letniego chłopca wyrzuconego na brzeg tureckiej plaży. Artykuł „Refugee crisis: Why one boy’s tragedy created a wave of empathy” przedstawia psychologiczny mechanizm empatii względem indywidualnych osób, nie zaś wobec mas anonimowych ofiar wojny. „Tech helps refugees make journey – and survive when they arrive” opisuje zjawisko, które wywołało ironiczne reakcje w tzw. drugim obiegu informacji – zapotrzebowanie imigrantów na prąd do ładowania smartfonów. Autor przedstawia temat od innej strony, jako niezwykle ważny dla celów nawigacji, komunikacji i pozyskiwania najważniejszych informacji na temat prawa imigracyjnego i zasad życia w danym kraju. ”Refugees at risk of infection and post-traumatic stress disorder” zaznacza: “pierwsze jest pierwsze – uchodźcy mają podstawowe wymagania zdrowotne”. Czytamy w nim, że kraje Europy mają wyjść naprzeciw przede wszystkim problemom psychicznym uchodźców. Te związane są z minionymi przeżyciami z obszarów objętych wojną i są to np. koszmary, napady lękowe czy zespół stresu pourazowego. Tematowi chorób zakaźnych i braku podstawowych szczepień wśród dzieci imigrantów poświęcono jeden akapit, nie opisując jednocześnie jego znaczenia dla zdrowia publicznego.
„Nature” to światowy lider wśród czasopism związanych z naukami o życiu. Serię artykułów o tematyce imigracyjnej otwiera tytułem „Keep a welcome”. Powołuje się w nim na wartości humanitarne oraz nawiązuje do wieloletniej tradycji czasopisma we wspieraniu uchodźców z krajów objętych wojną, począwszy od 1939 r. Określanie zjawiska mianem „inwazji” nazywa „ostrą retoryką” oraz krytykuje brak spójnej polityki imigracyjnej UE. Artykuł „Lost generation looms as refugees miss university” opisuje aspekt imigrantów w wieku szkolnym i akademickim. Zwraca uwagę na masowy odpływ studentów i naukowców, który może położyć się cieniem na odbudowę państw Bliskiego Wschodu w przyszłości, a także opisuje potrzebę stworzenia imigrantom możliwości do nauki w krajach UE. Co ciekawe, artykuł zawiera też odnośnik do wersji strony w języku arabskim.
Magazyn „Science”, także jeden z liderów prasy naukowej, nie pokusił się o opinię w sprawie kryzysu imigracyjnego i wojny w Syrii. Na łamach portalu informacyjnego znaleźć można jedynie artykuły opisujące konkretne wydarzenia w kontekście naukowym, takie jak ”Scientist says researchers in immigrant-friendly nations can't use his software”. Artykuł mówi o decyzji Gangolf’a
Jobb’a, autora programu do konstrukcji drzew filogenetycznych Treefinder, który ze względu na prywatne przekonania wycofał licencję w krajach prowadzących politykę pro-imigracyjną: Niemczech, Austrii, Francji, Holandii, Belgii, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Danii oraz Stanach Zjednoczonych. „European Union helps match refugees with science jobs” naświetla aspekt naukowców uciekających z terenów objętych wojną i wymienia szereg dostępnych opcji stypendialnych oraz możliwości pracy w instytucjach naukowych. W ostatnich dniach ukazał się także krótki wywiad „After the bombs” udzielony przez anonimową Syryjkę, opowiadającą o historii swojej kariery naukowej w dziedzinie informatyki, jej emigracji i poszukiwaniach pracy na uczelni w Europie.
Przytoczone tytuły pokazują dwie różne postawy. Przypominają jednocześnie, że nauka nie jest i nigdy nie będzie wolna od polityki. I co najważniejsze, nie jest również wolna od ludzi. Tych, którzy ją tworzą. Tych, którzy z niej czerpią. Tych, którzy o niej mówią.
KOMENTARZE