Światowy Dzień Osób z Chorobą Alzheimera to dobra okazja by uważniej prześledzić pierwsze objawy tego schorzenia. Poszerzenie swojej wiedzy w tym zakresie może bowiem ułatwić nam zauważenie ich u naszych bliskich. Ponadto warto również zwrócić uwagę na najnowsze doniesienia w kwestii czynników predestynujących do zachorowania. Wiedza o tym co może się przyczynić do choroby Alzheimera to przecież klucz do szybszej diagnozy.

Czynniki predestynujące do zachorowania:

Od dawna spekuluje się na temat przyczyn choroby Alzheimera, ciągle pozostają one bowiem nie do końca poznane. Co więcej, co jakiś czas stale pojawiają się nowe odkrycia dotyczące patogenezy procesów związanych z tą chorobą. Szacuje się, że tylko od 1 do 5% przypadków choroby Alzheimera ma w pełni poznane, genetyczne podłoże. Tymczasem naukowcy z University of California, San Francisco w swoich najnowszych badaniach opublikowanych w Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry sformułowali listę dziewięciu czynników najczęściej współwystępujących z chorobą Alzheimera, które podejrzewa się o bycie tymi najważniejszymi i przesądzającymi o dalszym rozwoju choroby.

Należą do nich:

• otyłość
• wątła budowa ciała
• palenie tytoniu
• depresja
• wysokie ciśnienie krwi
• zwężenie tętnic szyjnych
• wysoki poziom jednego z aminokwasów- homocysteiny
• cukrzyca typu 2 (przyczynia się do zwiększenia zapadalności na chorobę Alzheimera wśród populacji azjatyckich)
• mały dostęp do edukacji

Zachowania świadczące o początkach choroby Alzheimera, w których przypadku należy się bezzwłocznie skontaktować z lekarzem:

• Problemy z pamięcią

-Zapominanie informacji przyswojonych niedawno, jak i tych znanych od dawna (np.ważnych dat), znamienne dla chorych jest ciągłe pytanie o to samo.

-To nieprawda, że utrata pamięci to normalny element procesu starzenia się. Faktycznie wtedy częściej obserwuje się problemy ze skupieniem i przyswojeniem pewnych informacji, ale jeśli są one częste i wyraźnie utrudniają normalne funkcjonowanie to z pewnością nie są naturalnym zjawiskiem, tylko patologicznym procesem.

• Utrudnione planowanie i rozwiązywanie problemów

​-Problemy z koncentracją to typowy objaw wczesnych etapów choroby Alzheimera. Najczęściej obserwuje się nieumiejętność dopasowania się do planów i postępowania wedle określonych reguł, czy też zgodnie z czyimiś wskazówkami.

• Problemy z wykonywaniem codziennych czynności

-Utracenie umiejętności wykonywania czynności, które nigdy nie sprawiały im kłopotu, na przykład trafienia w znane miejsce, czy zasad znanej im gry.

-To normalne, że nowe, dopiero poznane czynności mogą sprawiać nam kłopoty, podobnie w przypadku tych bardziej skomplikowanych, wymagających umiejętności technicznych.

• Utrata poczucia czasu i miejsca

-Utrata świadomości tego, że czas się zmienia- zarówno jeśli chodzi o datę, jak i porę roku, czy dnia.

• Problemy ze wzrokiem i orientacją w przestrzeni

-Problemy ze wzrokiem są częstym objawem choroby Alzheimera, podobnie te z oceną dystansu, czy określeniem koloru.

-Jednym z charakterystycznych objawów Alzheimera jest to, że chorzy nie rozpoznają się w lustrze, patrzą na swoje odbicie i myślą, że to inna, obca im osoba.

• Problemy z mówieniem i pisaniem

-Częsty objaw choroby Alzheimera to nieumiejętność dołączenia się do konwersacji, czy też podążania za jej biegiem

-Typową dla chorych sytuacją jest to, że urywają oni rozmowę w połowie i nie wiedzą co dalej powiedzieć, czy też powtarzają już wcześniej wypowiedziane myśli.

-Chorzy bardzo często nie potrafią dobrać odpowiednich słów-przekręcają nazwy lub mylą się w używanych określeniach.

• Przekładanie rzeczy w nietypowe dla nich miejsca

-Chorzy na Alzheimera notorycznie odkładają przedmioty codziennego użytku w nietypowe, często wręcz absurdalne miejsca. Później nie mogą ich odnaleźć i denerwują się z tego powodu.

-Typowe w takiej sytuacji jest to, że oskarżają oni innych o kradzież.

• Problemy z podejmowaniem decyzji i oceną zjawisk otaczających chorego

-Chorzy są nieskupieni, kiedy muszą podjąć jakąś decyzję i dokonać pewnego wyboru to zwykle zupełnie nie wiedzą co robić.

-Typowa dla chorych jest utrata poczucia wartości pieniądza, stąd często stają się oni ofiarami różnych oszustw.

-Kolejnym znamiennym objawem choroby jest przykładanie mniejszej wagi do swojego wyglądu i higieny.

• Wycofanie z życia społecznego i podejmowanych dotąd aktywności

-Chorzy tracą zainteresowanie zarówno swoją pracą, jak i hobby, całkowicie wycofują się z podejmowania czynności, które do tej pory zajmowały sporo miejsca w ich życiu.

-Skłania ich do tego nie tylko marazm i utrata zainteresowania tym, co robili do tej pory, ale także problemy z pamięcią-nie są oni już w stanie wykonywać znanych do tej pory czynności, zapominają także ważnych dla ich hobby faktów.

• Zmiany osobowości, wahania nastrojów

-Chorzy są zagubieni, stają się podejrzliwi. Mają mniej cierpliwości, łatwiej się denerwują i złoszczą. Osoby z chorobą Alzheimera sprawiają wrażenie przytłoczonych i częściej zapadają na depresję.

Alzheimer to jedna z chorób zajmujących niechlubne miejsce wśród dziesięciu głównych przyczyn śmiertelności. Choć wiemy o niej już całkiem dużo i stale podejmowane są nowe badania w tym zakresie, to wciąż nie potrafimy w pełni sprecyzować jej przyczyn. Jako jedynej spośród tych dziesięciu schorzeń nie można jej również zapobiec, nie jesteśmy też w stanie zatrzymać, ani nawet spowolnić jej przebiegu.

Natalia Martuzalska