Suplementy – czy każdy może je stosować? 

Według raportu „Polacy a suplementy diety” [1] 72% Polaków deklaruje, że sięga po suplementy diety, z czego 48% przyznaje, że przyjmuje je regularnie. Z kolei tylko 17% osób (z grupy przyjmującej takie preparaty) konsultuje się z lekarzem lub farmaceutą przed rozpoczęciem suplementacji. Z powyższych danych wynika, że zdecydowana większość osób stosujących takie preparaty popełnia jeden z największych błędów – dokonuje ich wyboru bez rozeznania potrzeb własnego organizmu. Suplementy pozwalają nam uzupełniać niedobory określonych mikroelementów (np. witamin, żelaza, cynku czy potasu) i powinniśmy korzystać z nich wówczas, gdy nasz organizm rzeczywiście „wymaga” dodatkowego wsparcia (np. osoby regularnie uprawiające sport zazwyczaj powinny przyjmować zwiększone ilości magnezu czy kolagenu – głównego budulca stawów). W tym celu warto przeprowadzić proste badania laboratoryjne krwi, które określą rzeczywiste wartości poszczególnych składników mineralnych oraz witamin w naszym organizmie i wskażą obszary, które wymagają suplementacji (jeżeli takie istnieją).

Suplementy a leki bez recepty – kiedy z nich korzystać?

Podobnie jak w przypadku suplementów, leki bez recepty (OTC) przede wszystkim powinniśmy przyjmować wówczas, gdy naprawdę tego potrzebujemy. Musimy ponadto zrozumieć najważniejszą różnicę, która dotyczy suplementów i leków OTC – obie kategorie spełniają zupełnie inne funkcje i powinny być stosowane w innych sytuacjach. Suplementy uzupełniają niedobory składników mineralnych i wspierają prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu, natomiast leki, w tym te dostępne bez recepty (jak sama nazwa wskazuje) mają działanie lecznicze i odpowiadają za zwalczanie objawów lub źródła choroby oraz innych dolegliwości (np. bólu i obrzęków nóg) i zawierają odpowiednio wysoką, skuteczną terapeutycznie dawkę substancji czynnej.

Jak wybrać lek bez recepty?

Większość decyzji związanych z wyborem leków OTC podejmujemy spontanicznie lub pod wpływem sugestii, polecenia czy podpowiedzi innych osób – nasze zdrowie stanowi jednak zbyt dużą wartość, dlatego nie powinniśmy na nim eksperymentować. W sytuacji, gdy wybór dotyczy np. leku na ból głowy, wówczas wydaje się on prosty. Jednak, w jaki sposób wybrać lek bez recepty w przypadku bardziej skomplikowanych dolegliwości? Jako przykład warto przytoczyć przewlekłą niewydolność żylną (PNŻ), której objawy dają się we znaki (zwłaszcza w letnich miesiącach) nawet 50% Polek po 40. roku życia [2]. U podstaw tej choroby znajduje się utrudniony odpływ i zastój krwi żylnej w kończynach dolnych, które objawiają się przede wszystkim uczuciem ciężkich nóg (nasilającym się zwłaszcza z upływem dnia), obrzękami, opuchlizną, mrowieniem i pieczeniem oraz bólem nóg. Nieleczona może doprowadzić do rozwoju żylaków. Dlatego nasz organizm potrzebuje wsparcia, które pozwoli m.in. przyśpieszyć odpływ krwi żylnej, zmniejszyć jej zastój w żyłach, poprawić napięcie ścian żylnych oraz zmniejszyć obrzęki. Na rynku możemy znaleźć wiele preparatów, które zawierają substancje czynne przyczyniające się do leczenia objawów PNŻ – diosminę, dobesylan wapnia, escynę, hydroksyrutozydy, kumarynę czy tribenozyd. Jak wśród tylu propozycji dokonać właściwego wyboru? Z pomocą przychodzą nam specjalistyczne badania, które ułatwiają podjęcie decyzji i wskazują substancje, które najlepiej wpływają na łagodzenie objawów PNŻ. W przypadku tej choroby udowadniają one, że jest nią zmikronizowana diosmina w dawce 1000 mg/dzień.

Zwrócenie uwagi na właściwości i odpowiednią dawkę substancji czynnej zawartą w leku OTC oraz zasięgnięcie porady specjalisty (lekarza pierwszego kontaktu, farmaceuty) to podstawowe elementy prowadzące nas do właściwego wyboru środków leczniczych, niezależnie od chorób, które chcemy zwalczyć.

Podsumowując, jeśli musimy wzbogacić naszą dietę w makro i mikroelementy dobrze jest stosować odpowiednio dobraną suplementację (najlepiej po konsultacji z dietetykiem). Sprawdzi się ona w przypadku osób zdrowych, które muszą uzupełnić niewielkie niedobory pierwiastków. Jeśli jednak zmagamy się z chorobą – należy (po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą) wybrać produkt leczniczy, który realnie może nam pomóc w walce z dolegliwościami.