Sukces w 2015 roku po 30 latach badań nad szczepieniami

Szczepionka o nazwie RTS, S/ AS01 zwana inaczej Mosquirix została opracowana przez brytyjski koncern farmaceutyczny GlaxoSmithKline przy pomocy organizacji non-profit Path Malaria Vaccin Initiativee (MVI), która jest wspierana finansowo przez Billa oraz Melindy Gates. Prace nad szczepionką prowadzone były przez 30 lat. Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, że zarejestrowanie preparatu nastąpi w 2015 roku. Spośród 20 różnych przetestowanych szczepionek przeciwko malarii działanie RTS, S okazało się najskuteczniejsze. Badania odbyły się z udziałem ponad 15 tysięcy dzieci w siedmiu krajach na terenie Afryki. Szczepionka podawana była w trzech dawkach w ciągu miesiąca. Po upływie miesiąca od ostatniej administracji RTS,S u 99,7 % dzieci stwierdzono obecność przeciwciał przeciwko antygenom zarodźców malarii. Testy wykazały znaczny spadek zachorowań na malarię. Wśród dzieci od  6 - 12 tygodnia życia po upływie 18 miesięcy od szczepienia ich liczba obniżyła się o ok. 25%.

Malarię wywołuje ukąszenie komara

Malaria nazywana jest inaczej zimnicą. Występuje pod kilkoma postaciami. Wywoływana jest przez gatunki jednokomórkowego pierwotniaka z rodzaju Plasmodium: zarodźca ruchliwego, pasmowego, sierpowatego, owalnego oraz małpiego. Wśród nich najpoważniejsza postać malarii tropikalnej powodowana jest przez zarodźca sierpowatego. Dochodzi wówczas do uszkodzenia organów, przede wszystkim śledziony, nerek,
a w najcięższych przypadkach również mózgu. Ta postać malarii najczęściej doprowadza do śmierci organizmu.

Zarodziec malarii posiada dwie fazy cyklu rozwojowego – płciową oraz bezpłciową. Pierwsza z nich zachodzi w układzie pokarmowym komarów głównie z rodzaju Anopheles, druga w organizmie człowieka dzieląc się na etap wątrobowy oraz wewnętrzkrwinkowy. Zaatakowanie czerwonych krwinek to efekt interakcji pomiędzy białkami zarodźca malarii,
a erytrocytami krążącymi w układzie krwionośnym człowieka. Do zarażenia dochodzi głównie w wyniku ukąszenia przez samicę komara, która wraz ze śliną wprowadza do krwioobiegu sporozoity zarodźca malarii, ale również z wyniku transfuzji krwi przez zakażony sprzęt. Następnie z krwi przemieszczają się do komórek wątroby – hepatocytów
i zaczynają etap rozmnażania poza erytrocytami. Jego długość wynosi około tygodnia.
W tym czasie zmieniają swój kształt i przyjmują formę merozoitów zarażających erytrocyty, ulegające rozpadowi. Jest to przyczyna wywołania typowych objawów malarii. Dochodzi wówczas m.in. do niedokrwistości oraz żółtaczki.

Najwięcej przypadków malarii notuje się na Czarnym Lądzie

Przypadki zachorowań występują w ponad stu krajach strefy tropikalnej
i subtropikalnej. Szacuje się, że 90% zakażeń dotyczy ludności afrykańskiej, a głównie dzieci do piątego roku życia oraz kobiet w ciąży. Malaria diagnozowana jest również u osób powracających z tych terenów – u turystów, imigrantów oraz żołnierzy. Pierwsze objawy malarii nie są charakterystyczne. Pojawia się bardzo wysoka gorączka, dreszcze, bóle głowy, nudności i wymioty, pod koniec napadu temperatura ciała ulega gwałtownemu obniżeniu. Objawy te występują w wyniku destrukcji przez zarodźca malarii czerwonych krwinek i hepatocytów.

Diagnoza malarii w laboratorium

Laboratoryjne rozpoznanie malarii polega na analizie rozmazów krwi obwodowej, która barwiona jest metodą Giemsy. Pozwala ona na stwierdzenie obecności pierwotniaków wewnątrz erytrocytów. Stosowane są także testy bibułowe na obecność antygenów.
W niektórych laboratoriach istnieje możliwość określenie szczepu, do którego należy pasożyt
i jego lekoodporności z wykorzystaniem metody PCR – Polymerase Chain Reaction.