Biofarmaceutyczna firma Celgene Corporation ogłosiła wstępne wyniki kliniczne fazy II specjalnego badania protokolarnego (SPA) z zastosowaniem leku REVLIMID (lenalidomid) jako nowego podejścia do leczenia uprzednio intensywnie leczonych pacjentów cierpiących na oporne lub nawrotowe przypadki szpiczaka mnogiego. Wyniki badań wykazały dużą, statystycznie istotną różnicę (p mniejsze od 0,00001) wskaźnika czasu do progresji (TTP) - pierwotny punkt końcowy dwóch prób nie został osiągnięty dla terapii łączonej. W czasie analizy, mediana czasu do progresji dla badania amerykańskiego (MM-009) wyniosła co najmniej 15 miesięcy a dla badania międzynarodowego (MM-010) ponad 11 miesięcy. Jest do spora różnica w stosunku do czasu do progresji dla badania z zastosowaniem wyłącznie dexametazonu w obu próbach, gdzie mediana czasu do progresji wynosiła pięć miesięcy. Te dane kliniczne przedstawiono podczas 10. Międzynarodowych Warsztatów Leczenia Szpiczaka Mnogiego, jednego z największych na świecie spotkań poświęconego problemom chorób raka krwi, odbywającego się w Sydney, Australia, w dniach 10 - 14 kwietnia 2005 r. Szpiczak mnogi (znany także jako szpiczak komórek plazmy) jest odmianą raka krwi, w którym złośliwe komórki plazmy wytwarzane są w nadmiarze przez szpik kostny. Komórki plazmy to białe ciałka krwi wspomagające wytwarzanie przeciwciał zwanych immunoglobulinami, które zwalczają infekcje i choroby. Jednak u większości pacjentów z szpiczakiem mnogim występują komórki wytwarzające pewną formę immunoglobuliny zwaną paraproteiną (lub proteiną M), która jest szkodliwa. Ponadto, złośliwe komórki plazmy zastępują te normalne a także inne białe ciałka krwi, które są ważne dla układu odpornościowego. Komórki szpiczaka mnogiego mogą dostawać się do innych tkanek ciała, takich jak kości i powodować powstawanie guzów. Przyczyna choroby jest nieznana. Szpiczak mnogi jest drugą co do częstotliwości występowania formą raka krwi, stanowiącą jeden procent wszystkich przypadków raka i dwa procent zgonów na raka. Ilość przypadków na całym świecie szacowana jest na około 200 000. W 2004 roku zanotowano około 74 000 nowych przypadków zachorowań na szpiczaka mnogiego na całym świecie. Szacunkowa ilość zgonów spowodowanych przez szpiczaka mnogiego w 2005 roku wynosi około 60 000 na całym świecie. "Północnoamerykańskie i międzynarodowe próby leczenia szpiczaka mnogiego fazy III potwierdzają istotne korzyści kliniczne dla pacjentów leczonych lekiem REVLIMID plus dexametazon. U pacjentów z opornymi przypadkami szpiczaka mnogiego, leczenie lekiem REVLIMID plus dexametazon, spowodowało więcej niż podwojenie wskaźnika odpowiedzi w porównaniu do leczenia wyłącznie dexametazonem, co potwierdziło, że REVLIMID może być potencjalnie nowym środkiem do leczenia szpiczaka mnogiego" - wyjaśnia doktor Donna Weber, Profesor University of Texas, MD Anderson Cancer Center. Dr Weber kierowała amerykańskim badaniem fazy III (MM-009), randomizowaną, podwójnie ślepą próbą z zastosowaniem placebo przy wykorzystaniu leku REVLIMID plus dexametazon w porównaniu do leczenia samym dexametazonem, u pacjentów wcześniej leczonych z nawrotowym lub opornym przypadkiem szpiczaka mnogiego. Badaniem objęto 354 