W Polsce co godzinę, a na świecie co 35 sekund, ktoś dowiaduje się, że cierpi na białaczkę lub inny nowotwór krwi. Dla wielu chorych jedyną szansą na życie jest przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych. Nasz genotyp jest niezwykle różnorodny, więc szanse na znalezienie „bliźniaka genetycznego” są bardzo niskie. Prawdopodobieństwo wynosi 1:20 000, a w przypadku rzadkiego genotypu – aż 1 do kilku milionów. Pomimo ponad 1,4 mln osób zarejestrowanych w bazie Fundacji DKMS nadal co 5. pacjent nie znajduje swojego bliźniaka genetycznego. Aby dokonać przeszczepienia i dać szansę na wyzdrowienie tysiącom osób, niezbędne jest znalezienie zgodnego Dawcy.

Czym jest przeszczepienie?

Przeszczepienia dokonuje się głównie u Pacjentów, cierpiących na choroby układu krwiotwórczego, takie jak: białaczki, chłoniaki, zespoły mieloproliferacyjne, a także choroby nienowotworowe takie jak: ciężka niedokrwistość aplastyczna, inne ciężkie zaburzenia krwinek czerwonych i granulocytów, ciężkie, wrodzone niedobory odporności u dzieci, choroby metaboliczne. Od Dawcy spokrewnionego – lub niespokrewnionego – z talerza kości biodrowej lub krwi obwodowej pobierane są krwiotwórcze komórki, które przeszczepiane są do organizmu Pacjenta.

Lek, który nosisz w sobie

Nie ma innych źródeł krwi i szpiku kostnego niż ludzki organizm. Ani jednego, ani drugiego nie da się wyprodukować w warunkach laboratoryjnych, a jedynym ich źródłem jest człowiek, dlatego tak ważne jest to, żeby idea dawstwa szerzyła się w społeczeństwie, ponieważ nie można przewidzieć – kogo i kiedy może spotkać choroba. Procedura zostania potencjalnym Dawcą szpiku jest prosta i wymaga od nas jedynie zamówienia pakietu, dostępnego na stronie, pobrania wymazu z wewnętrznej strony policzka a następnie odesłania pakietu na wskazany adres. Z przesłanej próbki wykonywana jest typizacja antygenów zgodności tkankowej, a wyniki badania, wraz z danymi z formularza, załączonego do pakietu, wprowadzone są do bazy Dawców komórek macierzystych. Jeśli telefon któregoś dnia zadzwoni, to znaczy, że nasz bliźniak genetyczny potrzebuje właśnie naszej pomocy.

2019 rok vs 1984

Obecnie, w bazie Fundacji DKMS, zarejestrowanych jest ponad 1,4 mln potencjalnych Dawców, a w przeciągu 10 lat działalności fundacji Dawcą faktycznym zostało 6205 osób, które podarowały potrzebującym Pacjentom szansę na życie. W samym 2018 roku do bazy Fundacji DKMS zarejestrowało się 210 000 nowych, potencjalnych Dawców, a 1334 osoby zostały faktycznym Dawcą szpiku lub krwiotwórczych komórek macierzystych. Jak wyglądały początki dawstwa w Polsce? Pierwsze – i pierwsze udane – przeszczepienie szpiku allogenicznego (materiał komórkowy pochodzi od Dawcy spokrewnionego lub niespokrewnionego) w Polsce przeprowadził w 1984 roku prof. Wiesław Jędrzejczak (tutaj możecie przeczytać wywiad z Profesorem). Sześcioletnia pacjentka otrzymała wówczas szpik od swojej siostry. Już rok później prof. Jędrzejczak wraz z zespołem ponownie dokonał pierwszego – i równie udanego – przeszczepienia autologicznego (autoprzeszczep – materiał komórkowy pobiera się od samego biorcy – Dawca i Biorca to ta sama osoba) szpiku. Lata 80. zapoczątkowały dynamiczny rozwój polskiej transplantologii i już w 1989 roku prof. Kazimierz Sułek dokonał pierwszego przeszczepienia komórek krwiotwórczych z krwi obwodowej. W 1996 roku prof. Jerzy Hołowiecki wraz z zespołem dokonał pierwszego – i udanego – przeszczepienia szpiku od Dawcy niespokrewnionego. To tylko część z długiej listy sukcesów polskich transplantologów.

Polacy Naszpikowani Wiedzą!

Wiedza na temat dawstwa i transplantologii jest w Polsce coraz powszechniejsza, między innymi dzięki projektom Fundacji DKMS, takim jak Naszpikuj się wiedzą, które dostarczają Polakom rzetelną wiedzę i odpowiedzi na wiele pytań. O zainteresowaniu społeczeństwa tematem dawstwa świadczą liczne akcje, jak na przykład Dni Dawców Szpiku, których uczestnicy mogą zarejestrować się do bazy Fundacji DKMS, aby zwiększyć szansę na znalezienie bliźniaka genetycznego dla chorych, potrzebujących przeszczepienia szpiku lub komórek macierzystych. Coraz więcej młodych ludzi organizuje akcje w swoich lokalnych społecznościach, miejscach pracy czy nauki, a najlepszym tego przykładem jest studencka akcja HELPERS’ GENERATION, mobilizującą społeczność akademicką – i nie tylko – do rejestracji w bazie. Do zostania potencjalnym Dawcą szpiku zachęcają też osoby publiczne, które pokazują,  jak prostą – i szybką – procedurą, jest zostanie potencjalnym Dawcą Szpiku. Jedną z takich osób jest aktor bijącego rekordy oglądalności serialu „Ślepnąc od świateł” – Kamil Nożyński, który zarejestrował się podczas akcji „VS Życie”, powstałej przy kooperacji Fundacji DKMS oraz Noizz.pl. Swoim doświadczeniem podzieliła się również Karolina Czarnecka – aktorka i wokalistka – która w 2018 roku oddała szpik kostny za pośrednictwem Fundacji DKMS, dołączając do grona Dawców Faktycznych.

Kamil Nożyński – aktor serialu "Ślepnąc od świateł" podczas rejestracji do Bazy Dawców Fundacji DKMS w ramach akcji "VS ŻYCIE"