Z czasem lepiej poznano schorzenie i zaczęto wykorzystywać w kuracji leki pochodzenia naturalnego. Jednak ilość ziół uznanych w leczeniu nadciśnienia jest stosunkowo niewielka, w porównaniu z innymi, znanymi od wieków dolegliwościami. Brak znajomości prawdziwych przyczyn nadciśnienia oraz intensywny rozwój terapii opartej na lekach syntetycznych dodatkowo pogarszają tę sytuację.

Włączenie leków pochodzenia roślinnego do farmakoterapii wymaga konsultacji z lekarzem, gdyż w przeciwnym wypadku może dojść do niekorzystnych interakcji z innymi środkami leczniczymi. Niemniej jednak ich wykorzystanie może okazać się bardzo skuteczne, a wręcz nieocenione w ciężkich przypadkach nadciśnienia.

Istnieją trzy grupy leków pochodzenia naturalnego wykorzystywane w leczeniu nadciśnienia tętniczego - o działaniu ośrodkowym, moczopędnym oraz leki pomocnicze wspomagające terapię.

Przykładem leków o działaniu ośrodkowym jest rezerpina oraz dihydroergotamina. Rezerpina stanowi główny alkaloid rośliny Rauvolfia serpentina - Rauwolfi żmijastej i jest sympatykolitykiem wykazującym właściwości psychotropowe (neuroleptyczne).  Hamuje pobudzenie układu współczulnego, zwalnia czynność serca, a poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych wywołuje spadek ciśnienia krwi. Dihydroergotamina jest alkaloidem występującym w Sporyszu - Secale cornutum. Wykazuje działanie sypatykolityczne - blokuje receptory alfa-adrenergiczne. Obecnie ze względu na liczne i dosyć niebezpieczne działania niepożądane takie jak senność, wpływ depresyjny, znużenie, obniżenie szybkości reakcji, nasilenie choroby wrzodowej, wymioty czy  biegunki obydwa związki utraciły większe znaczenie na rzecz leków syntetycznych, które jak się uważa są bezpieczniejsze w stosowaniu.

Zioła oraz mieszanki ziołowe o działaniu moczopędnym mają spore znaczenie w terapii. W  większości mechanizm ich działania wiąże się z nasileniem wydalania sodu z organizmu. Diuretyki roślinne zmniejszają objętość płynów w organizmie, a w konsekwencji ilości krwi krążącej w naczyniach krwionośnych, co ostatecznie prowadzi do obniżenia ciśnienia krwi.

Wśród ziół i mieszanek o działaniu moczopędnym znaleźć można takie surowce jak liście brzozy brodawkowatej, chaber bławatek, jałowiec pospolity, lubczyk ogrodowy, mniszek lekarski, nawłoć pospolita, perz właściwy, pokrzywa zwyczajna, pietruszka zwyczajna, rdest ptasi, róża dzika, skrzyp polny oraz kwiat śliwy tarniny.

Nadużywanie tych leków prowadzi do odwodnienia i zaburzeń w gospodarce wodno- elektrolitowej, dlatego przy stosowaniu diuretyków konieczna jest kontrola lekarska.

Wśród grupy leków pomocniczych na największą uwagę zasługuje kwiatostan głogu (Crataegi folium cum flore), gdyż zawarte w tym surowcu flawonoidy wykazują łagodne i długotrwałe działanie hipotensyjne. Dodatkową zaletą stosowania wyciągów z tej rośliny jest ich tonizujące działanie na mięsień sercowy. Preparaty z kwiatów głogu są dobrą propozycją dla osób mających równoczesne problemy z sercem i nadciśnieniem tętniczym.          

Trochę mniej znanym surowcem jest ziele serdecznika pospolitego (Leonuri cardiacea herba). Zwiera flawonoidy oraz alkaloidy, które rozkurczając naczynia krwionośne powodują zauważalny spadek ciśnienia krwi. Zawarte w tej roślinie substancje mają również działanie uspokajające, porównywalne z działaniem kozłka lekarskiego. Sprawia to, że owy surowiec zaleca się pacjentom z nadciśnieniem tętniczym ale wymagających wspomagania lekami o działaniu uspokajającym.

Jedno nie pozostawia wątpliwości - nie leczone nadciśnienie tętnicze może prowadzić do udaru mózgu i zawału serca. Również niewydolność mięśnia sercowego i inne choroby układu krążenia oraz niewydolność nerek występują znacznie częściej niż u ludzi z prawidłowym ciśnieniem tętniczym. Oprócz stosowania wspomnianych metod farmakologicznychnależy ponadto pamiętać o ograniczeniu  ilości soli w diecie, zwiększeniu aktywności fizycznej oraz zrzuceniu nadwagi. 

Mateusz Kula

Źródła:

www.nadcisnienie.mp.pl

www.farmakognozja.farmacja.pl

www.pl.wikipedia.org

www.zdrowie.med.pl