Kwas foliowy (B9) to witamina należąca do grupy B. Spełnia szereg ważnych funkcji, takich jak udział w procesie budowania i naprawy genów, czy syntezy białek. Bez jego udziału nasz organizm nie wyprodukuje hormonów szczęścia, takich jak serotonina i noradrenalina.  

Czy zażywanie kwasu foliowego, w tabletkach przez kobiety w ciąży jest rzeczywiście konieczne? 

Obecnie utworzyły się dwa obozy, co do przyjmowania kwasu foliowego w ciąży, jako suplementu diety. Po pierwsze, szereg badań naukowych nakreśla, że kwas foliowy jest niezbędny do ochrony płodu. Uczestniczy w prawidłowym kształtowaniu kręgosłupa, przez co zapobiega wystąpieniu wad cewy nerwowej. Początkowo ma ona postać rynienki, która w kolejnej fazie zamyka się i przekształca w rdzeń kręgowy oraz mózg dziecka. Jeśli zaistnieje jakiś błąd tego procesu, powstają szczeliny, które powodują rozszczep kręgosłupa oraz bezmózgowie. Naukowcy wykazali, że aby pozbyć się ryzyka takich wad, kobieta potrzebuje nawet trzy razy więcej kwasu foliowego niż zyskuje w codziennej diecie. To pociąga za sobą fakt, że istotne jest, by w czasie ciąży codziennie zażywać B9. Dobowa dawka powinna liczyć 0,4 mg. Tak więc, aby zapewnić sobie taki dowóz tej witaminy jedynie w postaci naturalnej, kobieta musiałaby np. zjadać, na co dzień 0.5 kg kapusty. Poza tym, należy poddać uwadze, że gotowanie warzyw czy długoterminowe przechowywanie żywności zuboża je w kwas foliowego.

Fakt, że suplementacja folianów jest niezbędna, potwierdza Siddharth Kale, farmaceuta College Dr Ambedkar Nagpur: ,,Podawanie kwasu foliowego kobiecie w ciąży jest niezbędne i nie ma żadnych efektów ubocznych. Przynosi same korzystne działanie pod postacią ochrony płodu przed wadami układu nerwowego oraz odgrywa ważną rolę w produkcji czerwonych krwinek”.

Czy kwas foliowy może być szkodliwy? 

Drugą stroną medalu jest to, iż są naukowcy, którzy podkreślają, że przyjmowanie B9 w ciąży zwiększa ryzyko niektórych chorób u płód. Grupa ta nakreśla, że są to między innymi reakcje alergiczne czy zwiększone ryzyko niektórych chorób nowotworowych. Pojawiły się także doniesienia, że taka suplementacja może mieć związek z występowaniem autyzmu u potomstwa. Australijski zespół prof. Michaela Daviesa z Research Centre for the Early Origins of Health and Disease przy University of Adelaide opublikował badania, które wykazują, że wzrost częstości spożywania kwasu foliowego w późnym okresie ciąży, znacznie zwiększa ryzyko astmy rozpoznawanej przez lekarza w wieku 3,5 roku, a zarazem jej przewlekłej formy. Jednak Davis podkreśla, że naturalny kwas foliowy w zielonych warzywach czy owocach nie wywołuje takiego efektu. Duże dawki kwasu foliowego mogą maskować jeden z rodzajów niedokrwistości. Ze zdaniem tym polemizował Royal College of Paediatrics and Child Health, twierdząc, iż należy tu brać pod uwagę fakt, że astmę można leczyć, podczas gdy rozszczep kręgosłupa jest poważną, trwającą całe życie chorobą.

Czy zatem dieta i suplementacja w ciąży wiąże się z konkretnymi zakazami i nakazami? Na to pytanie odpowiedzi udzieliła dietetyk kliniczny Joanna Wolankiewicz: ,,Generalnie dieta w ciąży powinna być racjonalna, w myśl zasady ,,dla dwojga”, a nie ,,za dwoje”. Ja należę do grona dietetyków, którzy nie promują przyjmowania wszelkich suplementów. Co do kwasu foliowego nie mam jasno określonego zdania. Zapotrzebowanie można zaspokoić jedząc zielone warzywa, jednak badania dotyczące zawartości kwasu po obróbce np. termicznej pokazują, że może to być niewystarczające. W sumie więc, w ciąży, w której zwiększone jest zapotrzebowanie na składniki odżywcze i mineralne, można "wesprzeć” organizm dawka kwasu foliowego”. Tak więc, wydaje się, że foliany powinny być stosowane przez kobiety planujące zajście w ciąże i oczekujące potomstwa. Ale czy tylko przez nie? Otóż nie, każdy z nas powinien zadbać o odpowiedni poziom B9. Niedobór może powodować: bezsenność, anemię, stany depresyjne, kłopoty z pamięcią i koncentracją, zaburzenia gastryczne i bóle głowy. Szczególnie naroże są osoby palące papierosy i stosujące doustną antykoncepcję hormonalną.