Jak wynika z raportu firmy analitycznej PMR „Rynek Rx w Polsce 2006” w zeszłym roku wartość aptecznego rynku na receptę w Polsce osiągnęła 13,3 miliarda złotych w cenach detalicznych, co odpowiada wzrostowi o 6,5% w porównaniu do roku poprzedniego. Osiągnięta dynamika wynika m.in. z efektu tzw. „niskiej bazy” poprzedniego roku, kiedy to wartość rynku Rx wzrosła tylko o 1,6%. „W 2005 r. pacjenci kupowali również więcej antybiotyków (co było spowodowane wysoką zachorowalnością na grypę w sezonie) oraz leków refundowanych (w danym roku nasiliły się akcje promocyjne np. „leki za jeden grosz”, które dotyczyły przede wszystkim leków refundowanych)” wyjaśnia Monika Stefańczyk, autor raportu. Zanotowany wzrost wartości rynku to również wynik zwiększenia zdolności pacjentów do wykupywania recept w całości.

Według prognoz PMR, w 2006 r. rynek leków na receptę w Polsce osiągnie wartość 14 mld zł, rosnąc o ponad 5% w stosunku do roku poprzedniego. W kolejnym roku przekroczy on 14 mld zł osiągając dynamikę wzrostu około 4%. PMR nie spodziewa się spektakularnych wzrostów wartości tego rynku w najbliższych latach. „Wiąże się to z realizowaniem przez Ministerstwo Zdrowia polityki obniżającej ceny leków (m.in. wprowadzenie sztywnych marż i cen zbytu) i coraz powszechniejszym trendem stosowania tańszych zamienników leków przez pacjentów” dodaje Monika Stefańczyk.

 

W wyniku polityki lekowej, która preferuje umieszczanie na listach refundacyjnych tańszych polskich leków, od 2003 r. systematycznie rośnie wartościowy udział leków krajowych w całkowitej sprzedaży aptecznej leków na receptę. Podczas gdy w 2003 r. sprzedaż leków Rx wyprodukowanych w Polsce stanowiła 29% sprzedaży wszystkich leków na receptę, w 2005 r. odsetek ten wzrósł do 35%. W 2005 r. udział leków krajowych w całkowitej sprzedaży aptecznej (Rx i OTC) był jeszcze większy i wyniósł 41%.

W zeszłym roku wartość sprzedaży leków na receptę wyprodukowanych przez krajowych producentów wzrosła o około 14% w stosunku do roku poprzedniego. W tym samym czasie, apteki sprzedały tylko o 3% więcej leków importowanych.

Wzrost znaczenia medykamentów krajowych jest jeszcze bardziej widoczny w sprzedaży leków refundowanych. Od 2003 do 2005 r. udział leków krajowych w sprzedaży leków refundowanych wzrósł o 8 p.p. (z 25 do 33%). Stało się tak na skutek wprowadzenia zmian na listach leków refundowanych pod koniec 2003 r. i w 2004 r., które dążyły do zastąpienia droższych zagranicznych leków farmaceutykami rodzinnymi, znacznie tańszymi. W 2006 r. Ministerstwo Zdrowia kontynuowało politykę preferującą krajowych producentów i w nowelizacji list refundacyjnych, która weszła w życie 1 lipca 2006 r., obniżyło ceny leków importowanych średnio o 13%.

 

Niektórzy producenci zagranicznych leków innowacyjnych (oryginalnych) na wprowadzane przez Ministerstwo Zdrowia zmiany reagują nawet wycofaniem swoich leków z obrotu w Polsce. To na nich wspomniane zmiany na listach refundacyjnych wpłyną najbardziej negatywnie. Według prognoz PMR, sprzedaż leków innowacyjnych może w 2007 r. spaść nawet o 11% podczas gdy wartościowo rynek leków generycznych (odtwórczych) będzie rósł w okolicach 7%.

Koncern Eli Lilly zdecydował się z dniem 1 lipca 2006 r. wstrzymać dostawy leku na schizofrenię Zyprexa. Jak wyjaśniało kierownictwo firmy, na listach refundacyjnych obniżono cenę leku do poziomu, który był nie do przyjęcia. Wprowadzone zmiany zostały również oficjalnie skrytykowane przez firmę Novartis, która nazwała rządowy ruch przejawem rosnącego nacjonalizmu w polskiej opiece zdrowotnej, który może zaszkodzić ekonomicznej efektywności rynku. Zagraniczne koncerny innowacyjne, takie jak Pfizer czy też Eli Lilly już w 2005 r. zapowiedziały ograniczenie swoich operacji m.in. badań klinicznych w Polsce. W wyniku tego, ich pozycja na rynku leków na receptę spadła w 2005 r. – w przypadku Eli Lilly firma nie znajduje się już nawet w pierwszej dwudziestce koncernów pod względem wartości sprzedaży aptecznej leków na receptę (w 2003 r. była ósma w kolejności). Natomiast Pfizer należy do koncernów, które w 2005 r. zanotowały jeden z największych spadków wartości sprzedaży (o 25%), wśród największych firm na rynku leków na receptę. Tymczasem producenci leków generycznych zyskują coraz wyższą pozycję na rynku leków na receptę np. słoweńska Krka z pozycji 14 w 2002 r awansowała na ósmą w 2005 r., notując 20% wzrost wartości sprzedaży aptecznej leków na receptę w stosunku do 2004 r.

Inne interesujące dane z raportu:

 

 

 

Głównym źródłem danych dotyczących sprzedaży aptecznej w raporcie była firma PharmaExpert.

Monika Stefańczyk

Analityk Rynku Farmaceutycznego

Tel.: 0048 12 618 90 57