Melatonina to hormon wydzielany przez szyszynkę, którego działanie reguluje nasze rytmy dobowe. Wystawianie swojego organizmu na działanie światła w porze snu skutkuje znacznym ograniczeniem syntezy tego związku i problemami z zaśnięciem. Z drugiej strony, ograniczony dostęp do światła dziennego podczas pory dziennej sprzyja senności i dodatkowej produkcji melatoniny. Reasumując, rytmy w naszym organizmie (w tym cykl snu i czuwania oraz dzienne zmiany koncentracji) są uzależnione od określonych warunków świetlnych. Pytaniem jest, jak nasz organizm reaguje na światło sztuczne.

Dotychczas wykazano, że ekspozycja na światło niebieskie (np. emitowane przez ekrany telefonów i komputerów) skutkuje min. wyższym wskaźnikiem pobudzenia fizjologicznego, ograniczeniem senności, skróceniem czasu reakcji i hamowaniem wydzielania melatoniny. Fakt ten może być z powodzeniem wykorzystany przez pracodawców w celu podniesienia poziomu czujności np. u pracowników zmianowych, pracujących na zmianie nocnej. Z drugiej jednak strony stosowanie światła niebieskiego dla podniesienia poziomu czujności wiąże się również z potencjalnymi negatywnymi skutkami jego oddziaływania na organizm człowieka. Oprócz oczywistych permanentnych problemów z zaśnięciem i chorobliwym zmęczeniem częsta ekspozycja na światło niebieskie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem raka piersi wśród kobiet pracujących w systemie zmianowym.

Czerwona barwa światła również ogranicza wydzielanie melatoniny oraz podnosi poziom czujności ale nie w tak dużym stopniu jak światło niebieskie.

W czerwcu tego roku na łamach „PLOS Biology” ukazał się artykuł brytyjskich naukowców, w którym opisali jak światło o różnej barwie wpływa na proces snu/czuwania myszy. Autorzy chcieli sprawdzić, czemu ekspozycja na światło w ciągu nocy skutkuje tym, że myszy zamiast mieć problemu, tak łatwo zasypiają. Naukowcy wystawili zwierzęta na działanie światła o różnej barwie - światła fioletowego, niebieskiego i zielonego. Wyniki ich badań wskazują na to, że światło zielone ułatwia zasypianie myszy. Pozostałe kolory światła, czyli fioletowy i zielony, opóźniały jednak zapadanie w sen. Po ekspozycji na zielone światło myszy zasypiały w ciągu 1 do 3 minut, po ekspozycji na fioletowe światło – w ciągu 5-10 minut – a po ekspozycji na niebieskie światło – w ciągu 16-19 minut.

Jaki jest wniosek dla nas wszystkich? Warto zainteresować się programami sterującymi jasnością oraz temperaturą obrazu na naszych telefonach i komputerach. Na rynku są dostępne darmowe programy, które zmieniają parametry wyświetlacza zależnie od pory dnia i typu oświetlenia w pomieszczeniu. Jeżeli Twoja praca wymaga częstego korzystania ze wszelkiego rodzaju monitorów, to oprogramowanie właśnie dla Ciebie!