pacjentów z 47 amerykańskich ośrodków klinicznych a dane uzyskiwano od 170 pacjentów randomizowanych dla leku REVLIMID plus dexametazon i 170 pacjentów randomizowanych tylko dla dexametazonu. Średnia wieku pacjentów wynosiła 63 lata. Niezależna Komisja Monitoringu Danych (IDMC) dokonała przeglądu wyników wstępnych analiz i ustaliła, że wyniki amerykańskiej próby fazy III znacznie przekroczyły wcześniej ustalony wskaźnik efektywności, przy p mniejszym od 0,0015 dla pierwotnego punktu końcowego, czasu do progresji. Dane reakcji w badaniu MM-009 uzyskano od 340 z 354 zakwalifikowanych pacjentów i potwierdziły one wnioski z analizy wstępnej, gdzie reakcja wystąpiła u 51,3% pacjentów leczonych lekiem REVLIMID plus dexametazon w porównaniu do 22,9% leczonych tylko dexametazonem (p równe 0,001; jednostronny test Fishera). "Szpiczak mnogi jest chorobą o bardzo poważnych konsekwencjach, ale dziś, dzięki takim nowym metodom jak leczenie preparatem REVLIMID(R), pojawia się możliwość uczynienia szpiczaka chorobą chroniczną dla większości pacjentów na całym świecie" - stwierdził doktor Meletios Dimopoulos, Profesor Terapeutyki z Akademii Medycyny na University of Athens, Grecja. Dr Dimopoulos kierował międzynarodowym badaniem fazy III (MM-010), randomizowaną, podwójnie ślepą próbą z zastosowaniem placebo przy wykorzystaniu leku REVLIMID plus dexametazon w porównaniu do leczenia samym dexametazonem, u pacjentów wcześniej leczonych z nawrotowym lub opornym przypadkiem szpiczaka mnogiego. Badaniem objęto 351 pacjentów z 50 międzynarodowych ośrodków klinicznych a dane uzyskiwano od 176 pacjentów randomizowanych dla leku REVLIMID plus dexametazon i 176 pacjentów randomizowanych tylko dla dexametazonu. Średnia wieku pacjentów wynosiła 62,5 roku. Niezależna Komisja Monitoringu Danych (IDMC) dokonała przeglądu wyników wstępnych analiz i ustaliła, że wyniki międzynarodowej próby fazy III znacznie przekroczyły wcześniej ustalony wskaźnik efektywności, przy p mniejszym od 0,0015 dla pierwotnego punktu końcowego, czasu do progresji. Dane reakcji w badaniu MM-010 uzyskano od wszystkich 351 zakwalifikowanych pacjentów i potwierdziły one wnioski z analizy wstępnej, gdzie reakcja wystąpiła u 47,5% pacjentów leczonych lekiem REVLIMID plus dexametazon w porównaniu do 18,4% leczonych tylko dexametazonem (p równe 0,001; jednostronny test Fishera). W obu próbach, u pacjentów leczonych lekiem REVLIMID i dexametazonem zaobserwowano zwiększenie skutków ubocznych w porównaniu do pacjentów leczonych wyłącznie dexametazonem. Skutki uboczne stosowania leku były możliwe do usunięcia i obejmowały anemię, małopłytkowość, neutropenię, zmęczenie, neuropatię i obstrukcje. Zakrzepica żył głębokich (DVT) wystąpiła odpowiednio u 11,2 i 4,7% pacjentów leczonych lekiem REVLIMID plus dexametazon w próbie MM-009 i MM-010, w porównaniu do 2,9% pacjentów leczonych wyłącznie dexametazonem w obu próbach. Zatorowość płucna (PE) wystąpiła u 2,4 i 3,5% pacjentów leczonych lekiem REVLIMID plus dexametazon w porównaniu do 0,6 i 1,2% u pacjentów leczonych wyłącznie dexametazonem odpowiednio w próbie MM-009 i MM-010. Próby fazy III SPA mają na celu zbadanie skuteczności i bezpieczeństwa kierowanego podawania 