Badania poszukujące nowych zastosowań dla starych  leków pokazały, że perfenazyna – znany od 50 lat antypsychotyczny lek może zwalczać komórki nowotworowe w białaczce limfoblastycznej (ALL). Lek działa poprzez włączenie enzymu zwanego PP2A (enzym powodujący supresję komórek nowotworowych) doprowadzając do samodestrukcji  złośliwych komórek nowotworowych. Badania zostały przeprowadzone na gatunku Danio rerio. Wyniki zostały opublikowane 9 stycznia 2014 roku Journal of Clinical Investigation.

Badacze sugerują, że odkrycie innych leków aktywujących PP2A mogłoby pomóc w leczeniu ostrej białaczki limfoblastycznej T-komórkowej i innych nowotworów. Działania niepożądane wynikające z potencjalnego nowego zastosowania perfenazyny w jej niezmienionej formie są oczywiste - jej działanie przeciwpsychotyczne oddziaływałoby niekorzystnie na pacjentów.

Ostra białaczka limfoblastyczna T-komórkowa występuje rzadziej, ale jest bardziej dramatyczna w przebiegu niż ostra białaczka B- komórkowa. Rokowania w jej przebiegu są w większości przypadków złe. Pomimo poprawy w leczeniu około 20 % dzieci i więcej niż 50 % dorosłych umiera. Badacze dowiedli w badaniach in vitro na komórkach T pochodzących od myszy a także ludzkich, że fenotiazyna niezależnie od swojej aktywności antypsychotycznej atakuje te komórki poprzez aktywację enzymu PP2A. To, że perfenazyna działa przez aktywację białka niszczącego komórki rakowe jest niesamowitym postępem w dziedzinie odkrywania nowych leków.

“Bardzo rzadko znane są leki, które aktywują enzymy”- wyjaśnia Gutierrez. „Większość nowych leków powoduje dezaktywację pewnych białek lub sygnałów, których nowotwór wymaga by przeżyć. Tutaj mamy do czynienia z sytuacją, że perfenazyna przywraca aktywność PP2A we wszystkich komórkach T”.

Gutierrez i Look wraz ze współpracownikami pracują właśnie nad lepszym zrozumieniem interakcji między PP2A i perfenazyną. Chcą również znaleźć inny lek, który aktywuje enzym bardziej specyficznie, aby uniknąć działań ubocznych perfenazyny.

“Pacjenci chorzy na ostrą białaczkę limfoblastyczną typu T są zawsze na pograniczu remisji I wyleczenia”- mówi Look. „Może się zdarzyć, że korzyści wynikające z leków aktywujących PP2A mogą wykraczać poza leczenie ostrej białaczki limfoblastycznej typu T.  PP2A powodują supresję białek takich jak Myc czy Akt, które są związane z innymi nowotworami” - dodaje Look. „Jesteśmy nastawieni pozytywnie co do tego, że aktywatory PP2A będą miały wysoką aktywność w stosunku do wielu rodzajów nowotworów”.

Red. Katarzyna Pawłowska