Lista TOP 10 ONKO zawiera 10 najważniejszych nowych terapii onkologicznych w leczeniu guzów litych. Kapituła składająca się z 9 ekspertów – członków zarządu Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej – wytypowała terapie, które jak najszybciej powinny zostać objęte refundacją. Na liście znalazły się nowe cząsteczki, obecnie nierefundowane, ale również nowe wskazania w dostępnych terapiach. Liczba wskazań konkretnego leku decydowała o jego pozycji na liście. Tegoroczny lider zestawienia – trastuzumab derukstekan stosowany w leczeniu zaawansowanego HER2+ raka piersi – został wskazany aż 8 razy. Jak podkreśla prof. dr hab. n. med. Maciej Krzakowski, konsultant krajowy w dziedzinie onkologii klinicznej: – Trastuzumab derukstekan to hit ostatnich miesięcy – w badaniu rejestrowym redukcja ryzyka progresji sięgała 70%. Korzyść u chorych z zaawansowanym rakiem piersi HER2+ jest niewątpliwa i dotyczy wszystkich podgrup.

Co czyni trastuzumab derukstekan przełomowym leczeniem? – W przypadku terapii trastuzumabem derukstekanem na leczenie odpowiadała prawie każda pacjentka, bez względu na różne czynniki ryzyka, w tym stan receptorów hormonalnych czy wcześniejsze leczenie choroby przerzutowej. Czas wolny od progresji choroby zwiększył się z 7 miesięcy w przypadku standardowej terapii, do ponad 18 miesięcy w przypadku zastosowania nowej. Dane są nadal zbierane i kolejne miesiące pozwolą na określenie mediany czasu bez progresji u chorych leczonych tym nowym koniugatem, bo jeszcze jej nie osiągnięto. To ogromny przełom w leczeniu raka piersi, a wyniki badania klinicznego stanowią rewolucję w świecie onkologii – dodaje dr n. med. Katarzyna Pogoda z Kliniki Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej NIO-PIB.

Zestawienie TOP 10 ONKO jest znamiennym komunikatem środowiska medycznego – wybrane terapie zaspokajają potrzeby pacjentów chorych onkologicznie, którzy w tej chwili nie mają dostępu do leczenia. Pierwsze takie zestawienie pojawiło się w 2020 r. 60% wskazanych wówczas terapii jest obecnie refundowana i dostępna dla pacjentów zgodnie z rekomendacją ekspertów. Kierunek wyznaczany przez zestawienie TOP 10 ONKO wydaje się być właściwy. Na 4. miejscu zestawienia znalazł się sacituzumab govitecan, stosowany w przerzutowym potrójnie ujemnym, najbardziej agresywnym raku piersi. Czas przeżycia pacjentek w badaniu klinicznym został przedłużony dwukrotnie, do ponad 12 miesięcy. Znajdujący się na 10. miejscu trastuzumab emtanzyna zostanie objęty refundacją od 1 marca br., stąd, jak zaznaczają eksperci, skupiono się na terapiach poza zasięgiem pacjentów. 

Czy kolejne zestawienie będzie miało taki sam pozytywny wpływ na sytuację chorych? 3 z 10 wskazanych terapii w tegorocznym rankingu TOP 10 ONKO dotyczy chorych na raka piersi. W Polsce rocznie pojawia się ok. 20 tys. nowych przypadków tego nowotworu, co odzwierciedla poziom trendów europejskich. To, co niechlubnie wyróżnia Polskę na tle świata, to rosnąca liczba zgonów. – Na niektóre terapie czekaliśmy nawet 6 lat od momentu rejestracji. Chorzy onkologicznie nie mają czasu czekać. Proces refundacyjny, mimo ogromnej poprawy, w tej chwili trwa ok. 3 lat. Każde kolejne leczenie może być tym, które przedłuży życie do momentu opracowania terapii powodującej całkowitą remisję choroby. Z niecierpliwością czekamy na kolejne listy refundacyjne, licząc, że nasze koleżanki otrzymają niezbędne leczenie. Temat jest szczególnie aktualny w lutym, kiedy obchodzimy Światowy Dzień Walki z Rakiem – akcentuje Krystyna Wechmann, prezes Federacji Stowarzyszeń Amazonki. Lista TOP 10 ONKO wskazuje również potrzeby wsparcia pacjentów chorujących na raka wątrobowokomórkowego, raka jelita grubego czy raka pęcherza.

TOP 10 ONKO – Lista priorytetów refundacyjnych (styczeń 2022 r.):

1. Trastuzumab deruxtecan (rak piersi) – 8 wskazań, 59 pkt.

2. Atezolizumab (rak wątrobowokomórkowy) – 8 wskazań, 57 pkt.

3. Atezolizumab (NDRP) – 7 wskazań, 54 pkt.

4. Sacituzumab govitecan (rak piersi) – 8 wskazań, 49 pkt.

5. Osimertinib (NDRP, leczenie adiuwantowe) – 7 wskazań, 47 pkt.

6. Encorafenib (rak jelita grubego) – 6 wskazań, 37 pkt.

7. Entrectinib (nowotwory lite z rearanżacją genu NTRK) – 7 wskazań, 26 pkt.

8. Larotrectinib (nowotwory lite z rearanżacją genu NTRK) – 7 wskazań, 23 pkt.

9. Enfortumab vedotin ((rak pęcherza) – 4 wskazania, 21 pkt.

10. Trastuzumab emtansine, T-DM1 (rak piersi) – 3 wskazania, 11 pkt., 1 raz na 1. miejscu

Kolejne cząsteczki, które zostały wskazane przez więcej niż jednego eksperta:

1. Alpelisib (rak piersi przerzutowy) – 4 wskazania, 19 pkt.

2. Pemigatinib (rak dróg żółciowych) – 4 wskazania, 14 pkt.

3. Darolutamid (rak gruczołu krokowego) – 5 wskazań, 13 pkt.

4. Tucatinib (rak piersi) – 4 wskazania, 13 pkt.

5. Apalutamid (rak gruczołu krokowego) – 3 wskazania, 13 pkt.

6. Sotorasib (NDRP) – 2 wskazania, 8 pkt.

7. Selpercatinib (rak tarczycy) – 3 wskazania, 7 pkt.