Kilka dni temu media poinformowały o ataku na włoski koncern spożywczy Ferrero, a ściślej -  o przejmującym dla wszystkich miłośników słodkości fakcie znacznej zawartości szkodliwego oleju palmowego w kultowym już produkcie firmy – znanej wszystkim Nutelli. Wszystko z powodu najnowszych wyników badań nad olejem palmowym i ostrzeżenia przed spożywaniem go wydanym przez Europejski Urząd Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Naukowcy biją na alarm ponieważ Nutella zawiera aż 32% oleju palmowego.

Czym jest olej palmowy?

Jest to olej tłoczony z owoców i zmielonych nasion palmy oleistej. Pierwotnie olej ten ma kolor pomarańczowoczerwony. Wówczas też ma wiele wartości odżywczych, takich jak betakaroten, witamina E i antyoksydanty. Po rafinacji olej palmowy zmienia kolor na biały lub żółty. Jednocześnie, podczas obróbki termicznej pozbawiany jest składników odżywczych.

Dlaczego należy go unikać?

Eksperymenty przeprowadzone na Uniwersytecie Technologii Chłodniczych w Petersburgu wykazały, że temperatura topnienia oleju palmowego jest wyższa od temperatury ciała ludzkiego, zatem nie jest on przyswajany i wydalany z organizmu. Będąc źródłem tłuszczy nasyconych, które podnoszą poziom „złego cholesterolu” LDL we krwi, jest bardzo szkodliwy dla serca i tętnic, może wywołać stan zapalny, w najgorszym wypadku doprowadzić do zawału serca lub udaru mózgu. Dodatkowo, badania przeprowadzone z udziałem dzieci wykazały, że kwas palmitynowy, tworzy wraz z wapniem nierozpuszczalny związek w jelitach, który następnie będąc usuwany z organizmu, powoduje znaczne niedobory tego pierwiastka, który jest niezbędny dla wzrostu i rozwoju. Naukowcy udowodnili, że olej palmowy w jedzeniu dla dzieci pogarsza mineralizację kości, powoduje także wzdęcia, odbijanie i pojawienie się kolki. Jest to tym bardziej ważne, że Nutella jest przecież jednym z ulubionych przysmaków najmłodszych. Dodatkowo, bardzo istotnym jest również aspekt ochrony środowiska. Proces zbioru oleju palmowego ma znaczący wpływ na zniszczenia lasów deszczowych w Indonezji i Malezji, co bezpośrednio zagraża mieszkającym tam zwierzętom. Według Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska, jeśli utrzyma się obecne tempo produkcji oleju palmowego to w 2022 roku zostanie zniszczonych 98 proc. lasów Sumatry i Borneo.

Warto zdać sobie sprawę, że tylko dwie łyżki Nutelli zawierają 22 gramy tłuszczów trans pochodzących z oleju palmowego! Jest to prawie 2-krotnie większa ilość niż ta znajdująca się w zwykłym maśle. W maju 2016  roku Europejski Urząd Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ostrzegł, że olej palmowy dodawany do popularnej Nutelli jest także silnie rakotwórczy, zatem nawet minimalne spożycie tej substancji jest niebezpieczne zarówno dla zdrowia dzieci, jak i dorosłych. Jak poinformowała firma Ferrero, pomimo świadomości istnienia niekorzystnych skutków spożywania oleju palmowego, to właśnie dzięki jego obecności, receptura Nutelli jest tak unikatowa, zawdzięczając mu tym samym swoją konsystencję i smak. Zatem zaprzestanie jego użycia do produkcji czekoladowego kremu jest raczej niemożliwe. Stawia to pod ogromnym znakiem zapytania hierarchię wartości jaką kieruje się producent tego popularnego „przysmaku”. Smak i receptura bez wątpienia są istotne, jednak ilość danych wskazująca na szkodliwość oleju palmowego, składnika, będącego jednym z głównych w Nutelli, wyraźnie wskazuje na potrzebę reakcji i zmian, o których powinien pomyśleć ten gigantyczny koncern.

Olej palmowy ma coraz więcej udokumentowanych działań niekorzystnych na tle innych powszechnie występujących i stosowanych w przemyśle spożywczym tłuszczy.  Dlaczego zatem jest tak często używany? Oczywiście chodzi o pieniądze, bowiem jest on kilkukrotnie tańszy niż inne tłuszcze - kosztuje sześć razy mniej niż olej z pestek winogron i prawie dziesięć razy mniej niż olej sojowy. Bez wątpienia koszt pozyskiwania składników jest bardzo istotny, szczególnie przy tworzeniu żywności na tak masową skalę jak wielki koncern jakim jest Ferrero,  jednak pochylenie się producentów nad rozważeniem innego składnika, pełniącego podobną rolę w recepturze wydaje się być niezbędne.  Zastąpienie oleju palmowego tłuszczem pochodzącym ze słonecznika czy rzepaku byłoby możliwe, jednak wpłynęłoby to  znacznie na koszty produkcji. Wiadomo już, że we Włoszech największe sklepy spożywcze zaczynają wycofywać Nutellę ze swych ofert, a ta niekorzystna dla firmy Ferrero wiadomość w błyskawicznym tempie wywołała dyskusję na temat wykorzystywania składników spożywczych o udokumentowanym, niekorzystnym działaniu w produkcji żywności.