Międzynarodowa debata o współczesnej roli urologa

Wspólna sesja Amerykańskiego i Polskiego Towarzystwa Urologicznego, spotkanie Europejskiej Szkoły Urologii poświęcone zaburzeniom erekcji i niepłodności oraz sesja pacjentów urologicznych – złożyły się na drugi dzień 48. Kongresu Naukowego PTU – największej i najważniejszej w Polsce konferencji, w całości poświęconej urologii.

Obrady otworzył wykład dr Stanisława Wrońskiego pt. „Nowe spojrzenie na budowę zwieracza cewki moczowej u mężczyzn. Cechy morfologiczne i topograficzne istotne dla strategii zabiegów chirurgicznych”. Po nim rozpoczęła się sesja Sekcji Urologii Onkologicznej PTU, która dotyczyła aktywnego nadzoru nad pacjentami chorymi na raka prostaty.

Przedstawiciele Europejskiej Szkoły Urologii podjęli temat dla wielu mężczyzn wstydliwy, ale niezwykle powszechny. Szacuje się, że zaburzenie erekcji dotyka niemal dwóch milionów Polaków, a liczba przypadków będzie systematycznie wzrastać. Co leży u podstaw tej dysfunkcji? Przede wszystkim niezdrowy tryb życia, palenie papierosów oraz choroby o podłożu organicznym – mówi prof. Piotr Chłosta, kierownik najlepszej w Polsce Kliniki Urologii i Urologii Onkologicznej Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie (ranking tygodnika “Wprost” z 2018 r.) oraz prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego, który podkreśla, że konieczne jest przełamanie tabu i rozmowa z lekarzem urologiem. Eksperci z Europejskiej Szkoły Urologii rozmawiali również o niepłodności oraz przedstawili rekomendację Europejskiego Towarzystwa Urologicznego w sprawie zaburzeń erekcji.

W programie nie zabrakło sesji wideo. Uczestnicy mieli okazję zapoznać się z materiałami filmowymi z przeprowadzonych operacji, m.in. wycięcia uchyłków pęcherza moczowego, chirurgicznego przedłużenia prącia oraz cystektomii radykalnej przeprowadzonej w asyście robota. Z kolei wspólna sesja Amerykańskiego i Polskiego Towarzystwa Urologicznego pod przewodnictwem światowej sławy urologa, prof. Manoja Mongi, sekretarza AUA, dotyczyła metod leczenia kamicy nerkowej (PCNL – przezskórna nefrolitotrypsja, URS – Ureterorenoskopia, SWL – litotrypsja zewnątrzustrojową falą uderzeniową).

Na szczególną uwagę zasługuje sesja dedykowana pacjentom urologicznym, którzy mieli okazję nawiązać kontakt z czołowymi specjalistami. Debatę rozpoczął prof. Piotr Chłosta, który zastanawiał się nad miejscem urologa w obliczu zmieniającego się systemu ochrony zdrowia. Sesja została podzielona na dwa bloki tematyczne. Pierwszy dotyczył postępowania lekarskiego w obliczu chorób dolnych dróg moczowych (LUTS), drugi poświęcony został uroonkologii. W spotkaniu wzięło udział ponad 100 osób zrzeszonych w stowarzyszeniach pacjenckich. W uroczystym otwarciu Kongresu Polskiego Towarzystwa Urologicznego uczestniczył Prezydent Miasta Katowice Marcin Krupa.

Przyszłość urologii to uroonkologia

– Lekarze urolodzy poświęcają 80% swojego czasu uroonkologii – podkreśla prof. Piotr Chłosta. –Zadaniem urologa jest nie tylko rozpoznanie choroby, leczenie, ale prowadzenie pacjenta do końca jego życia. Urolog nie zajmuje się jedynie leczeniem chorych na przewlekłe zapalenie prostaty, wodniaka i stulejkę, lecz jest lekarzem, którego dominująca część praktyki klinicznej oparta jest na uroonkologii – dodaje prof. Chłosta.

Jednym z najczęściej wykrywanych na świecie zmian onkologicznych jest rak nerki. Statystyki są nieubłagane. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w krajach zachodnich co szósty diagnozowany nowotwór jest rakiem nerki. Rocznie na tę chorobę zapada aż 43 tys. kobiet i 72 tys. mężczyzn. W Polsce nowotwór wykrywany jest u ok. 2,5 tys. osób. Wśród najważniejszych czynników zwiększających ryzyko wystąpienia nowotworu nerki wymienia się: palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, nadciśnienie tętnicze, otyłość, predyspozycje genetyczne, a także narażenie na czynniki chemiczne, np. metale ciężkie, garbnik czy azbest. Na tym nie koniec. Według szacunków do 2020 roku nastąpi wzrost zachorowań na raka nerki aż o 22%. Większa ilość przypadków nie oznacza jednak wzrostu zgonów. Już dziś dzięki lepszym możliwościom diagnostycznym, zwiększonej dostępności do immunoterapii oraz większej świadomości pacjentów obserwuje się stabilizację a nawet spadek umieralności spowodowanej tym nowotworem. Jak podkreśla prof. Chłosta – Wraz ze wzrostem liczby zachorowań na raka nerkowokomórkowego mamy coraz wcześniejsze diagnozy i coraz lepsze rokowania. W tym kontekście badania kontrolne, np. badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej, odgrywają pierwszoplanową rolę. USG pozwala na skuteczne wykrycie raka nerki nawet we wczesnym stadium choroby, co oznacza większe szanse na skuteczne, a nawet całkowite wyleczenie pacjenta. Osoby w zaawansowanym stadium chorobowym od maja tego roku mogą korzystać z refundowanych leków nowej generacji – kabozantynib i niwolumab. Ich skuteczność została potwierdzona badaniami naukowymi. Zastosowanie dwóch linii terapii pozwala na zmniejszenie guza, spowolnienie postępu choroby, a w konsekwencji wydłużenie życia pacjenta.

