Kobiety częściej niż mężczyźni cierpią na zakażenia dróg moczowych, wiąże się to z krótszą cewką moczową – ułatwia penetrację i rozprzestrzenianie się bakterii. Ponadto cewka moczowa u kobiet znajduje się blisko odbytu i pochwy, a więc może dojść łatwo do rozprzestrzenienia bakterii z tych okolic. Mało kobiet wie, że powodem zakażeń może być również zmienna ilość hormonów w organizmie. Bardzo często do tego typu infekcji zachodzi w okresie jajeczkowania u miesiączkujących kobiet i w okresie menopauzy. Oprócz tego bardziej narażone są kobiety w ciąży i cierpiące na inkontynencję (nietrzymanie moczu).
Za wywołanie infekcji dróg moczowych odpowiedzialne są bakterie: Escherichia coli, rzadziej Enterococcus, Staphylococcus, Proteus czy Klebisiella. Jednak aż 85% zachorowań przypisuje się Escherichii coli. Ze względu na bardzo dużą ilość substancji leczniczych zawartych w żurawinie, stała się ona przedmiotem wielu badań. Żurawina amerykańska należy do rodzaju Vaccinium, do którego zaliczyć należy borówkę brusznicę, borówkę bagienną, czarną jagodę, żurawinę błotną oraz borówkę czarną (często występujące w Polsce).
Na początku istniały 2 hipotezy: pierwsza mówiła o tym, że mechanizm działania żurawiny polega na zakwaszaniu moczu, a druga, że związki antyseptyczne zawarte w żurawinie powodują śmierć komórek bakteryjnych. Okazało się jednak, że spożywanie soku z żurawiny nieznacznie obniża pH moczu.
Przeprowadzono badania, których celem było sprawdzenie czy żurawina zapobiega przyczepianiu się bakterii do komórek nabłonka. Przetestowano to na 77 osobach. Dostawali oni koktajl żurawinowy (zawierający sok, fruktozę i witaminę C), koncentrat z żurawin oraz świeży sok z owoców. Nierozcieńczony świeży sok zmniejszał adherencję bakterii minimum w 97%, rozcieńczony sok w stosunku 1:100 do ok. 30%. Preinkubacja E. coli w świeżym soku z żurawin przez 30 s po wodowała zmniejszenie ich aktywności. Koktajl z owoców obniżał przyczepność bakterii o ok. 75%. Zatem śmiało można stwierdzić, że sok z żurawiny powoduje zmniejszenie przyczepności bakterii do nabłonka dróg moczowych. Mechanizm przyczepiania bakterii polega na tym, że mają one fimbrie, które wydzielają specjalne białko adhezynę, która odpowiada właśnie za ten proces. Fruktoza zawarta w wielu owocach, jak i w żurawinie spowalnia adhezję bakterii.
W 2007 roku Bailey i wsp. przeprowadzili badania na grupie kobiet w wieku 25–70 lat, które w poprzednim roku przeszły przynajmniej 6 razy zapalenie dróg moczowych. Kobiety przyjmowały standaryzowany suchy koncentrat z żurawin zawierający 30% ogólnych polifenoli (minimum 25% proantycyjanidyn) przez 12 tygodni, dwa razy po jednej kapsułce zawierającej 200 mg ekstraktu (100 mg proantycyjanidyn/dobę). Wynik był zaskakujący – żadna z kobiet nie zachorowała na zapalenie dróg moczowych przez kolejne 2 lata.
Podsumowując wszystkie przeprowadzone do tej pory badania można stwierdzić, że żurawina posiada właściwości przeciwbakteryjne oraz antyoksydacyjne, zatem jej stosowanie w chorobach układu moczowego jest niepodważalne. Dodatkowo normalizuje ciśnienie tętnicze, wpływa korzystnie na serce i ma działanie przeciwnowotworowe. Jedynym przeciwwskazaniem jest stosowanie warfaryny, proteza zastawki dwudzielnej i kamica nerkowa.
red. Katarzyna Pawłowska
KOMENTARZE