Kontakt leków z wodą powodziową, pełną zanieczyszczeń biologicznych i chemicznych, może skutkować utratą ich właściwości leczniczych, co czyni je nie tylko nieskutecznymi, ale potencjalnie niebezpiecznymi. Nawet preparaty w szczelnych opakowaniach, jak tabletki w blistrach, nie są w pełni chronione przed wilgocią. – Wilgoć może przenikać przez opakowania, wpływając na skład chemiczny leków, co może prowadzić do ich degradacji lub toksyczności. Ponadto leki, które przebywały w wodzie, są narażone na ekstremalne skoki temperatur. Pacjenci nie mogą ich przyjmować. Skuteczność leków, takich jak przeciwgorączkowe czy przeciwbólowe, może spadać, a ich skład chemiczny zmieniać się, co zwiększa ryzyko dla zdrowia użytkownika. W przypadku specjalistycznych leków, jak cytostatyki, zmiany w składzie chemicznym mogą być wyjątkowo groźne dla zdrowia – tłumaczy mgr farm. Paulina Milcz, z-ca kierownika Hurtowni Farmaceutycznej Pharmalink.

Co zrobić z lekami zalanymi przez wodę powodziową?

Istnieje kilka bezpiecznych i legalnych sposobów na pozbycie się przeterminowanych lub niepotrzebnych leków. Najprostszą i najczęściej dostępną opcją jest oddanie ich do aptek uczestniczących w programach zbiórki. Należy jednak pamiętać, że nie każda apteka dysponuje odpowiednimi pojemnikami do utylizacji i posiada umowy na odbiór odpadów medycznych, dlatego przed wizytą warto sprawdzić, czy apteka w naszej okolicy przyjmuje uszkodzone leki. Apteki współpracują z wyspecjalizowanymi firmami zajmującymi się utylizacją odpadów medycznych, co gwarantuje, że leki są zabezpieczane zgodnie z przepisami. Alternatywnie, wiele gmin oferuje punkty zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK), gdzie można oddać leki oraz inne niebezpieczne odpady. Warto również śledzić lokalne kampanie dotyczące zbiórki odpadów, które czasami oferują dodatkowe możliwości utylizacji farmaceutyków. Wyrzucanie leków do zwykłych śmieci jest nieodpowiedzialne i niesie za sobą szereg zagrożeń zarówno dla środowiska, jak i zdrowia publicznego, mogą stanowić realne ryzyko dla dzieci i zwierząt. Działanie takie jest również niezgodne z przepisami prawa.

Jeśli na skutek powodzi leki w aptece zostały zalane, uszkodzone lub warunki ich przechowywania były nieprawidłowe względem wymagań dla poszczególnych produktów leczniczych, są one traktowane jako niepełnowartościowe i muszą zostać odpowiednio zabezpieczone, aby uniemożliwić ich dalszą sprzedaż lub użycie. Zabezpieczenie polega na umieszczeniu ich w zamkniętym opakowaniu z oznaczeniem braku spełnienia wymagań jakościowych. Następnie zabezpieczone leki należy przekazać do specjalistycznej firmy zajmującej się utylizacją takich produktów. Niewłaściwe postępowanie z lekami niepełnowartościowymi, jak również ich nielegalny obrót, mogą skutkować poważnymi sankcjami dla apteki, w tym grzywną lub odebraniem koncesji na prowadzenie działalności. Te rygorystyczne środki mają na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa pacjentów oraz ochronę interesu publicznego.

Wyzwania dla firm logistycznych podczas sytuacji kryzysowych

Po powodzi dostęp do leków staje się niezwykle pilną kwestią, szczególnie dla pacjentów przewlekle chorych, którzy regularnie muszą je przyjmować. Wiele aptek i szpitali znajdujących się w zalanych regionach zmaga się z ograniczonym dostępem do nowych dostaw farmaceutyków, co dodatkowo pogarsza sytuację. Farmaceutyczne firmy logistyczne stają przed ogromnym wyzwaniem – muszą zapewnić ciągłość dostaw, nawet w warunkach kryzysowych, kiedy drogi są zniszczone, a dostęp do placówek medycznych jest utrudniony. Mimo tych trudności priorytetem jest szybkie dostarczenie leków do najbardziej potrzebujących. Pacjenci, którzy stracili dostęp do swoich leków z powodu powodzi, są szczególnie narażeni na pogorszenie stanu zdrowia. Leki na cukrzycę, choroby serca czy nowotwory są niezbędne, aby zapewnić pacjentom ciągłość leczenia. Dlatego w sytuacjach kryzysowych operatorzy logistyczni muszą działać szybko i elastycznie. Każdy etap łańcucha dostaw farmaceutycznych wymaga spełnienia określonych norm i procedur, które mają na celu zapobieganie uszkodzeniu, zanieczyszczeniu, fałszowaniu i kradzieży leków. – W tym procesie kluczową rolę odgrywają firmy logistyczne, które specjalizują się w dostarczaniu produktów leczniczych. Muszą zadbać o to, aby transport leków z magazynów producentów do hurtowni i aptek przebiegał szybko i sprawnie. Dzięki opracowaniu planów działania na wypadek niepożądanych sytuacji i przeszkoleniu z nich pracowników, firmy logistyczne doskonale radzą sobie w kryzysowych warunkach i pracują w zupełnie innym trybie tak, by zapewnić jak najszybsze dostawy do zalanych regionów – mówi Daniel Charucki, kierownik transportu w firmie logistycznej Pharmalink.

Katastrofy, takie jak powódź, mogą skutecznie odciąć dostęp do niezbędnych leków, co stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia pacjentów, zwłaszcza tych przewlekle chorych. Apteki i szpitale, które pilnie potrzebują dostaw farmaceutyków, powinny zwrócić się do wyspecjalizowanych firm logistycznych, które mają możliwość realizacji dostaw w trybie CITO, nawet w najbardziej wymagających warunkach. W tego typu sytuacjach kluczowe jest szybkie reagowanie, ale równie ważne są odpowiednie warunki transportu, takie jak kontrola temperatury i ochrona przed zanieczyszczeniami. Logistyczne firmy farmaceutyczne dysponują nowoczesną flotą oraz wykwalifikowanym personelem, co pozwala na dostarczenie leków w sposób bezpieczny, niezależnie od utrudnień infrastrukturalnych. Dzięki temu, nawet w obliczu poważnych kryzysów, farmalogistyka zapewnia, że pacjenci otrzymują niezbędne leki na czas, co minimalizuje ryzyko przerwania leczenia. Współpraca z operatorami logistycznymi o tak wysokiej specjalizacji jest kluczowa dla ochrony zdrowia publicznego w ekstremalnych sytuacjach.