Trudno wyobrazić sobie dzisiejszy świat oraz media bez reklam wszelkiego rodzaju produktów i usług. Konkurencyjność rynku wymusiła na producentach konieczność zachęcenia potencjalnych klientów do swojego produktu. Reklamy dotyczą również rynku farmaceutycznego. Leki jako substancje bezpośrednio oddziałujące na ludzki organizm muszą być w pełen sposób kontrolowane, by nie doprowadzić do ich niekorzystnego wpływu na życie i zdrowie ludzkie przy niekontrolowanym przyjmowaniu. Takiej kontroli poddawane są również reklamy produktów leczniczych. Muszą one zawierać konkretne oraz niewprowadzające konsumentów w błąd informacje.

Regulacje prawne

Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie rynku farmaceutycznego jest ustawa z 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne. W jej zapisach znajduje się również wzmianka odnośnie reklamy produktów leczniczych. Kolejnym aktem umożliwiającym dalszą regulację tej kwestii jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 21 listopada 2008 r. w sprawie reklamy produktów leczniczych.

Zagadnienie reklamy takich produktów poruszane jest również w prawie Unii Europejskiej, które po wstąpieniu Polski do Wspólnoty obowiązuje również w naszym kraju. Takie regulacje są umieszczone przede wszystkim w Dyrektywie 2001/83/WE z 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Kolejnymi aktami prawnymi dotyczącymi reklam są m.in. dokumenty wprowadzone w celu zastąpienia Dyrektywy 84/450/EWG z 18 września 1984 r. o zbliżeniu przepisów ustawowych,  wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących reklamy wprowadzającej w błąd:

- Dyrektywa 2005/29/WE z  11 maja 2005 r. dotyczącą nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym

- Dyrektywa 2006/114/WE z 12 grudnia 2006 r. dotyczącą reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej.

Co stanowi reklamę produktu leczniczego?

Definicja reklamy produktu leczniczego pojawia się m.in. w ustawie Prawo farmaceutyczne. Według jej zapisu, jest to działalność polegająca na informowaniu lub zachęcaniu do stosowania danego produktu leczniczego, mająca na celu zwiększenie: liczby przypisywanych recept, dostarczania, sprzedaży lub konsumpcji. Takie reklamy możemy podzielić ze względu na odbiorcę na te adresowane do konsumentów (skierowaną do publicznej wiadomości) bądź do osób bezpośrednio przepisujących konkretne produkty lecznicze lub je dystrybuujące. Każda reklama może zostać przedstawiona w różnej formie: audiowizualnej, dźwiękowej czy wizualnej. Reklama produktów leczniczych może być prowadzona bezpośrednio przez producenta bądź podmiot odpowiedzialny działający na jego zlecenie. Może ona polegać na działaniu przedstawicieli medycznych, a także dostarczaniu próbek leków oraz sponsorowaniu spotkań promocyjnych, konferencji, zjazdów naukowych dla osób uprawnionych do wypisywania recept czy obrotu produktami leczniczymi.

Zasady reklamy produktu leczniczego

Wytyczne odnośnie reklam produktów leczniczych znajdują się przede wszystkim w dwóch podstawowych aktach prawnych regulujących rynek farmaceutyczny w Polsce. Są to: Prawo Farmaceutyczne oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie reklamy produktów leczniczych. Przepisy te określają zasady tworzenia reklam produktów leczniczych. Podstawową kwestią jest zakaz wprowadzania konsumentów w błąd. Reklama nie może zawierać mylących oraz niewłaściwych określeń. Produkt leczniczy powinien być przedstawiany w sposób racjonalny, bez sugerowania możliwości poprawienia stanu zdrowia nawet u osoby zdrowej czy uniknięcia wizyt u lekarza. Ponadto, niedozwolone jest oferowanie jakichkolwiek korzyści w zamian za zakup towaru czy kierowanie treści reklam bezpośrednio do dzieci i osób niepełnoletnich. Zabrania się również prezentacji danych produktów leczniczych, a także odwoływania się do zaleceń osób znanych publicznie, naukowców, osób mających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerujące posiadanie takiego wykształcenia. Poza tym, reklama nie może zapewniać, że przyjmowanie leku gwarantuje oczekiwany skutek i nie towarzyszą mu działania niepożądane. Reklama produktu leczniczego powinna przedstawiać informacje zgodne z Kartą Charakterystyki  Produktu Leczniczego. Ponadto, kierowana do publicznej wiadomości w treści powinna zawierać zapis: Przed użyciem zapoznaj się z treścią ulotki dołączonej do opakowania bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.