Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
Cebula i jej niezwykłe właściwości
Znana ze swojego charakterystycznego silnego smaku i zapachu cebula wykorzystywana jest nie tylko w gotowaniu, ale i w leczeniu wielu schorzeń i dolegliwości dzieci, jak i dorosłych. Jakie to niezwykłe właściwości ma cebula? Dlaczego płaczemy krojąc cebulę? Odpowiedzi poniżej.

 

Cebula z łac. Allium cepa L to nazwa zwyczajowa warzywa należącego do rodziny amarylkowatych.

Prawidłową nazwą botaniczną cebuli jest jednak czosnek cebula, ponieważ warzywo to jest rodzajem czosnku. Inne popularne nazwy na cebulę to: cebula ogrodowa, cebula zwyczajna, dymka czy skulibaba.

Morfologia cebuli zwyczajnej

Łodyga, zwana inaczej piętką, jest bardzo skrócona. Kwiatostany wynoszone są w górę na dętych głąbikach, które następnie nad cebulą przechodzą w tzw. łodygę pozorną. Łodyga pozorna to rurka wytworzona przez zwinięte i skrócone liście asymilacyjne.

Częścią jadalną cebuli są mięsiste pochwy liściowe. Mogą być one białe, żółte i fioletowe. Tworzą w dolnej części rośliny organ spichrzowy - cebulę. Z cebuli wyrastają także liście asymilacyjne, które są zielone, obłe i dęte. Są one rzadziej spożywane.

Kwiaty pojawiają się w drugim roku uprawy. Pędy kwiatostanowe są wysokości 90-190 cm i zakończone kulistymi baldachami zawierającymi 50-1000 kwiatów.

Cebula wytwarza wiązkowy system korzeniowy, który sięga nawet 40 cm.

Uprawa i wymagania

Cebula rośnie w klimacie umiarkowanym. Jej optymalna temperatura kiełkowania to 20°C. Jest wrażliwa na niedobór wody. Powinna być uprawiana w drugim roku po nawożeniu obornikiem, jednak nie częściej niż 3-4 lata na tym samym stanowisku. Roślina ta jest bardzo czuła na brak w glebie składników pokarmowych takich jak azot, fosfor i potas, dlatego też najlepsze plony zbiera się na glebach próchniczych, lessach, madach. Optymalne pH gleby to 6,5-7,0.

Substancje chemiczne zawarte w cebuli

W cebuli zawarte są olejki lotne m.in. disiarczek alilo-propylowy o charakterystycznym zapachu, a także inne związki siarki i związki alkilowe. Cebula jest przede wszystkim źródłem witaminy C (ok. 15%). W roślinie tej obecne są także: kwercetyna, enzymy np. fermenty, witaminy B1, B2, B3 (PP), E, K, prowitamina A; saponiny, flawonoidy, fruktany, pektyna, sole wapnia, fosforu, krzemu, magnezu, żelaza, cynku i selenu.

Cebula jest bardzo niskokaloryczna. W 100 g tego warzywa jest ok. 40 kcal.

Zastosowanie cebuli

Cebula mimo swojego charakterystycznego silnego smaku i zapachu jest jednym z podstawowych elementów diety śródziemnomorskiej, ale także innych rejonów świata, w tym polskiej. Cebulę można jeść surową, gotowaną i smażoną. W postaci granulowanej stosowana jest jako dodatek do sosów, zup, potraw z mięs, twarogu i sałatek. Smażona cebula jest też dodatkiem do mięs, krokietów czy pierogów. Cebula gotowana jest najgorzej tolerowana i najmniej skuteczna. Największy potencjał leczniczy ma cebula surowa stosowana w postaci kompresów na skórę, ale także wewnętrznie po zjedzeniu. Innym sposobem jest przygotowanie z niej soków bądź syropów.

Właściwości lecznicze cebuli

W leczeniu wykorzystuje się całe świeże cebule, jej liście oraz sok. Cebula nadaje się do celów leczniczych przez cały swój okres wegetacyjny.

Cebula:

  • ma działanie dezynfekujące, przeciwbakteryjne, antyseptyczne;
  • obniża ciśnienie tętnicze krwi;
  • działa moczopędnie;
  • obniża poziom cukru we krwi;
  • poprawia przemianę materii;
  • działa przeciwastmatycznie;
  • działa wykrztuśnie.

Cebulę w postaci syropu poleca się stosować w chorobach układu oddechowego, takich jak: zapalenie gardła, zapalenie zatok przynosowych, zapalenie krtani, migdałków czy oskrzeli. Bulion z cebuli odblokowuje gardło i jest skuteczny w leczeniu anginy i zapalenia migdałków. W przypadku dolegliwości górnych dróg oddechowych można zażywać syrop z cebuli z dodatkiem miodu i cytryny.

Roślina ta używana jest także w leczeniu zapalenia stawów i reumatyzmie. Ma działanie przeciwnowotworowe i przeciwwirusowe.

Działanie antybiotyczne i antyseptyczne soku z cebuli wykorzystywane jest do niszczenia bakterii powodujących infekcje skóry, w tym gronkowca złocistego. Cebula leczy rany, czyraki, ropnie, oparzenia skóry, ale także trądzik.

Działanie przeciwcukrzycowe cebula zawdzięcza hormonowi roślinnemu - glukokininie. Spożywanie surowej cebuli pozwala obniżyć poziom cukru we krwi, ale także zmniejszyć dawkę przyjmowanej insuliny.

Uwaga! Przeciwwskazaniem do spożywania cebuli są m.in. ciężkie choroby wątroby, nerek, zapalenie jelit i niewydolność serca.

Ciekawostki

Dlaczego płaczemy krojąc cebulę? Enzym LFS zawarty w cebuli, po zmieszaniu z aminokwasami znajdującymi się również w warzywie, zawierającymi siarkę - zmienia je w kwasy sulfonowe. Kwasy te samorzutnie przekształcają się w lotny sulfin etylu. Związek ten wydzielany do powietrza przy krojeniu cebuli podrażnia śluzówkę oczu, co powoduje łzawienie. 
Źródła

1. L. Krześniak, Apteczka Ziołowa, Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa

2.Właściwości lecznicze cebuli, dostępne on line: 03.11.2016.

https://portal.abczdrowie.pl/wlasciwosci-lecznicze-cebuli

3.Cebula właściwości lecznicze, wartości odżywcze i witaminy, dostępne on line: 03.11.2016.  http://kobieta.onet.pl/zdrowie/profilaktyka/cebula-wlasciwosci-lecznicze-wartosci-odzywcze-i-witaminy/9jhke

4. Cebula właściwości lecznicze. Cebula na przeziębienie, kaca i zaparcia. dostępny on line: 03.11.2016. http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/cebula-wlasciwosci-lecznicze-cebula-na-przeziebienie-kaca-zaparcia_35360.html

KOMENTARZE
news

<Październik 2023>

pnwtśrczptsbnd
25
26
27
28
29
30
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
2
3
4
5
Newsletter