Farmaceuci od lat legitymują się w Polsce dużym zaufaniem społecznym. Już w badaniu z 2017 r. 61% Polaków uznawało ich za osoby cieszące się zaufaniem publicznym. [2] Podobnie jest także teraz, co potwierdzają wyniki STADA Health Report 2025 – 53% z nas deklaruje zaufanie do tej grupy zawodowej, co jest bliskie średniej europejskiej (58%). Co ciekawe, największym zaufaniem farmaceuci cieszą się w Wielkiej Brytanii (69%), Irlandii (69%) oraz Belgii (69%). Chociaż większość leków bez recepty można dziś zamówić online, to właśnie bezpośredni kontakt i możliwość uzyskania porady jest jednym z głównych powodów, dla których Europejczycy odwiedzają tradycyjne apteki – deklaruje tak aż 40% badanych. Kolejne 40% korzysta z aptek stacjonarnych ze względu na możliwość otrzymania produktu od razu, kiedy tego potrzebują. Dla 30% Europejczyków (i aż 40% Polaków) apteka jest miejscem, w którym mogą zaopatrzyć się we wszystko, czego potrzebują, aby zadbać o swoje zdrowie, a 28% zna i ufa osobom, które tam pracują. Jedynie 5% (i 2% Polaków) nigdy nie korzysta z aptek stacjonarnych, wybierając te dostępne internetowo. [3] – Farmaceuci i farmaceutki to wysoko wykwalifikowani specjaliści, którzy dzięki wieloletniej edukacji i ciągłemu doskonaleniu kompetencji, odgrywają istotną rolę w procesie leczenia pacjenta. Ich wiedza i doświadczenie mają kluczowe znaczenie w zapewnieniu bezpieczeństwa farmakoterapii, wspieraniu pacjentów w przestrzeganiu zaleceń lekarskich i profilaktyce zdrowotnej. Fakt, że tak wielu Europejczyków, w tym Polaków, odwiedza apteki, mimo rosnącej dostępności zakupów online, świadczy o tym, że doceniamy ich role i kompetencje. Cieszy również to, że wciąż zdecydowanie bardziej wartościowa jest dla nas porada lekarza, farmaceuty bądź innego specjalisty, a nie odpowiedź uzyskania dzięki sztucznej inteligencji bądź znaleziona w internetowej wyszukiwarce – mówi Marta Prechtlova, CHC Director, STADA Pharm.

Doradztwo, realizacja recept, edukacja – obowiązki i kompetencje farmaceutów w aptece

Zawód farmaceuty dynamicznie się zmienia – obecnie jest to kluczowy partner systemu ochrony zdrowia. Ta ewolucja jest odpowiedzią na rosnące potrzeby pacjentów, a także krokiem w stronę lepszej dostępności opieki zdrowotnej. Jakie są więc kompetencje współczesnych farmaceutów?

* Realizacja recept – w aptece farmaceuta ma za zadanie przyjmować i realizować recepty wystawione przez lekarzy. Sprawdza również zgodność recepty z przepisami prawa i zaleceniami lekarza. Dobiera odpowiednie leki, a także udziela pacjentowi informacji na temat ich stosowania.

* Doradztwo farmaceutyczne – jednym z kluczowych zadań farmaceuty jest udzielanie pacjentom fachowych porad dotyczących leków i ich stosowania. Farmaceuta wyjaśnia dawkowanie, możliwe skutki uboczne oraz przeciwwskazania, a także doradza w sprawach suplementów diety, leków dostępnych bez recepty i zdrowego stylu życia. Jak wynika z raportu STADA Health Report 2025, zatkany nos (42%) i ból gardła (41%) są dolegliwościami, z którymi najczęściej zgłaszamy się o pomoc do farmaceutów. [3]

* Przegląd lekowy – dodatkowa usługa, podczas której farmaceuta może sprawdzić, czy stosowane przez pacjenta leki – często przepisywane przez różnych specjalistów – nie wchodzą ze sobą w interakcje albo nie dublują się. Podczas przeglądu farmaceuta przeprowadza szczegółowy wywiad na temat wszystkich preparatów, które stosuje albo zamierza stosować pacjent, uwzględniając nie tylko leki, ale też suplementy, zioła, a nawet opisując stosowane wyroby medyczne, w kontekście swojego stanu zdrowia. W ramach przeglądu farmaceuta nie zmieni terapii zaleconej przez lekarza, ale w razie dostrzeżenia problemu lekowego przekaże odpowiednią informację i zaleci rozmowę ze specjalistą.

* Recepta farmaceutyczna – farmaceuta ma możliwość wystawienia recepty farmaceutycznej. Nie jest ona zastępstwem recepty lekarskiej i może zostać wystawiona jedynie w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia, np. gdy pacjent nie ma możliwości skontaktowania się z lekarzem lub przychodnią i uzyskania nowej recepty lekarskiej. Recepta wystawiona przez farmaceutę jest zawsze pełnopłatna, tzn. nie obowiązują na nią żadne zniżki, które mogłyby funkcjonować przy tradycyjnej recepcie od lekarza.

* Wykonywanie szczepień – farmaceuci pracujący w aptekach, które podpisały umowę z NFZ, mogą również wykonywać szczepienia. W nowym wykazie szczepień, które mogą być wykonywane w aptekach (obowiązującym od 25 sierpnia br.), znajdują się m.in.: szczepienia przeciw COVID-19, grypie, odrze, śwince i różyczce, półpaścowi, wirusowi HPV, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B. Pełna lista szczepień wraz z wykazem aptek realizujących szczepienia dostępna jest na stronie rządowej.

* Badania diagnostyczne – farmaceuci, którzy ukończyli odpowiednie kursy kwalifikacyjne, mają również możliwość wykonywania różnych badań diagnostycznych. Wśród nich znajduje się m.in.: test antygenowy w kierunku SARS-CoV-2, test stężenia glukozy we krwi, badanie podstawowych parametrów życiowych (ciśnienia krwi, tętna, pulsu i saturacji krwi), pomiar masy ciała, wzrostu i obwodu w pasie, obliczanie wskaźnika BMI (z ang. body mass index), stosunku obwodu talii do obwodu bioder WHR (z ang. waist-hip ratio), a także kontrola panelu lipidowego.