Kwas liponowy, inaczej tiooktanowy, to substancja przypominająca budową witaminy. Początkowo sądzono nawet, że jest witaminą i musi być dostarczany z pożywieniem. Jednak później okazało się, że może być syntetyzowany, zarówno przez rośliny, jak i zwierzęta, także człowieka.

Dodatkowe spożycie w formie suplementów jest wskazane przy wielu schorzeniach. Jego cechą szczególną jest rozpuszczalność w wodzie i tłuszczach, co w dużej mierze warunkuje jego działanie i zastosowanie. W organizmie pełni dwie główne funkcje - silnego antyutleniacza oraz bierze udział w metabolizmie spożywanych pokarmów, pomagając przekształcać je w energię. Ponadto wykazano, że kwas alfa liponowy zwiększa skuteczność innych antyoksydantów jak witamina C czy E i potrafi nawet regenerować ich właściwości antyoksydacyjne.

Kwas liponowy jest stosowany głównie w leczeniu powikłań cukrzycy, np. neuropatii cukrzycowej. Kwas ten wzmacnia nerwy i poprawia ich metabolizm. Ułatwia również przyswajanie insuliny u cukrzyków, gdyż zwiększa wrażliwość komórek mięśniowych na ten hormon. Dzięki temu następuje poprawa wykorzystania cukru przez organizm i obniżenie jego poziomu we krwi. Jako silny przeciwutleniacz przeciwdziała uszkodzeniom komórek nerwowych czy chorobom serca. Szczególną uwagę zwrócić należy na przeciwdziałanie neuropatii cukrzycowej, której objawami są mrowienia, drżenia, kłucia w kończynach powodowane prawdopodobnie uszkodzeniem komórek nerwowych przez właśnie wolne rodniki. Podobną rolę zapobiegawczą pełni rzeczony związek w retinopatii cukrzycowej. Poza tym u diabetyków w wielu badaniach udowodniono obniżony poziom kwasu liponowego, stąd jego suplementacja jest w tym schorzeniu jak najbardziej wskazana.

Inną korzyścią płynąca z suplementacji kwasu liponowego jest szybszy metabolizm wątrobowy oraz hepatoprotekcja. Działanie substancji polega tu na zwiększaniu poziomu cysteiny, która jest wykorzystywana do syntezy glutationu – silnego przeciwutleniacza i substancji odtruwającej w wątrobie. Glutation umożliwia usuwanie z ustroju związków azotowych i chlorowcopochodnych toksyn. Jako antyoksydant neutralizuje wolne rodniki w wątrobie i neutralizuje pestycydy.

Dodatkowo kwas liponowy znajduje zastosowanie w leczeniu schorzeń układu krążenia, wspomaga gojenie się ran po zabiegu oraz gwarantuje lepsze odżywienie tkanki. W związku z tym, poza zapobieganiem powikłaniom cukrzycy, związek suplementuje się w przebiegu chorób nowowtworowych (naukowcy odkryli, że kombinacja kwasu z innym antyoksydantem pomaga w odzyskaniu apetytu oraz utraconej wagi u osób w okresie rekonwalescencji), zatruć grzybami i metalami ciężkimi (działa poprzez chelatację niebezpiecznych związków, takich jak arsen, kadm, ołów i rtęć oraz czyni je nieaktywnymi, aby mogły zostać usunięte z organizmu), owrzodzeniu podudzi, żylakach, chorobie Alzheimera, a nawet w depresji. 

Innym obszarem, w którym kwas liponowy daje obiecujące efekty, jest odwracanie utraty kości przy osteoporozie i innym stanom zwyrodnieniowym kości, co zawdzięcza się silnemu efektowi antyoksydacyjnemu.

Kwas liponowy stosuje się w leczeniu powikłań cukrzycy najczęściej w dawkach 100-200 mg na dzień, jednak wyłącznie po konsultacji z lekarzem. Zapobiegawczo przyjmuje się mniejsze dawki: 50-150 mg, najlepiej podczas posiłków.