BMJ właśnie opublikował pierwsze wyniki badania klinicznego GRACE (Genomics to combat Resistance against Antibiotics in community-acquired LRTI in Europe finansowanego przez UE ( BMJ 2009;338:b2242). Badanie objęło 3400 pacjentów z 13 krajów Europy, którzy zgłosili się do swoich lekarzy rodzinnych z ostrym kaszlem. Kaszel jest jedną z najczęstszych przyczyn szukania pomocy lekarskiej i główną przyczyną wypisywania antybiotyków.

Badanie GRACE jest unikalne ponieważ uwzględniało stopień nasilenia choroby, cechy pacjentów oraz wpływ tych czynników na przepisywanie antybiotyku i tempo powrotu do zdrowia.

Badanie ujawniło znaczne różnice pomiędzy krajami Europy w przepisywaniu antybiotyków. Szansa otrzymania recepty na antybiotyk w danym kraju mogła przekraczać ponad 5 razy średnią podczas gdy w innym kraju była 5 razy mniejsza od średniej. Niezależnie od tych różnic zdrowienie przebiegało w tym samym tempie. Okazało się, że u pacjentów z ostrym kaszlem różnice w wypisywaniu antybiotyków nie przynoszą korzyści.

Profesor Christopher Butler , kierownik Zakładu Medycyny Rodzinnej i Zdrowia Publicznego Uniwersytetu w Cardiff , powiedział: "To wspólne, międzynarodowe badanie dostarcza potwierdzonych danych pokazujących, że antybiotyki są ciągle nadmiernie przepisywane w ostrym kaszlu oraz że duże różnice pomiędzy krajami w przepisywaniu antybiotyków nie są uzasadnione względami klinicznymi. Stwarza w ten sposób dużą szansę na większą standaryzację opieki przy tym tak rozpowszechnionym w Europie schorzeniu. Wprowadzenie lepszej standaryzacji opieki powinno znacząco wpłynąć na zmniejszenie niepotrzebnego wypisywania antybiotyków i będzie główna bronią w ograniczaniu antybiotykooporności, która jest jednym z głównych zagrożeń zdrowia publicznego w obecnych czasach".

Profesor Herman Goossens - koordynator Sieci Doskonałości GRACE z Uniwersytetu w Antwerpii dodał: "Zagrożenie antybiotykoopornością może zwiększyć się dramatycznie. jako że lekarze rodzinni stają w obliczu narastających żądań przepisywania antybiotyków przy ostrym kaszlu, zwłaszcza przy obecnej pandemii grypy H1N1. Potwierdzone dane z badania GRACE pokazujące, że przepisywanie antybiotyku pacjentom z ostrym kaszlem nie wpływa istotnie na powrót do zdrowia, może okazać się narzędziem w ograniczeniu przepisywania antybiotyków."

Dr Maciek Godycki-Ćwirko z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi zwrócił uwagę iż na duży odsetek wypisywanych w Łodzi recept na antybiotyki mógł wpływać brak uzgodnionych zaleceń co do antybiotykoterapii, do których przyczynkiem będzie badanie GRACE.. Grupy antybiotyków wybieranych przez lekarzy również bardzo się różnią. W Southampton i Cardiff najczęściej wypisywanym antybiotykiem jest amoksycylina, podczas gdy np. w Mediolanie ponad 15% pacjentów z ostrym kaszlem otrzymało receptę na fluorochinolony. Ilość antybiotyków przepisywanych przez polskich lekarzy rodzinnych przekraczała średnią europejską a najczęściej przepisywali oni makrolidy.

Informacje dodatkowe o publikacji i badaniu:

1-Variation in antibiotic prescribing and its impact on recovery in patients with acute cough in primary care: prospective study in 13 countries? (C C Butler, K Hood, T Verheij, P Little, H Melbye, J Nuttall, M J Kelly, S Mölstad, M Godycki-Cwirko, J Almirall, A Torres, D Gillespie, U Rautakorpi, S Coenen, H Goossens) BMJ 2009;338:b2242.

2- GRACE

GRACE (Genomics to combat Resistance against Antibiotics in community-acquired LRTI in Europe- Genomika w zwalczaniu oporności na antybiotyki w zakażeniach dolnych dróg oddechowych nabytych w lokalnej społeczności): GRACE jest badaniem wspieranym przez UE i dysponuje funduszami przynajmniej do 2011 roku. Program badawczy jest uzupełniony przez wyrafinowane badania mikrobiologiczne i genetyczne dla osiągnięcia lepszego zrozumienia, które z podgrup pacjentów z zakażeniem dolnych dróg oddechowych odniosą korzyść (nie odniosą korzyści) ze stosowania antybiotyków i jak można wesprzeć lekarzy opieki podstawowej we wprowadzeniu tej wiedzy do ich codziennej praktyki.


Więcej informacji o GRACE dostępnych jest na stronie www.grace-lrti.org


W Polsce badanie prowadzi Zakład Medycyny Rodzinnej i Medycyny Społeczności Lokalnych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.


Informacje dostarczone przez Uniwersytet Medyczny w Łodzi