Ile jest w tym prawdy?

O dziwo całkiem sporo. Znane są wyniki badań potwierdzające lecznicze działanie lewoskrętnego kwasu askorbinowego i zastosowania ogromnych dawek witaminy C w przypadku leczenia nowotworów.

Witamina C a walka z rakiem

Zastosowanie witaminy C w terapii przeciwnowotworowej wciąż pozostaje źródłem sporu pośród onkologów, jednakże nie da się zaprzeczyć, że kwas askorbinowy pełni w organizmie ludzkim bardzo istotną rolę. Włącza np. syntezę hormonów, neuroprzekaźników, karnityny, aktywuje cytochrom P450, odpowiada za detoksykację szkodliwych, egzogennych substancji, zwiększa również wchłanianie żelaza.

W terapii przeciwnowotworowej niezwykle ważne jest to, że kwas askorbinowy chroni przed tworzeniem mutagennych N-nitrozozwiązków, które mogą powstawać w organizmie lub też pochodzić ze środowiska zewnętrznego. Łączy się je ze wzrostem ryzyka raka żołądka, więc witamina C obniżając stężenie nitrozoamin zmniejsza jednocześnie ryzyko rozwoju tego typu raka. Potwierdzają to wyniki badań epidemiologicznych populacji wysokiego ryzyka, wskazujące na ochronne działanie kwasu askorbinowego skierowane przeciwko rakowi żołądka.

Inną niezwykle istotną właściwością witaminy C jest wzmacnianie układu immunologicznego, zwiększające aktywność komórek NK (natural killer) oraz limfocytów T i B, które są zaangażowane nie tylko w zwalczanie patogenów, ale również w eliminację komórek nowotworowych.

Kwas askorbinowy uznaje się za inhibitor angiogenezy warunkującej szybki wzrost i tworzenie przerzutów guza. Badania przeprowadzone na gryzoniach, u których w wyniku ekspozycji na karcynogen (3-metylocholantren) doszło do transformacji nowotworowej, wykazały, że długoterminowe przyjmowanie witaminy C może istotnie zmniejszyć liczbę komórek raka. Witamina C przyczynia się do spowolnienia procesu tworzenia przerzutów także poprzez inhibicję hialuronidazy, co powstrzymuje rozwój  nowotworów złośliwych niektórych narządów (np. prostaty czy pęcherza moczowego) .

Czemu witamina C ma tak wiele zastosowań?

To wszystko jest możliwe, dzięki głównej zdolności witaminy C. Zdolności do utleniania się. Jest ona donorem elektronów, dzięki czemu wykazuje właściwości redukujące. Witamina C jest potężnym antyoksydantem właśnie ze względu na fakt, że będąc takim donorem, zabezpiecza inne składniki komórkowe przed utlenieniem. Kwas askorbinowy może być dawcą dwóch elektronów.

Niestety wraz z tą właściwością pojawia się pewne zagrożenie. Ukazały się nieliczne publikacje, które postanowiły przyjrzeć się dokładniej wadom witaminy C, a konkretnie negatywnym skutkom jej utleniającej roli:

Wraz z ogłoszeniem, iż witamina C zwiększenia intensywności procesu naprawy uszkodzeń DNA, zaczęto przyglądać się, jaki dokładnie wpływ może mieć  kwas askorbinowy na kod genetyczny.

Do 2004 r. wykazano, że spożywanie witaminy C w różnych dawkach nie obniża wszystkich typów oksydacyjnych uszkodzeń DNA, a  konsumpcja kwasu askorbinowego z naturalnych źródeł (warzywa i owoce) chroni przed powstawaniem uszkodzeń DNA w komórkach ludzkich. Protekcyjne działanie witaminy C jest związane nie tylko z jej udziałem w reakcjach wolnorodnikowych, ale również z jej wpływem na ekspresję genów uczestniczących w procesach apoptozy i reperacji DNA.

Wyniki eksperymentów przeprowadzonych na liniach komórkowych lub krótkoterminowych hodowlach limfocytów ludzkich wskazują, że witamina C, obecna w podłożu hodowlanym w stężeniu nieprzekraczającym 60 µM, zmniejsza liczbę spontanicznych uszkodzeń DNA, jednakże wyższe stężenie kwasu askorbinowego jest związane z indukowaniem aberracji chromosomowych i pęknięć nici DNA.

To znaczy, że witamina C w małym stężeniu funkcjonuje jako antyoksydant i obniża liczbę uszkodzeń genetycznych, natomiast w dużym stężeniu i dodatkowo w obecności jonów metali przejściowych wykazuje pro-oksydacyjny charakter, a włączając się w reakcję Fentona przyczynia się poprzez indukcję reaktywnych form tlenu - do wzrostu liczby tych uszkodzeń.

Wyniki tych badań zostały mi.in potwierdzone również 2015 r. w Śląskiej Wyższej Szkole Medycznej w Katowicach.

Przyszłość witaminy C

Ponieważ stosowanie witaminy C jako panaceum na większość chorób budzi wiele kontrowersji, konieczne jest prowadzenie dalszych badań nad właściwościami tego związku. Możliwe jednak, że w przyszłości dożylne przyjmowanie kwasu askorbinowy zostanie dołączone do chemioterapii i radioterapii w ramach kompleksowej walki z rakiem.