Cytostatyki

Jako leki, mogące prowadzić do rozwoju nowotworów w pierwszej kolejności należy wymienić leki przeciwnowotworowe, szczególnie z grupy cytostatyków. Charakteryzują się one brakiem swoistości działania, są więc również toksyczne dla zdrowych, prawidłowych komórek organizmu. Działają głównie na komórki, które szybko się dzielą, dlatego wykazują szczególną toksyczność na komórki macierzyste szpiku, tkanki nabłonkowej, układu chłonnego i komórki rozrodcze. Szczególnie niebezpieczne pod tym względem wydają się być pochodne iperytu azotowego, które są również teratogenne (działanie toksyczne substancji na zarodek lub płód) i embriotoksyczne (powstanie ciężkich uszkodzeń lub obumarcie zarodka). Leki cytostatyczne, takie jak melfalan, ifosfamid oraz chlorambucil, najczęściej prowadzą do rozwoju białaczki. Ryzyko rozwoju wtórnych nowotworów zwiększają również nieorganiczne kompleksy platyny, takie jak oksaliplatyna, cisplatyna i karboplatyna, a także antybiotyki przeciwnowotworowe, takie jak aklarubicyna, epirubicyna, idarubicyna, mitoksantron, lignany i wiele innych.

Tabletki antykoncepcyjne

Stosowanie dwuskładnikowych środków antykoncepcyjnych (estrogenowo-gestagenowych) nieznacznie zwiększa ryzyko rozwoju raka piersi i raka szyjki macicy. Co ciekawe, jednocześnie chroni przed rozwojem raka jajnika oraz raka trzonu macicy. Mimo że dziś hormonalna antykoncepcja jest bezpieczniejsza niż kiedykolwiek wcześniej warto pamiętać, że nadal jej stosowanie to ingerencja w naturalną gospodarkę hormonalną, co wiązać się może z licznymi skutkami ubocznymi. Warto również wiedzieć, że hormony płciowe są  stosowane w terapii wielu nowotworów hormonozależnych, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, a także w hormonalnej terapii zastępczej u kobiet w okresie menopauzy.

Wiele innych

Do potencjalnych leków, mogących wpływać na rozwój nowotworów należy także większość leków immunosupresyjnych, niektóre antybiotyki, a nawet leki stosowane w alergii. Także niektóre leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, takie jak fenacetyna, powiązane są ze zwiększonym ryzykiem rozwoju nowotworów, szczególnie tych w obrębie układu moczowego. W przypadku fenacetyny to działanie może wiązać się z dużym ryzykiem ostrych lub przewlekłych zatruć, dlatego w wielu krajach została wycofana z użycia.

Patogeneza chorób nowotworowych nie jest jeszcze dokładnie poznana, jednak już dziś do czynników ryzyka zaliczyć można stosowanie niektórych leków. Jedna z hipotez mówi, że ponad 40% wszystkich preparatów farmaceutycznych może być potencjalnie rakotwórczych. Z tego i wielu innych powodów warto więc ograniczyć przyjmowanie leków jedynie do sytuacji, kiedy jest to konieczne.