Komitet działa

W najbliższym czasie, bo już w dniach 7 oraz 8 grudnia b. r. Komitet Bioetyki przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk, wraz z Instytut Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Redakcją czasopisma „Etyka” zapraszają na konferencję naukową pt. „Bioetyka i Genetyka. Dylematy diagnostyki i konsultacji genetycznych”. Jak sami organizatorzy stwierdzają pierwszym

„Celem (…) konferencji jest wymiana wiedzy i doświadczeń specjalistów z zakresu nauk humanistycznych, nauk społecznych i nauk medycznych na temat etycznych, społecznych i prawnych wyzwań, jakie rodzi współczesna diagnostyka i poradnictwo genetyczne.” Jako szczególnie ciekawsze należy jednak z całą pewnością uznać, iż prezentowane spotkanie stanowi w istocie podsumowanie dotychczasowej działalności przywołanego Komitet, który od początku swojego istnienia, a wiec, od marca 2011r. wydał dwie opinie (w naszym dziale znajdziecie Państwo dokładne omówienia poszczególnych opinii wyrażanych przez wspomniane gremium),.

Organizatorzy w komunikacie konferencyjnym zwracają uwagę, że dwudniowe spotkanie toczyć się będzie wokół takich tematów, jak:

1. Diagnostyka genetyczna a cele medycyny.

2. Status moralny i prawny genomu ludzkiego i danych genetycznych.

3. Etyczne i prawne standardy oraz dylematy związane z udzielaniem świadczeń z zakresu diagnostyki i konsultacji genetycznych, w tym:

• diagnostyki prenatalnej oraz preimplantacyjnej diagnostyki genetycznej,
• diagnostyki predyktywnej,
• genetycznych badań przesiewowych.

4. Ochrona praw pacjenta w kontekście świadczeń z zakresu diagnostyki i konsultacji genetycznych, w tym:

• prawa do świadczeń z zakresu diagnostyki i konsultacji genetycznych,
• prawa do informacji,
• prawa do niewiedzy,
• prawa do wyrażenia zgody bądź jej odmowy,
• prawa do tajemnicy informacji dotyczących wyposażenia genetycznego („prywatność genetyczna” a interesy osób trzecich),
• prawa do równego traktowania (problem stygmatyzacji i dyskryminacji ze względu na wyposażenie genetyczne).

5. Komercjalizacja testów genetycznych („over-the-counter genetic tests”, „direct-toconsumer genetic tests”).

6. Problemy związane z wykorzystywaniem wyników badań genetycznych dla celów pozamedycznych (np. ubezpieczenia, zatrudnienie, wymiar sprawiedliwości, sport, badania naukowe).

7. Diagnostyka genetyczna a prawa osób niepełnosprawnych .

8. Społeczno-kulturowe aspekty rozwoju genetyki klinicznej.

W trakcie spotkania zapowiedziano wykłady dwóch zagranicznych gości. Pierwszym z nich będzie prof. Soren Holm m. in członek

Nuffield Council on Bioethics. Jako drugi gościnny wykład zapowiedziano wystąpienie prof. Judit Sandor, byłej przewodniczącej UNESCO Bioethics Section, a obecnie dyrektora The Center for Ethics and Law in Biomedicine (CELAB), Central European University w Budapeszcie. Pierwszy z wykładów poświęcany zostanie selekcji „potomstwa ze względu na wyposażenie genetyczne”. Z kolei drugie wystąpienie dotyczyć będzie dylematów prawnych oraz etycznych rozwoju genetyki klinicznej.

Biopolityka, czyli?

Dokładnie trzy miesiące później m. In. środowisko łódzkich socjologów medycyny od wielu lat podejmujących badania związane z bioetyką zaprasza na I Krajową Konferencja Naukowa "Socjologia medycyny - promocja zdrowia - biopolityka".Jej głównymi organizatorami są: Katedra Socjologii Polityki i Moralności, Instytut Socjologii, Uniwersytetu Łódzkiego, Zakład Humanistycznych Nauk Lekarskich, Akademii Medycznej we Wrocławiu
oraz SKN Aktywizacji Społeczeństwa na Rzecz Zdrowia oraz Promocji Zdrowia, AM Wrocław.

W tym miejscu warto odnieść się w sposób szczególny do ostatniego biopolitycznego wątku. Termin biopolityka skonstruowano został przez Michale, a Foucaulta i najkrócej ujmując odnosi się do działań, głównie instytucji państwowych regulujących życie populacji w celu wzmocnienia jej użyteczności ekonomicznej i politycznej, W części źródeł dostrzec można, że pojawienie się omawianego terminu wpłynęło na utrwalenie się w społeczeństwie takich haseł, jak:, kontrola urodzeń, polityka ludnościowa, polityka reprodukcji, polityka rozrodczości, demografia polityczna oraz eugenika.

W ramach łódzkiego spotkania zostanie położony w poruszanym kontekście główny nacisk na tematy takie, jak:

„Postęp medycyny i wynikające z niego konsekwencje.(…) Etyka / etos we współczesnej medycynie.(…) Biopolityka i gender.(…) Ciało, populacja, publiczność – różnorodność konfiguracji w perspektywie biopolityki (…)  Biopolityka – dominujące dyskursy.”

Organizatorzy odnosząc się w pierwszym komunikacie do prezentowanego wątku podkreślają, że „celem naszej konferencji jest także pogłębiona analiza teoretycznych i praktycznych implikacji pojęcia „biopolityka”, w tym poddanie dyskusji głównych linii jego interpretacji (dokonywanych przez takie postaci jak Foucault, Deleuze, Agamben, Negri, Lemke i inni), a także wskazanie możliwości jego implementacji do analiz konkretnych zjawisk, procesów i dyskursów. Szczególnie interesującym obszarem wydają się relacje między biologicznym wymiarem życia populacji a jego socjologicznymi, etycznymi religijnymi i politycznymi interpretacjami, relacje między biopolityką a medycyną, demografią, systemem ubezpieczeń społecznych, systemem opieki społecznej, relacje pomiędzy populacją a środowiskiem. Innymi słowy, interesujące są wszelkie sposoby zarządzania społeczeństwem / urządzania społeczeństwa w interpretacji biopolitycznej”.

Choć wspomniana konferencja wydaje się mieć mniej praktyczny charakter niż naukowa propozycja Komitetu Bioetyki PAN to jednak trudno nie zauważyć, iż wszelkie dyskusje dotyczące np. prawnych regulacji w zakresie wykorzystania najnowszych osiągnięć life science zawsze, w pewnym aspekcie odnoszą się do zagadnień władzy, w tym przypadku tzw. biowładzy, czyli, jak ją ciekawie scharakteryzował Marcin Tomasiewicz „władzy nad biologią”.

Dokładne informacje o konferencji można otrzymać na stronach: : http://www.bioetyka.pan.pl/images/stories/Pliki/konferencja.pdf  oraz http://www.skn-promocjizdrowia.eu/konf-promocjizdrowia.htm.

Błażej Kmieciak

(w tekście wykorzystano zdjęcia zaczerpnięte z: www.polskieradio.pl, www.bioetyka.pan.pl, www.rotariandoctors.org , www.nicktumminello.com )