Rola detergentów w naszym życiu

Detergenty, z łacińskiego „detergentis” – czyszczący, to substancje lub preparaty zawierające mydło i/lub inne środki powierzchniowo czynne przeznaczone do prania ubrań, mycia i czyszczenia różnego typu powierzchni. Czyszczona powierzchnia ma zostać lśniąca i pachnąca a ubrania czyste i o przyjemnym zapachu. Ze względu na różnorodność wyposażenia mieszkań, domów, biur na rynku dostępna jest szeroka gama produktów pielęgnacyjnych i czyszczących. Środki te mogą mieć postać płynów, proszków, past, kostek, wypraski, kształtek itd. Wprowadzenie ich do obrotu, aby mogły być używane w gospodarstwie domowym i obiektach użyteczności publicznej czy też do celów przemysłowych reguluje Rozporządzenie (WE) Nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r., które zostało wcielone w życie od dnia 8 października 2005 r.

Rodzaje środków czyszczących i ich skład

Środki czyszczące można podzielić na:

• myjąco-czyszczące np. płyny, żele, proszki do mycia naczyń, podłóg,
• piorące np. płyny, proszki, kapsułki do prania ubrań, dywanów czy wykładzin,
• odkażająco-dezynfekujące np. spraye, proszki, pasty, żele przeznaczone szczególnie do mycia urządzeń sanitarnych.

Skład detergentów zależy od ich przeznaczenia. Do głównych składników, jakie można znaleźć w środkach czystości należą: związki powierzchniowo czynne (średnio 5-15%), woda, tlenki aminokwasów, środki enzymatyczne, wybielacze, regulatory twardości wody (krzemiany, fosforany, cytryniany), modyfikatory właściwości reologicznych, etanol, chlorek sodu, kwas cytrynowy, a także niewielkie ilości substancji konserwujących. Dość często dodaje się także glicerynę lub lanolinę dla ochrony dłoni oraz substancje barwiące i zapachowe dla przyjemności konsumentów. W przypadku związków powierzchniowo czynnych producent zobowiązany jest wyłącznie podać ich rodzaj tj. anionowe, kationowe, amfoteryczne bądź niejonowe oraz stężenie (najczęściej wyrażone w procentach wagowych np. mniej niż 5%).

Wpływ detergentów na zdrowie człowieka

Niewątpliwie pośród niebezpiecznych składników środków czystości znajdują się: triklosan, fosforany, związki chemiczne chloru, niektóre substancje zapachowe. Niebezpieczeństwo wystąpienia negatywnych skutków zdrowotnych po stosowaniu detergentów wynika w dużej mierze z ich nieodpowiedniego użycia, ale także długiej ekspozycji w przypadku osób narażonych zawodowo np. personelu sprzątającego.

Preparaty do czyszczenia urządzeń sanitarnych zawierają bardzo często silne substancje żrące, które podrażniają oczy, układ oddechowy i skórę. Płyny do mycia naczyń zawierają substancje rozpuszczające tłuszcz i rud, amoniak i środki bakteriobójcze, co może źle wpłynąć na naszą skórę, ale także w przypadku niedokładnego wypłukania – przedostać się do naszego organizmu wraz z jedzeniem. Do produkcji detergentów stosuje się alkohol skażony – wdychanie go wpływa niekorzystanie na nasz układ oddechowy.

Odświeżacze powietrza sprzyjają rozwojowi astmy, podrażniają nos, oczy, gardło oraz drogi oddechowe, powodują bóle głowy. Zawarte w nich substancje mogą reagować z ozonem wytwarzanym przez niektóre urządzenia biurowe. Szczególną ostrożność należy zachować gdy w domu są dzieci, dla których kolorowe pachnące płyny stanowią poważne niebezpieczeństwo począwszy od ataków alergii, na zatruciu czy też poparzeniu skończywszy.

Jak zapewnić sobie bezpieczeństwo?

Przede wszystkim powinno się unikać bezpośredniego kontaktu skóry rąk z substancjami agresywnymi. Stosować w tym celu należy kremy ochronne i rękawice ochronne. Każde czyszczone powietrze powinno być dobrze wentylowane. Detergentów używać należy wyłącznie gdy jest to konieczne. Zaleca się wyeliminować zbędne substancje czyszczące i zamienić je na ekologiczne i bezpieczne odpowiedniki.