Dziś sytuacja zmienia się bardzo szybko. Obecnie, również w Polsce, coraz większą rolę odgrywa rozwój diagnostyki molekularnej umożliwiającej identyfikację biomarkerów, takich jak FGFR czy HER2. To dzięki nim można precyzyjnie kwalifikować pacjentów do terapii celowanych, co jest fundamentem nowoczesnej onkologii precyzyjnej. W efekcie pacjenci z rakiem pęcherza zaczynają korzystać z przełomów, które jeszcze niedawno były zarezerwowane dla innych nowotworów. 

Na przestrzeni ostatnich lat pojawiło się wiele innowacyjnych metod leczenia. – Kolejnym punktem zwrotnym jest immunoterapia, czyli leczenie polegające na pobudzeniu naszego własnego układu odpornościowego do rozpoznawania i niszczenia komórek nowotworowych. Podczas niedawno zakończonego Kongresu Europejskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ESMO) najwięcej mówiło się o tzw. koniugatach, czyli lekach składających się z dwóch uzupełniających się cząsteczek – zauważa Szymon Chrostowski, prezes Fundacji Wygrajmy Zdrowie.

Koniugaty – przykład, jak zmienia się nowoczesna onkologia

Koniugaty przeciwciało-lek (ADC) to jedna z najbardziej obiecujących technologii ostatnich lat. Łączą w sobie dwie funkcje – rozpoznają komórki nowotworowe, a następnie dostarczają bezpośrednio do nich substancję cytotoksyczną. – Po dożylnym podaniu preparat łączy się z określonym białkiem obecnym na powierzchni komórki nowotworowej, przenika do jej wnętrza i tam uwalnia toksyczny składnik niszczący komórkę od środka. Przykładami takich leków są enfortumab wedotyny, stosowany u pacjentów z rakiem urotelialnym, oraz trastuzumab derukstekan podawany pacjentkom z rakiem piersi. Koniugaty przeciwciało-lek to przykład, jak osiągnięcia biotechnologii przekładają się na praktykę kliniczną. Ich wprowadzenie do leczenia stanowi istotny krok w stronę poprawy skuteczności terapii, jakości życia pacjentów oraz dalszej personalizacji postępowania terapeutycznego – wyjaśnia dr hab. n. med. Jakub Żołnierek.

Terapie skojarzone – kolejny ważny kierunek zmian

Współczesna onkologia coraz częściej sięga też po terapie skojarzone, czyli połączenia leków o różnych mechanizmach działania. Pozwalają one zwiększyć skuteczność leczenia i dopasować terapię do potrzeb konkretnego pacjenta. – Od stycznia 2025 r. w Polsce refundowana jest terapia skojarzona z niwolumabem (inhibitor PD-1) i kabozantynibem (inhibitor kinaz tyrozynowych) w pierwszej linii leczenia raka nerki. Na dostęp do podobnego schematu czekają obecnie pacjenci z rakiem pęcherza moczowego – leczenie z wykorzystaniem pembrolizumabu (inhibitor PD-1) oraz enfortumabu wedotyny znajduje się w procesie refundacyjnym – mówi Szymon Chrostowski.

Nowoczesne terapie działają, ale kluczowa jest szybka reakcja

Wraz z rozwojem leczenia szczególnie zyskuje na znaczeniu wczesna diagnostyka. Eksperci przypominają, że nawet pozornie niegroźne objawy – takie jak krwiomocz – wymagają pilnej konsultacji urologicznej. Wczesne rozpoznanie choroby zwiększa szanse na skuteczne leczenie i umożliwia dostęp do nowoczesnych terapii. To właśnie na ten aspekt zwraca uwagę kampania edukacyjna „Krwiomocz? Działaj!”, zainicjowana przez Fundację Wygrajmy Zdrowie. Na stronie kampanii znajduje się interaktywna mapa ośrodków specjalizujących się w diagnostyce i leczeniu raka pęcherza, co ułatwia pacjentom szybkie znalezienie odpowiedniej placówki.

Podsumowanie

Nowoczesna onkologia rozwija się w szybkim tempie, co umożliwia również leczenie raka pęcherza moczowego przełomowymi metodami, które jeszcze kilka lat temu były poza zasięgiem. Wczesne rozpoznanie choroby pozwala w pełni wykorzystać potencjał tych zmian.