25 g leku REVLIMID (lenalidomid) w połączeniu z dużą dawką leku dexametazon (HDD) w porównaniu do stosowania placebo i HDD u uprzednio leczonych pacjentów z szpiczakiem mnogim (MM). Próby objęły 705 pacjentów i prowadzone są w 97 ośrodkach na całym świecie. Leki REVLIMID (lenalidomid) i HDD podawane są w cyklach 28-dniowych, REVLIMID (lenalidomid) 25 mg raz dziennie w dniach 1 - 21 przez każde 28 dni a HDD 40 mg w dniach 1-4, 9-12 i 17-20 przez każde 28 dni. Po czterech cyklach, dawkowanie HDD jest obniżane do 40 mg w dniach 1- 4 przez każde 28 dni. Pierwotnym punktem końcowym badania jest czas do progresji nowotworu (TTP) obliczany jako czas od randomizacji do pierwszego udokumentowania postępującej choroby, w oparciu o kryteria odpowiedzi Blade'a. Wtórnymi punktami końcowymi jest wskaźnik odpowiedzi i przeżycia. "Planujemy wykorzystać dane zarówno z amerykańskiego jak i międzynarodowego badania fazy III jako podstawy dla złożenia wniosku do FDA (Agencji Żywności i Leków) i innych tego typu władz na świecie, w tym do EMEA [European Agency for the Evaluation of Medicinal Products] o zezwolenie stosowania leku REVLIMID u uprzednio leczonych pacjentów z szpiczakiem mnogim - stwierdził doktor Jerome B. Zeldis, M.D., Ph.D., Dyrektor Medyczny i wiceprezes Działu Medycznego firmy Celgene Corporation. - Biorąc pod uwagę fakt, ze pacjenci cierpiący na szpiczaka mnogiego, u których zawiodło wcześniejsze leczenie mają niewiele opcji, a także dane potwierdzające znaczną skuteczność leku w obu próbach fazy III, firma Celgene planuje uruchomienie programu szerokiego udostępnienia leku REVLIMID(R) dla pacjentów w USA a także w ramach określonych programów leczenia w Europie dla pacjentów z nawrotowym lub opornym na leczenie szpiczakiem mnogim." SPA jest oficjalną, wiążącą umową określającą warunki na jakich firma Celgene przeprowadzi próby i analizę danych z prowadzonych przez nią prób fazy II zastosowania leku REVLIMID w leczeniu szpiczaka mnogiego. Umowa SPA zawiera oficjalne potwierdzenie ze strony FDA, że ocena oparta na specjalnym protokole jest wystarczająca dla prób fazy III i może być podstawą do złożenia wniosku o rejestrację nowego leku (NDA), który będzie obejmować stwierdzenia dotyczące skuteczności dla leku REVLIMID w ramach terapii uprzednio leczonych pacjentów z szpiczakiem mnogim. REVLIMID to preparat należący do nowej klasy leków immunomodulacyjnych - IMiDs(R). Firma Celgene ocenia skuteczność leczenia lekiem REVLIMID szerokiej gamy schorzeń hematologicznych i onkologicznych, w tym szpiczaka mnogiego, nowotworów złośliwych komórek krwi znanych jako zespoły mielodysplastyczne (MDS) a także odmian raka objawiających się guzami. REVLIMID wpływa na biologiczne kanały przemieszczania się międzykomórkowego. Leki immunomodulacyjne - w tym REVLIMID - objęte są ochroną własności intelektualnej w USA, patentami zagranicznymi i wnioskami patentowymi obejmującymi skład i stosowanie. REVLIMID (lenalidomid) nie został dopuszczony przez FDA ani inną agencję jako lek w zastosowaniu do leczenia jakiejkolwiek choroby i jest aktualnie w fazie prób klinicznych w celu oceny jego skuteczności i bezpieczeństwa dla przygotowania odpowiednich wniosków rejestrowych.