Wśród odstatnich doniesień, pojawia się coraz więcej niechlubnych informacji na temat tak popularnego składnika słodziku jakim jest aspartam. Ostatnie odkrycie uczonych z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu pozwoli na uzyskanie nieszkodliwego substytutu słodzika- erytrytolu a także, na ochronę środowiska naturalnego.
Zacznijmy jednak od początku. Gliceryna odpadowa, którą zainteresował się zespół wrocławskich uczonych. Otrzymywana jest jako jedna z ubocznych frakcji po oczyszczaniu frakcji glicerynowych, powstalych chociażby w produkcji biopaliw [1]. Co zrobić z takim ‘odpadem’? Niezykłym odkryciem okazało się przypadkowe wyizolowanie szczepu Yarrowia lipolytica A 101, który bytuje w środowiskach skażonych benzyną czy olejem napędowym.
Co jest takiego wyjątkowego w drożdżach Yarrowia? Poza glebą, możemy je spotkać w wielu produktach- olejach roślinnych, serach czy majonezie. Wykazują się niezwykłymi jak na drożdże zdolnościami utylizacji frakcji tłuszczowych.
Badania wrocławskich uczonych nastawione były na użycie drożdży w biosyntezie kwasu cytrynowego [2]. Okazało się jednak, że Yarrowia zdolne są do syntetyzowania erytrytolu.
Erytrytol stosowany jest jako dodatek słodzący w takich produktach jak dżemy, guma do żucia czy lody. Od 2008 roku można stosować go w Polsce. Cechuje się słodyczą rzędu 60–75% słodyczy sacharozy. Co ważnej, jest niskokaloryczny (0,2 kcal/g), a więc nie powoduje psucia zębów. Ponadto pełni rolę zagęstnika, nośnika smaku. Naturalnie występuje w m.in. w figach, gruszkach a nawet w owocach morza i algach [3]. Nie jest metabolizowany przez organizm ludzki, ponadto jest wydalany całkowicie z moczem. Jest to niezwykle ważne dla diabetyków czy osób borykających się z otyłością.
Yarrowia lipolytica Wratislavia są zdolne do syntetyzowania erytrytolu bazując na glicerynie odpadowej. Ze względu na niską cenę tego surowca, perspektywa opłacalnego syntetyzowania erytrytolu jest ogromna
Projekt kierowany przez prof. Waldemara Rymowicza stanowi część projektu „Zielona Chemia”. Projekt ten otrzymał dofinansowanie z Unii Europejskiej, w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 [4].
W ostatnich miesiącach pojawiła się kolejna perspektywa wykorzystania niezwykłego szczepu Y. lipolytica. W czasach wzmożonego zapotrzebowania na tanie źródło białka szczepy Yarrowia zdają się stanowić idealne źródło do jego syntetyzowania. Drożdże paszowe produkowane przez w/w szczep mogą stać się konkurencją dla tradycyjnych preparatów paszowych. Bogactwo łatwo przyswajalnego i- co chyba najważniejsze- taniego białka jest niewątpliwie istotnym aspektem z gospodarczego punktu widzenia.
Czytając o zdolnościach drożdży można stwierdzic jedno- Matka Natura zaskakuje nas na każdym kroku. Z pozoru „zwykłe drożdże”, o których- teoretycznie- wiemy wszystko, odkrywają przed nami swoje drugie oblicze. Kto wie, ile jeszcze niespodzianek kryją przed nami?
Źródła:
[1] http://www.energia.dczt.wroc.pl/files/Biotechnologie%20w%20aspekcie%20biopaliw%20Prof%20Rymowicz.pdf
[2]
[3]
http://www.niam.pl/produkty/produkt/5256-e968_erytrytol
[4]
[5]
http://www.biotechnologie.de/BIO/Redaktion/Bilder/de/Newsfotos/hefe-yarrowia-lipo,property=bild,bereich=bio,sprache=de.jpg
[6]
red. Edyta Bańcyr
KOMENTARZE