Choroby nowotworowe dolnych dróg moczowych, choć coraz lepiej rozpoznane, nadal są dużym wyzwaniem dla lekarzy urologów. Nic więc dziwnego, że temat uroonkologii zdominował 48. Kongres PTU. 

Urolog najlepszym przyjacielem mężczyzny i kobiety

Wykład gościa specjalnego, monachijskiego lekarza prof. Kurta Nabera, sesja międzynarodowa Mirrors of Medicine, interdyscyplinarne sesje programowe oraz wystąpienie Konsultanta Krajowego w dziedzinie urologii – złożyły się na trzeci dzień obrad 48. Kongresu Polskiego Towarzystwa Urologicznego.

Do katowickiego Międzynarodowego Centrum Kongresowego przyjechało ponad 1000 wybitnych lekarzy urologów z całego świata – zarówno specjaliści z wieloletnim stażem, jak i młodzi adepci. Tematem tegorocznego Kongresu PTU były najważniejsze problemy współczesnej urologii, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień z zakresu urologii onkologicznej. Badania pokazują, że zmiany nowotworowe dotykają coraz większej części populacji. W Polsce rocznie na raka stercza zapada nawet 9 tys. mężczyzn, z kolei rak nerki stanowi ok. 2-3 proc. wszystkich nowotworów złośliwych. Urolodzy powinni więc być ważnym głosem w gremiach decydujących o rozwoju onkologii w Polsce.

– Nie mam najmniejszych wątpliwości, że odsetek chorób uroonkologicznych, spośród globalnej liczby nowotworów, jest na tyle istotny, bo stanowiący ok. 25 proc., że ten problem zdrowotny posiada swój ciężar gatunkowy – podkreśla prof. Piotr Chłosta.

Jednym z międzynarodowych akcentów Kongresu była sesja Mirrors of Medicine. Spotkanie poprowadzili prof. Philip Van Kerrebroek wraz prof. Markiem Lipińskim, a zaproszeni goście rozmawiali o nokturii, czyli częstym oddawaniu moczu w porze nocnej. U podłoża dolegliwości leży wiele przyczyn, m.in.: przerost prostaty, niedobór hormonu antydiuretycznego, który zagęszcza mocz, zastoinowa niewydolność serca, zapalenie lub nadaktywność pęcherza moczowego, ale także picie dużych ilości płynów przed snem (zwłaszcza zawierających alkohol lub kofeinę). Statystycznie problem nokturii dotyka częściej mężczyzn niż kobiety. Lekceważenie go zwiększa podatność na cukrzycę, chorobę wieńcową i depresję. Ponad połowa pacjentów przyznaje, że z powodu częstych wizyt w łazience, nie wysypia się, czego konsekwencjami są: pogorszenie funkcji poznawczych, spadek witalności czy problemy z koncentracją. Specjaliści przestrzegają, że nokturia może być objawem poważnych zmian chorobowych, dlatego nie można jej bagatelizować – konieczna jest wizyta u urologa.

Z kolei w trakcie sesji programowych eksperci poruszali problemy z zakresu zaburzeń męskiego układu płciowego, m.in. leczenia łagodnego przerostu prostaty (BPH), przerzutów raka prostaty. Do rozmowy na temat tego zagadnienia zaproszono interdyscyplinarny zespół panelistów. Ponadto debatowano nad etiologią objawów ze strony dolnych dróg moczowych. Uczestnicy wydarzenia wysłuchali także gościnnego wykładu monachijskiego lekarza urologa, prof. Kurta Nabera, który wygłosił referat dotyczący stosowania antybiotykoterapii w leczeniu zakażeń układu moczowego (ZUM).

Obrady trzeciego dnia Kongresu PTU zakończyła sesja Konsultanta Krajowego w dziedzinie urologii, podczas której specjaliści zastanawiali się nad stanem polskiej urologii, rolą antygenu sterczowego (PSA) w profilaktyce raka prostaty i rozwiązaniami systemowymi w ochronie zdrowia.

Kolejny Kongres Polskiego Towarzystwa Urologicznego w przyszłym roku, już dziś wiemy, że będzie to wyjątkowa edycja wydarzenia, bowiem połączona z obchodami 70-lecia PTU.