Witamina D jest rozpuszczalna w tłuszczu i może być magazynowana przez organizm. Może być wytwarzana przez organizm pod wpływem światła słonecznego. Jest niezbędna, jak się okazało do prawidłowego wchłaniania i przemian metabolicznych wielu składników mineralnych, do rozwoju kości i zębów czy prawidłowego funkcjonowania nerek. Okazało się, iż ma znaczący wpływ na różnego rodzaju choroby takie jak: cukrzyca, osteoporoza, depresja czy choroby nowotworowe.

Głównym źródłem witaminy D w organizmie człowieka jest skóra, która produkuje ją pod wpływem promieni słonecznych. Spośród pokarmów najbogatsze w ten związek są tłuszcze ryb morskich, zwłaszcza tran, czyli tłuszcz z wątroby dorsza atlantyckiego. Zawiera ją również mleko i jego przetwory. Witaminy D jest ważnym czynnikiem mineralizacji kości, reguluje wchłanianie, przyswajanie, wbudowywanie do kości i wydalanie wapnia i fosforu, dzięki wzmacnianiu odporności immunologicznej organizmu zapobiega zachorowaniu na choroby zakaźne. Dodatkowo pomaga organizmowi asymilować witaminę A. Suplementy witaminy D najlepiej zażywać po konsultacji z lekarzem.

Brak witaminy D a cukrzyca

Niski poziom witaminy D, jak się okazało może sprzyjać oporności na insulinę, typowej w przypadku cukrzycy typu II. Przeprowadzone przez Texas Southwestern Medical Center w Dallas badania dotyczące dzieci otyłych i szczupłych wykazały, że otyłości często towarzyszy niedobór witaminy D oraz skłonność do cukrzycy typu II. Naukowcy zmierzyli poziom witaminy D, insuliny i cukru we krwi oraz ciśnienie tętnicze i wskaźnik masy ciała (BMI) u 411 otyłych dzieci. Grupę kontrolną stanowiły ich rówieśnicy niemający problemów z otyłością rówieśników. Uczestników pytano również o nawyki żywieniowe. Wyższe spożycie soków i napojów gazowanych oraz niejedzenie śniadań sprzyjały niskiemu poziomowi witaminy D. Zdaniem doktora Olsona, dalsze badania powinny wykazać, czy i na ile podawanie witaminy D mogłoby poprawić stan zdrowia otyłych dzieci.

Niski poziom witaminy D a ryzyko depresji

Niski poziom witaminy D w organizmie ma związek z wyższym ryzykiem depresji. Wyniki badań sugerują, że ocenianie poziomu witaminy D w organizmie pacjentów z depresją i prawdopodobnie badanie pod kątem depresji osób z niskim poziomem tej witaminy jest niezbędne w ich diagnozowaniu i terapii. Naukowcy nie mają wystarczająco informacji, by rekomendować stosowanie suplementów z witaminą D w ramach prewencji depresji.

Niski poziom witaminy D w organizmie łączono z wieloma problemami zdrowotnymi m.in. choroby układu sercowo-naczyniowego, choroby autoimmunologiczne, choroby zakaźne, osteoporozę, otyłość, cukrzycę, niektóre nowotwory, schorzenia neurologiczne (alzheimer czy parkinson). Badania nie dały jednoznacznej odpowiedzi na temat związku niedoborów witaminy D z ryzykiem depresji. Osoby mające wyższy poziom witaminy D w organizmie rzadziej miały objawy depresji. Niski poziom witaminy D miał związek z aktualnym występowaniem objawów depresji, zwłaszcza u osób z historią tej choroby. Badacze podkreślają, że w swych badaniach nie sprawdzali, czy zwiększenie poziomu witaminy D w organizmie powoduje redukcję objawów depresji.

Czy witamina D3 jest przeciw osteoporozie, chorobom krążenia, nowotworom?

Witamina D3 zmniejsza śmiertelność osób starszych. Z dotychczasowych badań wynika, że optymalny poziom witaminy D w organizmie ma pozytywny wpływ na ludzkie zdrowie. Może obniżać ryzyko nie tylko osteoporozy i złamań, lecz też chorób układu krążenia i niektórych nowotworów złośliwych. Jednak analizy dotyczące skuteczności witaminy D w zmniejszaniu śmiertelności ludzi nie doprowadziły do jednoznacznej konkluzji. Witamina D3 redukuje śmiertelność o 6 procent jak pokazuje praca dr Goran Bjelakovic z Uniwersytetu w Niszu w Serbiidr Bjelakovic. Pojawiały się sugestie, że zażywanie witaminy D może obniżać ryzyko nowotworu złośliwego. Najnowsza praca nie potwierdziła jednak, by osoby, które to robią rzadziej umierały na raka.

Niedobór witaminy D zwiększa ryzyko śmiertelności w przewlekłej chorobie nerek

Niedobór witaminy D zaobserwowano u większości osób z przewlekłą chorobą nerek brak jest powiązana pomiędzy obniżonym poziomem witaminy D w tej grupie chorych a ich śmiertelnością. Celem badania naukowców z Medical University of Graz, Austria, była zatem odpowiedź na pytanie czy niższe stężenie 25-hydroksywitaminy D u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek wiąże się z większą śmiertelnością. Wyniki badania pokazały, iż chorzy z głębokim niedoborem 25-hydroksywitaminy D obarczeni są blisko 4-krotnie większym ryzykiem śmiertelności w porównaniu z pacjentami, u których poziom witaminy D przekraczał był wyższy.

Główna przyczyną niedoboru witaminy D u chorych z przewlekłą chorobą nerek jest jej niska synteza w skórze spowodowana zmniejszeniem ekspozycji na światło słoneczne wynikającym z konieczności ograniczenia aktywności życiowej oraz dializoterapii. Ogromną rolę odgrywa też zwiększone wydalanie jej metabolitów przez układ moczowy.

Niedobór witaminy D jest w tym przypadku o tyle istotny, że może bardzo negatywnie wpływać na funkcjonowanie i strukturę nerek, co pogarsza ich wydolność.

Trwają kolejne badania, w których badana jest rola, znaczenie i wpływ witaminy D. Jednakże dostępne badania wskazują na to, iż warto zażywać ją regularnie.  

Źródło:

PAP

Rynek Zdrowia

www.ncbi.nlm.nih.gov

Nephrol Dial Transplant. 2011 Nov;26(11):3603-9. Epub 2011 Mar 4.

Vitamin D status and mortality in chronic kidney disease

Magdalena Jóźwicka