W cieniu wojny i kryzysów

Od początku wojny sen z powiek spędzają nam zawirowania na rynku energii. Apelujemy do rządu o objęcie naszego sektora zamrożeniem jej cen na 2023 r. oraz ochronę przed przerwami w jej dostawach, ponieważ nawet kilkugodzinny brak prądu unieruchamia produkcję na kilka dni. Poza rekordową inflacją wzrosły ceny i koszty transportu substancji do produkcji leków. Cena wysyłania standardowego kontenera z portu w Szanghaju do UE jest obecnie sześć razy wyższa niż w 2019 r. Energia podrożała o ponad 230% w stosunku do ubiegłego roku, o ¼ ceny opakowań, a o kilkaset procent – koszty utylizacji odpadów. Inne branże zrównoważyły te wzrosty podwyżką cen swoich towarów i usług. Nasze są ustalane z Ministerstwem Zdrowia, więc nie możemy ich automatycznie podnosić, a nie chcemy też przerzucać tych kosztów na pacjentów. Dlatego postulujemy indeksację cen leków i podniesienie dopłat NFZ, aby pacjenci nie płacili więcej w aptekach.

Prace nad ustawą refundacyjną

Braki leków, nękające całą UE, zmuszają również do działań polski rząd. Resort zdrowia usunął z projektu nowelizacji ustawy refundacyjnej „korytarze cenowe”, które eliminowałby z refundacji leki i zwiększałby ryzyko ich braków. Kolejną pożądaną zmianą w projekcie jest podniesienie dopłat NFZ do leków, co zmniejszy partycypację pacjenta w tych kosztach, która – według OECD – jest jedną z najwyższych w UE i ciągle rośnie. W projekcie ustawy brakuje natomiast efektywnego mechanizmu, zwiększającego produkcję leków w Polsce. Zaproponowana przez PZPPF gwarancja stałej ceny leku dla producentów, którzy ¼ swoich produktów refundowanych wytwarzają w naszym kraju, zachęciłaby zagraniczne firmy do inwestowania u nas, a krajowym – zapewniłaby stabilność finansową, potrzebną do zwyżki produkcji.

Innowacyjność i konkurencyjność sektora

Prace z Agencją Badań Medycznych zaowocowały powstaniem Planu Rozwoju Sektora Biomedycznego w Polsce, zakładającego wsparcie projektów krajowych producentów. To gwarancja, że publiczne pieniądze wrócą do polskich pacjentów w postaci konkretnych leków, wprowadzanych na nasz rynek i wytwarzanych przez rodzime firmy. Od lat krajowy przemysł farmaceutyczny jest w pierwszej trójce najbardziej innowacyjnych branż w Polsce, więc nikt nie powinien mieć wątpliwości, że leki generyczne mają olbrzymi potencjał innowacyjności. Wraz z resortem rozwoju pracowaliśmy nad przywróceniem produkcji substancji czynnych w Polsce i Unii Europejskiej. W efekcie naszej petycji Parlament Europejski zobowiązał Komisję Europejską do wprowadzenia mechanizmów, zapewniających konkurencyjność wyprodukowanych w UE substancji wobec tańszych azjatyckich. W 2023 r. chcemy kontynuować działania, zwiększające dostęp do terapii biologicznych w Polsce, bo – choć wygasanie patentów leków biologicznych i konkurencja na tym rynku obniżają ceny – odsetek leczonych tak polskich chorych wciąż odbiega od dostępności w innych krajach UE.

Autor: Krzysztof Kopeć, prezes Krajowych Producentów Leków